نامه نگاری بورس با شورای رقابت برای معرفی قیمت گذاران خودرو
ماجرای عرضه خودرو در بورس همچنان ادامه دارد و در تازه ترین اقدام ِ محمد علی دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نامه‌ای به رضا شیوا رئیس شورای رقابت از وی خواست تا فهرست افرادی که در جریان امور مربوط به قیمت گذاری خودرو هستند را به این سازمان معرفی کند.
این درخواست در حالی مطرح شده که موضوع عرضه خودرو در بورس کالا مدتی است در جلسات نمایندگان مجلس، دولتی ها و خودروسازان مطرح است و در عین حال تمام معاملات در بورس کالای ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می‌شود. به این ترتیب نامه رئیس سازمان بورس می تواند احتمال عرضه خودرو در بورس کالا را تقویت کند.
شرکت‌های خودروسازی مهم در بورس شامل ایران خودرو در نماد خودرو، سایپا در نماد خساپا، پارس خودرو در نماد خپارس و دیگر گروه‌های خودروسازی در بورس به دلیل زیان انباشته، از پرداخت سود به سهامداران خودداری کردند و سهام خودرویی در بازار همچنان رو به کاهش است که یکی از دلایل آن قیمت گذاری خودرو و از دلایل دیگر آن می‌توان به سوء مدیریت و عدم ارتقاء بهره وری در فرآیند تولید و کیفیت خودرو اشاره کرد.
از طرفی شرکت‌هایی که در بازار سرمایه حضور دارند، مانند خودروسازی، فولادسازی و یا صنایع سیمان و پتروشیمی نباید محصولات آنها در جای دیگر قیمت گذاری شود چون بازار سرمایه، بازار شفاف و رقابتی است که خود به خود قیمت شرکت‌ها، سهام آنها را میتواند مشخص کند.
مخالفت مجلس با هر گونه افزایش قیمت خودرو [به روز رسانی] – خرداد ۱۴۰۰
حدود ۳ ماه پس از مخالفت‌های جدی دولت با ایده مجلس در خصوص واردات خودرو که در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ متبلور شد، به نظر می‌رسد دور تازه‌ای از تلاش‌های مجلس برای تصمیم گیری در این خصوص آغاز شده است.
نمایندگان عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس از دل جلسات متعددی که خودروسازان، قطعه سازان و کارشناسان دارند، تلاش می‌کنند به یک نقشه راه منطقی برای تصمیم گیری در این خصوص برسند. در هفته پایانی اردیبهشت ماه بود که نامه‌ای سوی خودروسازان، خطاب به اعضای کمیسیون صنایع و معادن رسانه‌ای شد که در آن اعلام شد که خودروسازان نه تنها مخالفتی با واردات ندارند، بلکه آن را عاملی برای رقابتی شدن بازار ارزیابی کردند. بعد از این نامه، برخی اعضای هیات رئیسه کمیسیون اعلام کردند در حال بررسی موضوع واردات و رفع برخی ممنوعیت‌های قانونی در این خصوص هستند.
در همین خصوص نماینده مردم سنقر در مجلس نیز با اشاره به رویکرد کلی مجلس در خصوص واردات خودرو گفت: «یکی از موضوعاتی که در جریان دیدارهای اخیر خودروسازان، قطعه سازان و کارشناسان با اعضای کمیسیون صنایع و معادن مورد بررسی قرار گرفته، موضوعات مرتبط با بهبود قیمت و ارتقای سطح کیفی خودروهای داخلی است. نمایندگان مجلس در راستای حمایت از منافع عمومی مردم با هرگونه نوسانات قیمتی مخالف هستند و معتقدند باید از راهکارهایی استفاده شود که مبتنی بر آنها بتوان نوسانات موجود در بازار خودرویی کشور را به حداقل رساند.»
حسینی کیا در ادامه گفت: «یکی از راهکارهایی که میتواند به عنوان یک ایده اجرایی مورد توجه قرار بگیرد، بحث واردات خودرو است. شخصا یکی از نمایندگانی هستم که طی ماه‌های اخیر در این زمینه مطالعات فراوانی را صورت داده‌ام. به نظرم در شرایط فعلی می‌توان از این راهکار برای رشد کیفی و رقابتی کردن بازار داخلی بهره برد. ضمن اینکه از این طریق نوسانات موجود در بازار نیز تا حد قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.»
