قطعنامه جدید اروپا علیه ایران رای میآورد؟
به گزارش دیتاسنتر من، نشست شورای حکام فردا ۱۶ خرداد ماه در وین برگزار میشود. نشستی که تا روز چهارشنبه ادامه دارد و گفته میشود قرار است در آن قطعنانه جدیدی علیه ایران صادر شود. آیا این قطعنامه رای میآورد؟
برخی از شواهد حاکی است که این نشست، چندان به نفع ایران و پرونده هستهای نیست. رویترز گزارش داده که آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) قصد دارند در این نشست با صدور قطعنامهای از ایران بابت آنچه «عدم همکاری با آژانس اتمی» خوانده شده انتقاد کنند.
استناد این قطعنامه به گزارشی است که هفته گذشته آژانس بینالمللی انرژی اتمی منتشر کرد. گزارشی که اعلام کرده بود «ایران در ارائه پاسخهای معتبر فنی به سوالهای آژانس درباره پیدا شدن مواد هستهای در ایران طی سه سال گذشته ناکام بوده است.»
همچنین در این گزارش عنوان شده که «اورانیوم غنی شده ایران به ۱۸ برابر حد مجاز در برجام رسیده است. ایران در حال حاضر ۴۳.۱ کیلیوگرم اورانیوم غنی شده تا ۶۰ درصد دارد که تقریبا افزایشی ۱۰ کیلوگرمی داشته و مقدار اندکی از آن نیز به اورانیوم فلزی تبدیل شده است.»
موضع روسیه و چین چیست؟
ایران به این بخشهای گزارش آژانس واکنش نشان داد و سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرد که این گزارش بازتابدهنده واقعیت گفتکوهای بین ایران و آژانس نیست. اما حالا آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام با استناد به همین گزارش میخواهند علیه ایران قطعنامه جدید صادر کنند.
صدور قطعنامه جدید علیه ایران با واکنش روسیه و چین مواجه شده است. سخنگوی وزارت خارجه چین گفته کشورش با تحت فشار قرار دادن ایران از طریق اعمال فشار بر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای تصویب قطعنامه مخالف است.
اما روسیه صراحتا موضع خود درباره صدور قطعنامه را اعلام نکرده و فقط گفته با صدور قطعنامه علیه ایران «چشمانداز تکمیل موفقیتآمیز گفتگوهای وین برای احیای برجام مبهمتر خواهد شد. اگر اتحادیه اروپا خواستار رسیدن به توافق است، باید (به جای یک قطعنامه) تلاشهای دیپلماتیک بیشتری انجام بگیرد».
قطعنامه جدید علیه ایران رای میآورد؟
سه عضو اروپایی برجام موافق صدور قطعنامه جدید علیه ایراناند و دو عضو دیگر مخالف. تصویب قطعنامه علیه کشورها در شورای حکام به چند رای موافق نیاز دارد؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هستهای در گفتگو با خبرآنلاین به این سوال جواب داده و گفته: صدور قطعنامه جدید در شورای حکام به رای مثبت ۳۵ کشور عضو نیاز دارد. اما «از سالها ۸۵، ۸۶ که این شورا قطعنامه علیه ایران صادر کرد و پرونده را به شورای امنیت ارجاع داد، قطعنامه نه با اتفاق آرا که با اکثریت آن صادر شد. یعنی اکثر کشورها رای به صدور قطعنامه علیه تهران داده بودند. آنها از آن زمان یک رویه جدید درست کرده و آن را ادامه دادهاند. در شرایط فعلی نیز علیرغم موضع منفی برخی کشورها مانند چین و احیانا روسیه احتمالا قطعنامه شورای حکام علیه ایران صادر خواهد شد.»
اما صدور این قطعنامهها چه تاثیری دارد؟ حسن بهشتی گفته صدور این قطعنامه شروعی جدید برای پروندهسازی علیه ایران است. هرچقدر ما این قطعنامهها را قبول نداشته یا آنها را ظالمانه بدانیم یا معتقد باشیم که سیاسیکاری آژانس بوده، تأثیری بر پیامدهای منفی آن طبق حقوق بین الملل ندارد و یک امتیاز منفی بزرگ برای ایران است. چراکه میتواند باعث ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت شود.
البته برخی دیگر معتقدند جنگ روسیه و اوکراین به تنهایی بازار انرژی جهان را تحت تاثیر قرار داده و قیمت جهانی نفت را به اوج رسانده است. این دیدگاه معتقد است مساله انرژی یک مانع جدی برای صدور قطعنامه علیه ایران است.
اما برخی دیگر معتقدند این دیدگاه کاملا خوشبینانه است. چون ایران از بازار جهانی انرژی سهم چندانی ندارد و نه اروپا دیگر مشتری نفت و گاز ایران است و نه حتی چین. چراکه چین نفت روسیه را جایگزین ایران کرده است. پس احتمال کمی وجود دارد که صدور قطعنامه جدید علیه ایران، بر قیمت جهانی نفت اثری بگذارد.