ویکی‌پدیا به جنگ ربات‌های هوش مصنوعی می‌رود؛ درخواست استفاده از API رسمی

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از تک کرانچ، بنیاد ویکی‌مدیا در بیانیه‌ای رسمی از توسعه‌دهندگان و شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی خواسته است برای استفاده از محتوای ویکی‌پدیا، از مسیر قانونی و از طریق پلتفرم پولی Wikimedia Enterprise اقدام کنند. این سازمان تأکید کرده است که استفاده از داده‌ها باید «مسئولانه» انجام شود و مشارکت کاربران انسانی به‌درستی مورد اشاره و استناد قرار گیرد.

در این پست توضیح داده شده که نسخه‌های رایگان و پولی این سرویس به شرکت‌ها اجازه می‌دهد محتوای ویکی‌پدیا را در مقیاسی وسیع و بدون ایجاد فشار اضافی بر سرورهای آن مورد استفاده قرار دهند. به گفته این بنیاد، درآمد حاصل از نسخه تجاری، به تداوم فعالیت غیرانتفاعی ویکی‌پدیا کمک می‌کند.

اگرچه این نهاد هیچ تهدیدی مبنی بر پیگرد قانونی برای استفاده غیرمجاز از داده‌هایش مطرح نکرده، اما اعلام کرده است که ربات‌های هوش مصنوعی در ماه‌های اخیر تلاش کرده‌اند تا بدون شناسایی، محتوای سایت را جمع‌آوری کنند. طبق گزارش این بنیاد، پس از به‌روزرسانی سامانه‌های تشخیص ربات، مشخص شد که بخش قابل‌توجهی از ترافیک غیرمعمول در ماه‌های مه و ژوئن (اردیبهشت و خرداد) از سوی ربات‌هایی بوده که در پی «فرار از شناسایی» بوده‌اند. در همین گزارش آمده است که بازدیدهای انسانی از صفحات ویکی‌پدیا نسبت به سال گذشته، حدود هشت درصد کاهش یافته است.

ویکی‌پدیا دستورالعمل‌هایی را برای توسعه‌دهندگان و ارائه‌دهندگان فناوری‌های هوش مصنوعی منتشر کرده است. بر اساس این دستورالعمل‌ها، شرکت‌های تولیدکننده مدل‌های مولد باید در زمان استفاده از محتوای ویکی‌پدیا، به مشارکت‌کنندگان انسانی آن استناد دهند تا اعتبار علمی و اخلاقی محتوا حفظ شود.

در بیانیه این بنیاد آمده است:

«برای جلب اعتماد عمومی نسبت به اطلاعات منتشرشده در اینترنت، لازم است پلتفرم‌ها منابع داده‌های خود را به‌روشنی معرفی کنند و امکان مراجعه و مشارکت در آن منابع را گسترش دهند. با کاهش بازدید از ویکی‌پدیا، شمار داوطلبان کمتری برای توسعه و بهبود محتوای آن باقی می‌ماند و در نتیجه، پشتیبانی عمومی نیز کاهش خواهد یافت.»

گفتنی است ویکی‌پدیا در ابتدای سال جاری میلادی (۲۰۲۵) راهبرد هوش مصنوعی خود را برای ویراستاران منتشر کرده بود. در این سند تأکید شده که هدف، استفاده از هوش مصنوعی برای حمایت از ویراستاران در انجام وظایف تکراری، ترجمه خودکار و تسهیل روند ویرایش است؛ نه جایگزینی کامل نیروی انسانی.