احتمال ابتلا به زوال عقل بعد از ۵۵ سالگی ۴۰ درصد است

به گزارش آسوشیتدپرس، این براورد بر اساس مطالعه جدیدی است که در مجله «پزشکی طبیعت» (Nature Medicine) منتشر شد و نشان داد خطر ابتلا به زوال عقل در طول عمر بیشتر از آن چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد: پس از سن ۵۵ سالگی، تا ۴۰ درصد احتمال دارد که افراد در نهایت به زوال عقل مبتلا شوند؛ البته اگر به اندازه کافی عمر کنند.

دکتر جوزف کورش، از مرکز پزشکی لنگون دانشگاه نیویورک که یکی از نویسندگان این مقاله است، می‌گوید: «تمام تحقیقات نشان می‌دهد آنچه در میانسالی انجام می‌‌دهید، واقعا اهمیت دارد.» 
 

زوال عقل فقط آلزایمر نیست

با افزایش سن، به‌ خاطر آوردن نام افراد یا جایی که کلید‌‌ها را گذاشته‌اید، دشوار می‌شود که این کاملا طبیعی است. اما زوال عقل بخش طبیعی از روند پیری محسوب نمی‌شود و منظور از آن کاهش تدریجی قدرت حافظه و زبان و سایر عملکردهای شناختی است. افزایش سن بزرگ‌ترین عامل خطر ابتلا به زوال عقل است و جمعیت جهان هم به‌سرعت رو به پیری می‌رود. 

آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است که تغییرات نامحسوس مغزی ناشی از آن ممکن است دو دهه قبل از بروز بیماری آغاز شوند. زوال عقل عروقی هم شکل دیگر این بیماری‌ است که زمانی رخ می‌دهد که بیماری‌های قلبی یا سکته‌های کوچک جریان خون به مغز را مختل می‌کنند. البته دلایل ابتلا در بسیاری افراد ترکیبی است، به این معنا که مشکلات عروقی می‌توانند علائم در حال ظهور آلزایمر را تشدید کنند.

 ارزیابی خطر ابتلا به آلزایمر از یک سن خاص در طول عمر باقی‌مانده می‌تواند راهنمایی برای توصیه‌های بهداشت عمومی و تحقیقات پزشکی باشد. البته متخصصان می‌گویند این‌گونه نیست که بتوان گفت فردی حتما به زوال عقل مبتلا می‌شود.

خطر ابتلا به زوال عقل با توجه به سن متفاوت است

مطالعات قبلی تخمین زده بودند که حدود ۱۴ درصد مردان و ۲۳ درصد از زنان در طول عمرشان به نوعی از زوال عقل مبتلا می‌شوند. تیم کورش داده‌های جدیدتری را از یک مطالعه آمریکایی تحلیل کرد که سلامت قلب و عملکرد شناختی حدود ۱۵ هزار فرد سالمند را به مدت چندین دهه پیگیری کرده بود. نکته مهم این است که آن‌ها دریافتند خطر زوال عقل با افزایش سن تغییر می‌کند.

تنها ۴ درصد افراد بین سنین ۵۵ تا ۷۵ سال به زوال عقل مبتلا شدند که کورش آن را یک بازه کلیدی ۲۰ ساله برای محافظت از سلامت مغز می‌نامد. برای افرادی که تا سن ۷۵ سالگی از بیماری‌های رایج جان سالم به در می‌برند، خطر زوال عقل افزایش می‌یابد؛ تا ۲۰ درصد در سن ۸۵ سالگی و ۴۲ درصد بین سنین ۸۵ تا ۹۵ سالگی.

به طور کلی، محققان نتیجه‌گیری کردند که خطر ابتلا به زوال عقل پس از سن ۵۵ سالگی در مردان، ۳۵ درصد و در زنان، ۴۸ درصد است. کورش اشاره می‌کند که زنان معمولا بیشتر از مردان عمر می‌کنند و این موضوع تفاوت در نسبت‌ها را توضیح می‌دهد. خطر زوال عقل برای آمریکایی‌های سیاه‌پوست هم کمی بالاتر (۴۴ درصد) از سفیدپوستان (۴۱ درصد) بود. 

برخی عوامل خطر در ابتلا به آلزایمر مانند افزایش سن و به ارث بردن ژن ای‌پی‌او‌ئی۴ (APOE4) کنترل‌پذیر نیستند، اما افراد می‌توانند تلاش کنند از مشکلات سلامتی که به زوال عقل در سنین بالا منجر می‌شوند پیشگیری کنند یا حداقل آن‌ها را به تاخیر بیندازند. به‌عنوان مثال، کورش هنگام دوچرخه‌سواری کلاه ایمنی بر سر می‌گذارد، زیرا آسیب‌های مکرر یا شدید به مغز ناشی از تصادف‌ها یا زمین خوردن خطر زوال عقل در آینده را افزایش می‌دهد.

نکته‌ای که اهمیت ویژه دارد این است: «هر چیزی برای قلب شما خوب باشد، برای مغزتان هم خوب است.» دکتر گالوین از دانشگاه میامی، توصیه می‌کند: ورزش کنید، از چاقی اجتناب کنید و فشار خون، دیابت و کلسترولتان را کنترل کنید. به عنوان مثال، فشار خون بالا جریان خون به مغز را مختل می‌کند که نه‌تنها برای زوال عقل عروقی خطرناک است، با برخی نشانه‌های آلزایمر نیز مرتبط است. به همین ترتیب، قند خون بالا ناشی از دیابت کنترل‌نشده با کاهش قدرت شناختی و التهاب مضر در مغز ارتباط دارد. 

گالوین توصیه می‌کنند که از لحاظ اجتماعی و شناختی خود را فعال نگه دارید و مثلا اگر به دلیل افزایش سن با کاهش شنوایی مواجه شدید، حتما سراغ سمعک بروید، زیرا کم‌شنوایی انزوای اجتماعی را به همراه دارد. او می‌افزاید: «عواملی وجود دارند که ما می‌توانیم آن‌ها را کنترل کنیم و من فکر می‌کنم با افزایش سن، این موارد برای ساختن یک مغز بهتر بسیار بسیار مهم‌ می‌شوند.»