حسینی کیا در تشریح مزیت‌های واردات خودرو گفت: «واردات خودرو چند مزیت میتواند داشته باشد. اما واردات باید به صورت محدود و کاملا برنامه‌ریزی شده باشد. باز کردن افسارگسیخته بازارهای کشور به روی خودروهای خارجی میتواند تولیدات داخلی را با مشکل روبه رو کند. در این زمینه باید حد توازن رعایت شود تا اثرات مثبتی برای تولید داخلی داشته باشد.»
او در ادامه افزود: «نخستین مزیت واردات خودرو آن است که میتواند خودروسازان را به سمت کیفی‌سازی بیشتر محصولات تولید داخل سوق دهد. به هر حال زمانی که خودروساز بداند که برندهای خارجی در بازار داخل وجود دارند، تلاش می‌کند تا سطح کیفی محصولات خود را افزایش دهد. دومین مزیت واردات خودرو در قیمت خودرو نمایان می‌شود. واردات باعث توازن بخشیدن به قیمت خودرو در داخل خواهد شد.»
عضو کمیسیون صنایع و معادن ضمن انتقاد از افزایش مستمر قیمت خودرو یادآور شد: «در شرایط فعلی متاسفانه با کوچکترین تکانه‌ای شاهد هستیم که خودروسازان قیمت محصولات تولیدی خود را افزایش می‌دهند. بعد از مصوبه ۹درصدی شورای رقابت، باز هم اخباری شنیده می‌شود که قیمت‌ها در دالان صعودی قرار گرفته است. به هر حال این شرایط برای مصرف‌کننده مشکل ساز است و تنها به نفع سودجویان است.»
حسینی کیا در ادامه افزود: «سومین ویژگی مثبت در واردات، شکستن انحصاری است که در بازار خودرو وجود دارد. اساسا هر نوع انحصار در بازارها به ضرر اقتصاد و مصرف‌کننده است. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مجلس در حوزه تقنینی مقابله با انحصارات است. معتقدم، واردات خودرو بخش قابل توجهی از انحصارات موجود در این صنعت را مهار خواهد کرد.»
این نماینده خاطرنشان کرد: «در نهایت نیز واردات خودرو منجر به رقابتی شدن محصولات داخلی خواهد شد. به عبارت روشنتر واردات خودرو میتواند زمینه توانمندی بیشتر تولیدکننده داخلی را فراهم سازد. تا زمانی که خودروسازان رقابت سالمی با نمونه‌های مشابه خارجی نداشته باشند، نمی‌توانند سطح کیفی خود را متناسب با فضای بین‌المللی ارتقا دهند.»
افزایش وزن بازارهای صادراتی خودرو
حسینی کیا ضمن اشاره به تبعات مثبت این تصمیم گفت: «با استفاده از این تصمیم می‌توان وزن بازارهای صادراتی کشور در حوزه خودروسازی را افزایش داد. خودروی ایرانی زمانی که بتواند در داخل با برندهای خارجی رقابت کند، در صحنه بین‌المللی نیز میتواند سهم خود را از بازارهای صادراتی کسب کند. به نظرم مدیران صنعت خودرو و قطعه سازان نیز این ضرورت را درک کرده‌اند. نامه‌ای که اخیرا از سوی خودروسازان در خصوص واردات خودرو به مجلس ارسال شده در راستای این درک تازه است.»
او در پاسخ به این پرسش که مجلس چگونه قصد دارد، بستر قانونی برای اجرای این ایده را فراهم کند؟ گفت: «البته در این زمینه محدودیت‌های قانونی در اسناد بالادستی وجود دارد. در برنامه ششم توسعه در این زمینه منع قانونی لحاظ شده که باید این بستر قانونی متناسب با شرایط کشور ایجاد شود. یک زمانی ضرورت کشور ایجاب می‌کرد از واردات خودرو ممانعت به عمل آید، امروز ممکن است احساس شود واردات به رشد این صنعت کمک می‌کند، بنابراین باید زمینه قانونی آن فراهم شود.»
حسینی کیا در پایان خاطرنشان کرد: «کمیسیون صنایع و معادن مجلس در هفته‌های آینده موضوع را بررسی خواهد کرد و در نهایت بهترین تصمیم که در آن هم توان تولید داخلی مورد توجه قرار گرفته باشد و هم به مطالبات مصرف‌کنندگان پاسخ داده شده باشد، اخذ خواهد شد.»
