قرار گرفتن ایران در میان ۹ کشور دارنده فناوری پرتابگر

دکتر آسیه صالحی به مناسبت هفته جهانی فضا در وبینار “زمین زیر سایه ماهواره”، ضمن بیان این مطلب و با اشاره به تکنولوژی ساخت ماهواره‌ها با تاکید بر اینکه در طراحی ماهواره‌ها باید توجه کرد که این سامانه‎ ها باید دما‌های منهای ۱۲۰ در سایه، تا مثبت ۱۸۰ درجه در آفتاب را تحمل کنند، گفت: استفاده از ماهواره‌ها در حوزه‌های مختلف هزینه کمتری را به دنبال دارد، ضمن آنکه از قابلیت اطمینان بالا در برابر حوادث غیر مترقبه زمینی نیز برخوردار است.

وی کاربر‌هایی همچون استفاده در سیستم مخابرات، مشاهده زمین، کاربرد علمی-اکتشافی، امداد و نجات و موقعیت یابی فضایی را از کاربرد‌های ماهواره‌ها در زندگی روزمره عنوان و اظهار کرد: پرتاب ماهواره‌ها روش‌های مختلفی دارد که از آن جمله می‌توان به روش پرتاب فضایی ساده (Piggy-Back)، پرتاب ماموریت خاص، پرتاب از سکو‌های دریایی، شاتل فضایی و پرتاب هواپایه اشاره کرد.

صالحی ادامه داد: یکی از مخاطرات پرتاب ماهواره عبور از جو غلیظ یعنی در فاصله ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتری است از این رو در پرتاب هواپایه، ماهواره بر روی هواپیمایی سوار می‌شود و بعد از عبور از جو غلیظ، پرتاب می‌شود.

وی به سیستم سامانه‌های فضایی سازمان فضایی، به سوابق ساخت ماهواره در کشور اشاره کرد و یادآور شد: اولین ماهواره ایرانی “امید” نام داشت که در سال ۱۳۸۷ با ماهواره بر سفیر A۱ با وزن ۲۷ کیلوگرم در مدار ۲۵۰ تا ۳۵۰ کیلومتری پرتاب شد. این ماهواره بیشتر برای تست گیرنده مخابراتی بوده است.

او با بیان اینکه ماهواره امید به مدت یک ماه در داخل مدار داده ارسال می‌کرد، یادآور شد: دومین ماهواره ساخت ایران “رصد” نام داشت که از سوی دانشگاه مالک اشتر در سال ۹۰ با ماهواره‌بر سفیر A۱ به مدار ۲۲۰ کیلومتری تا ۳۱۰ کیلومتری تزریق شد.

صالحی ماموریت این ماهواره را تست دوربین، سیستم تامین توان و بوم باز شونده عنوان کرد و گفت: طول عمر این ماهواره با وزن ۱۶ کیلوگرم، ۲۰ روز بوده است.

وی ماهواره “نوید” را سومین ماهواره ایران ساخت دانشگاه علم و صنعت دانست که در سال ۱۳۹۰ با ماهواره بر سفیر B۱ به مدار ۲۵۰ کیلومتری تا ۳۱۵ کیلومتری تزریق شد و افزود: ماموریت این ماهواره ۵۰ کیلوگرمی، تست تصویربرداری و ارتباطات مخابراتی بود که در مدت ۶۰ روز این ماموریت‌ها اجرایی شد.

صالحی، چهارمین ماهواره ساخت ایران را ماهواره “فجر” دانست که از سوی شرکت صاایران در سال ۸۳ با پرتابگر سفیر B۲ با وزن ۵۲ کیلوگرم به مدار ۲۲۵ کیلومتری تا ۴۷۵ کیلومتری پرتاب شد.

وی با تاکید بر اینکه ماموریت “فجر” تصویربرداری بوده است، اظهار کرد: پنجمین ماهواره پرتاب شده “پیام” نام دارد که از سوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ساخته و در سال ۱۳۹۷ با پرتابگر سیمرغ با وزن ۸۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری پرتاب شد و ماموریت‌های آن تصویربرداری و ارتباطات مخابراتی تعریف شده بود.

مدیر سیستم سامانه‌های فضایی سازمان فضایی با اشاره به ماهواره “ظفر” دانشگاه علم و صنعت به عنوان ششمین ماهواره ساخت ایران، یادآور شد: این ماهواره با وزن ۱۲۰ کیلوگرم و با ماموریت تصویربرداری و ارتباطات مخابراتی در سال ۱۳۹۸ با پرتابگر سیمرغ به مدار ۵۰۰ کیلومتری پرتاب شد.

وی به بیان ویژگی‌های ماهواره “نور” ساخت سازمان هوافضای سپاه پرداخت و گفت: این ماهواره در سال ۱۳۹۹ با پرتابگر قاصد به مدار ۴۰۰ کیلومتری پرتاب شد. ماموریت آن تصویربرداری و AIS (ارتباط میان کشتی ها) بوده است.

صالحی اضافه کرد: ایران علاوه بر ساخت ماهواره، با ساخت ماهواره‌بر‌ها نیز وارد شده است و در این زمینه نهمین کشور دارند فناوری‌های پرتابگر در دنیا شده است و ماهواره‌بر‌های سفیر، سیمرغ و سروش از جمله دستاورد‌های این تحقیقات به شمار می‌رود.