تأثیر یک هفته دوری از شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان جوانان

شرکت در شبکه‌های اجتماعی برای بسیاری از جوانان بخشی از زندگی روزمره است؛ جایی که دوستی‌ها، خبرها و حتی استرس‌های روزانه در یک صفحه جمع می‌شوند. این در حالی است که یک مطالعه جدید نشان داده است کنار گذاشتن شبکه‌های اجتماعی حتی برای مدت کوتاه یک هفته‌ای می‌تواند به کاهش علائم اضطراب، افسردگی و مشکلات خواب کمک کند.

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از HealthDay، در این تحقیق ۲۹۵ جوان ۱۸ تا ۲۴ ساله شرکت کردند که پذیرفتند برای هفت روز استفاده خود از شبکه‌های اجتماعی را محدود کنند و در قبال این همکاری ۱۵۰ دلار دریافت کردند.

شرکت‌کنندگان در طول این مطالعه مدت زمان حضور روزانه خود در شبکه‌های اجتماعی را از حدود دو ساعت به تقریباً ۳۰ دقیقه کاهش دادند.

پس از پایان هفته، آنها پرسشنامه‌های استاندارد سلامت روان را تکمیل کردند و نتایج نشان داد که به طور میانگین علائم اضطراب ۱۶.۱ درصد، علائم افسردگی ۲۴.۸ درصد و نشانه‌های بی‌خوابی ۱۴.۵ درصد کاهش یافته است. به گفته پژوهشگران، بیشترین بهبود در میان افرادی مشاهده شد که در ابتدای مطالعه با افسردگی شدیدتر دست‌وپنجه نرم می‌کردند، هرچند احساس تنهایی در میان آنان تغییر محسوسی نداشت.

این مطالعه که نتایج آن در نشریه JAMA Network Open  منتشر شده، نشان می‌دهد که کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند برای برخی جوانان به عنوان یک ابزار کم‌هزینه برای بهبود نسبی وضعیت روانی مطرح شود.

با این حال، دکتر جان توروس، روان‌پزشک و از نویسندگان این پژوهش، تأکید کرده است که کم کردن شبکه‌های اجتماعی نباید به عنوان «خط اول» یا تنها روش درمان در نظر گرفته شود و افرادی که تحت درمان حرفه‌ای هستند، بهتر است این کار را در کنار درمان اصلی و به‌صورت آزمایشی انجام دهند. او هشدار داده است که نتایج این مطالعه تضمینی برای بهبود همه افراد نیست، زیرا برخی شرکت‌کنندگان تغییرات چشمگیری گزارش کردند اما برخی دیگر تفاوت چندانی احساس نکردند.

یکی از محدودیت‌های مهم این تحقیق آن است که به‌صورت کارآزمایی تصادفی انجام نشده و افراد داوطلبانه وارد مطالعه شده‌اند؛ بنابراین ممکن است برخی از آنها از پیش انتظار بهبود داشته و پاسخ‌هایشان تحت تأثیر این انتظار قرار گرفته باشد.

با این وجود، برخی کارشناسان معتقدند یافته‌های جدید همچنان می‌تواند به بحث گسترده‌تر درباره تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان کمک کند و ایده «استراحت دیجیتال» را به عنوان راهکاری ساده و بدون هزینه برای بخشی از جوانان و والدین آنها تقویت کند. در عین حال، پژوهش‌های قبلی نتایج متفاوتی ارائه داده‌اند و هنوز مشخص نیست که این اثرات مثبت در صورت بازگشت به عادت‌های سابق آنلاین، تا چه مدت باقی می‌ماند.