برای آزادسازی قیمت باید بازار از انحصار خارج شود [به روز رسانی] – خرداد ۱۴۰۰
رضا شیوا رئیس شورای رقابت درباره زمزمه‌هایی مبنی بر اینکه افزایش قیمت خودرو در طرح پیش فروش ایران خودرو که به تازگی اجرا شده، بیش از فرمول این شورا است، گفت: «براساس مصوبه ما ایران خودرو و سایپا به صورت متوسط با در نظر گرفتن تیراژ (وزن تیراژ) به ترتیب می توانند ۸.۲ و ۸.۹ درصد قیمت خودروهای تولیدی را افزایش دهند البته این موضوع به این معنا نیست که شرکت‌های خودروسازی می‌توانند خودروی پرتیراژ را ۱۴ درصد افزایش داده و خودروی کم تیراژ را ۲ درصد گران کنند.»
وی افزود: «این شرکت، قیمت برخی خودروها را یک درصد و ۵ درصد افزایش داده در واقع متوسط افزایش قیمت باید ۸.۲ باشد به این معنا که افزایش ۸.۲ درصد برای تمامی خودروها نیست و متوسط رشد بهای خودرو باید ۸.۲ باشد.»
رئیس شورای رقابت ادامه داد: «در حال بررسی میزان افزایش قیمت خودرو توسط خودروسازان هستیم تا مشخص شود آیا رشد بهای خودرو در کارخانه براساس فرمول شورای رقابت بوده یا خیر. درصورت تخلف شرکت های خودروسازی باید قیمت ها را اصلاح کنند.»
شیوا درباره درخواست خودروسازان مبنی بر آزاد کردن قیمت خودرو، تصریح کرد: «براساس قانون هر بازاری که انحصاری است باید برای آن دستورالعمل تدوین کرد و بازار خودرو نیز انحصاری است. در تمام دنیا نیز رگلاتور بازار انحصاری را کنترل و تنظیم می‌کند در غیر این صورت انحصارگر به دنبال افزایش قیمت می‌رود.»
وی اضافه کرد: «افزایش ۸.۲ درصدی قیمت خودروهای ایرانخودرو براساس تورم بخشی اعلام شده از سوی بانک مرکزی است به این معنا که تورم سبد کالایی براساس میزان مصرف فولاد، پلی استر، شیشه و… طی ۶ ماه مشخص شده است.»
پیشنهادات خودروسازان برای قیمتگذاری محصولات خود [به روز رسانی] – خرداد ۱۴۰۰
سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس با اعلام اینکه در روند جلسات کمیسیون صنایع با خودروسازان چندین پیشنهاد برای موضوع قیمت گذاری خودرو مطرح شده است، گفت: «آنالیز قیمتی محصولات خودروسازان به کمیسیون ارائه شده و قرار است این هفته این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.»
حجت الله فیروزی در گفتگویی، در خصوص جزئیات جلسات متعدد خودروسازان با کمیسیون صنایع مجلس که به منظور بررسی قیمت خودرو برگزار می‌شود، گفت: «در طول این جلسات ما مطالبه جدی مردم و نگرانی کمیسیون صنایع مجلس از قیمت گذاری خودرو را اعلام کردیم. اما همچنان خودروسازان تاکید دارند که قیمت گذاری‌ها متناسب با هزینه‌های تمام شده آنها نبوده و در روند تولید هر روز با زیان روبرو می‌شوند.»
وی با اعلام اینکه در همین رابطه کمیسیون صنایع مجلس از خودروسازان خواست تا کتباً آنالیز قیمت تمام شده محصولات خود را به کمیسیون ارائه دهند، افزود: «در هفته گذشته انالیز قیمتی محصولات خودروسازان به کمیسیون ارائه شده و قرار است این هفته این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.»
سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس تصریح کرد: «در نامه کتبی خودروسازان، محاسبات آنالیز قیمتی انواع خودرو نشان می دهد شرکت ها در هر خودرو ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان ضرر می دهند. البته این رقم هنوز مورد موافقت ما نیست بلکه باید این آنالیز قیمتی را مورد بررسی قرار دهیم.»
فیروزی با بیان اینکه این جلسات با حضور رئیس شورای رقابت برگزار می شود، گفت: «آقای شیوا محاسبات خودروسازان در قیمت تمام شده را قبول ندارد و معتقد است با توجه به محاسبات شورای رقابت این قیمت ها معقول نیست.»
