رودخانه‌ها: معماران پنهان صخره‌های مرجانی

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از اینترستینگ انجینیرینگ، برخلاف تصور رایج که رودخانه‌ها را تهدیدی برای سلامت مرجان‌ها می‌دانست، این تحقیق نشان می‌دهد جریان‌های آب شیرین در واقع معماران پنهان این اکوسیستم‌های دریایی ارزشمند هستند.
 
پروفسور تیلور پرون (استاد زمین‌شناسی MIT) و مگان گیلیون (دانشجوی دکترای زمین‌شناسی) با تمرکز بر جزایر سوسایتی در اقیانوس آرام جنوبی – منطقه‌ای که شامل جزایر تاهیتی و بورا بورا می‌شود – به این کشف مهم دست یافتند.

به دلیل محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹، تیم تحقیقاتی از روش‌های نوین تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و نقشه‌برداری‌های دقیق استفاده کردند.
 
گذرگاه‌های مرجانی: شاهراه‌های حیاتی
 
گذرگاه‌های مرجانی که در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند، کانال‌های عمیق و قابل کشتیرانی هستند که صخره‌های مرجانی اطراف جزایر آتشفشانی را قطع می‌کنند.

این ساختارهای طبیعی نقش حیاتی در گردش آب و مواد مغذی بین اقیانوس و تالاب‌های مرجانی ایفا می‌کنند و به گفته محققان «سیستم گردش خون» صخره‌های مرجانی محسوب می‌شوند.
 

گفتنی است پژوهشگران دو فرآیند کلیدی را شناسایی کردند که نشان می‌دهد چگونه رودخانه‌ها در طول زمان زمین‌شناسی به شکل‌گیری این گذرگاه‌ها کمک کرده‌اند:
 
۱. برش مرجانی (Reef Incision):
در دوره‌های کاهش سطح دریا، رودخانه‌ها با نیروی فرسایشی خود مسیرهایی را در صخره‌های مرجانی ایجاد می‌کنند. این فرآیند شبیه به شکل‌گیری دره‌ها در خشکی است، با این تفاوت که در محیط دریایی رخ می‌دهد.
 
۲. پیشروی مرجانی (Reef Encroachment):
هنگامی که سطح دریا افزایش می‌یابد، کانال‌های قدیمی رودخانه‌ها زیر آب رفته و به عنوان گذرگاه‌های مرجانی حفظ می‌شوند. مرجان‌ها به تدریج اطراف این ساختارها رشد می‌کنند و شکل مشخص گذرگاه را ایجاد می‌نمایند.
 
این پژوهش نشان می‌دهد که رودخانه‌ها از چند طریق به سلامت صخره‌های مرجانی کمک می‌کنند:
 
– ایجاد «اتوبان‌های زیرآبی» برای گردش آب و مواد مغذی
– کمک به تنوع ساختاری صخره‌های مرجانی
– تسهیل تبادل آب بین تالاب و اقیانوس
– تنظیم دمای آب در مناطق مرجانی
– انتقال مواد معدنی ضروری برای رشد مرجان‌ها
 
چالش‌های انسانی و تغییر دیدگاه:
 مگان گیلیون در این باره توضیح می‌دهد: «در دهه‌های اخیر، بیشتر بحث‌ها درباره تأثیر رودخانه‌ها بر مرجان‌ها متمرکز بر تأثیرات منفی فعالیت‌های انسانی مانند رواناب کشاورزی و آلودگی بوده است». وی می‌افزاید: «این پژوهش به ما یادآوری می‌کند که در شرایط طبیعی، رودخانه‌ها در واقع شریک اکولوژیکی مرجان‌ها بوده‌اند».
 

این یافته‌ها می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای داشته باشد:
 
۱. تغییر استراتژی‌های حفاظتی:
درک این رابطه طبیعی می‌تواند به طراحی روش‌های حفاظتی هوشمندانه‌تری منجر شود که به جای قطع کامل ارتباط رودخانه و صخره‌های مرجانی، به مدیریت کیفیت آب می‌پردازند.
 
۲. مهندسی اکولوژیکی:
می‌توان از این دانش برای طراحی سیستم‌های گردش آب مصنوعی در مناطق مرجانی آسیب‌دیده استفاده کرد.
 
۳. پیش‌بینی تأثیرات تغییرات اقلیمی:
درک بهتر این تعاملات به دانشمندان کمک می‌کند تأثیرات افزایش سطح دریا بر صخره‌های مرجانی را دقیق‌تر پیش‌بینی کنند.
 
گفته می‌شود تیم MIT قصد دارد این تحقیقات را در سایر مناطق مرجانی جهان گسترش دهد. گیلیون در این زمینه می‌گوید: «ما می‌خواهیم بررسی کنیم که چگونه می‌توان با روش‌های مهندسی هوشمند، عملکرد رودخانه‌ها را برای حمایت از سلامت مرجان‌ها بهینه کرد». این تحقیقات می‌تواند راهگشای شیوه‌های نوین احیای صخره‌های مرجانی در سراسر جهان باشد.
 
این پژوهش که در نشریه معتبر Geophysical Research Letters منتشر شده، نشان می‌دهد که برخلاف تصور رایج، رودخانه‌ها در مقیاس زمانی زمین‌شناسی نه تنها تهدیدی برای مرجان‌ها نبوده‌اند، بلکه شریک تکاملی آنها محسوب می‌شوند.
 
این کشف می‌تواند پارادایم حفاظت از مرجان‌ها را دگرگون کرده و منجر به توسعه استراتژی‌های حفاظتی جامع‌تری شود که هم به حفظ سلامت رودخانه‌ها و هم صخره‌های مرجانی توجه دارند.