وی در ادامه صحبتهای خود با اعلام اینکه در روند جلسات کمیسیون صنایع با خوروسازان چندین پیشنهاد برای موضوع قیمت گذاری خودرو مطرح شده است، گفت: «پیشنهاد مشترک وزارت صمت و خودروسازان این است که وزارت صمت خودروهای سواری تولید داخل را به دو دسته پر تیراژ و کم تیراژ با متقاضیان خاص تقسیم بندی کند به نحوی که در خودروهای پر تیراژ قیمت گذاری ها متناسب با قیمت تمام شده به اضافه ۵ درصد سود با تایید وزارت صنعت انجام شود و در خودروهای کم تیراژ که متقاضیان خاص را دارند نیز قیمتگذاری به پیشنهاد هیئت مدیره شرکت خودروساز و تصویب وزارت صنعت صورت گیرد.»
سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس تصریح کرد: «این پیشنهاد هنوز در کمیسیون صنایع مورد بررسی است و قرار است این هفته به جمع بندی لازم دست پیدا کنیم. البته خودروسازان مدعی‌اند که بازار صادراتی دارند و برخی خودروها را می توانند صادر کنند که کمیسیون صنایع هم با محور حمایت از تولید، از این موضوع استقبال کرد.»
با توجه به صحبت های این مقام مسئول در مجلس و کسب اطلاع از منابع آگاه بحث آزاد سازی قیمت خودروهای پر تیراژ در مراحل پایانی قرار داشته و با جمع بندی لازم به زودی اعلام خواهد شد.
افزایش قیمت خودروها توسط شورای رقابت تایید شد؛ تمامی محصولات ایرانخودرو و سایپا بیش از ۸ درصد گران شدند [به روز رسانی] – اردیبهشت ۱۴۰۰
تا ابتدای اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ می‌توان گفت که ۶ ماه است که هیچ افزایش قیمتی برای خودرو نداشتیم و سه ماه آخر سال به دلیل این که نرخ تورم پایین بود، افزایش قیمت مجددی در بازار خودرو اعمال نشده بود. اما حالا و بر اساس مصوبه جدید شورای رقابت، برای محصولات ایران خودرو به طور متوسط ۸/۲ درصد و برای محصولات سایپا به طور متوسط ۸/۹ درصد افزایش قیمت در نظر گرفته شده است. این درحالیست که پیش از این خبر احتمال افزایش ۱۴ درصدی قیمت خودروهای براساس تورم بخشی زمستان سال ۱۳۹۹ منتشر شده بود.
در واقع متاسفانه درباره قیمت گذاری خودرو، مصوباتی که در سال گذشته وجود داشته، همچنان تسری دارد و هر گونه کاهش یا افزایش قیمت، بر اساس نرخ تورم بخشی است که از بانک مرکزی دریافت می‌شود.
البته کسانی‌که تا پایان سال ۱۳۹۹ برای خرید خودرو ثبت نام و پیش پرداخت کرده اند و مشمول دریافت سود نیستند، شامل این افزایش قیمت نمی شوند. این افزایش قیمت، برای تمامی خودروهای مشمول دستور العمل قیمت گذاری شورا، تا پایان شهریور ۱۴۰۰ اعمال و اجرا خواهد شد.
جزئیات کامل دستورالعمل شورای رقابت:
اما اعمال این افزایش قیمت در شرایط رکود زده بازار خودرو ممکن است در عمل به افزایش عرضه خودروهای صفر کیلومتر و خروج خودروهای احتکار شده از پارکینگ‌ها منجر شود و زمینه را برای برهم خوردن بالانس بین عرضه و تقاضا فراهم کرده و منجر به کاهش فاصله بین قیمت‌های بین بازار و کارخانه شود.
در واقع به عبارت دیگر می‌توان این احتمال را مطرح کرد که در شرایط راکد بازار و با توجه به شدت افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو٬ خریدار چندانی در بازار وجود ندارد و افزایش احتمالی عرضه توسط واسطه گران ممکن است به افت قیمت بازار منجر شود.
هرچند که مسلما دلالان تمام تلاش خود را به کارخواهند بست تا بار دیگر تابستان داغ سال گذشته را در بازار خودرو تکرار کنند٬ اما واقعیت این است که با توجه به کاهش شدید قدرت خرید و احتمال رفع تحریم‌های صنعت خودروسازی٬ افزایش تیراژ تولید اجتناب ناپذیر خواهد بود که در صورت نبود مشتریان در بازار قطعا میتواند به کاهش فاصله بین قیمت‌های کارخانه و بازار بیانجامد.
