تزریق ذرات معلق در استراتوسفر راهی برای کاهش دمای قطب

یافته‌های پژوهش گروهی از محققان نشان می‌دهد با وجود تشدید روند گرم‌شدن قطب جنوب و شمال، کاستن از دمای این مناطق با افشاندن ذرات معلق در هوا در عرض‌های بالا مانند استراتوسفر می‌تواند از دمای این مناطق بکاهد.

به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی «فیز»، قطب‌های زمین چندین برابر سریع‌تر از بقیه مناطق در حال گرم شدن هستند و همین‌امر موج‌های گرمایی شدید را پدید آورده که اوایل سال جاری میلادی در دو قطب شمال و جنوب گزارش شد.

با وجود این، دانشمندان برنامه‌ای احتمالی برای آینده طراحی کرده‌اند که جت‌های جنگنده سریع می‌توانند ذرات میکروسکوپی معلق در هوا را در عرض‌های ۶۰ درجه‌ای شمال و جنوب زمین به صورت افشانه‌ای پخش‌ کنند. در صورتی که این ذرات در ارتفاع ۴۳ هزار فوتی (۱۳۱ هزار متری) پراکنده شوند، به‌تدریج به سمت قطب حرکت کرده و موجب سایه در سطح زیرین می‌شوند.

ویک اسمیت محقق ارشد این مطالعه که گزارش کاملی از آن در نشریه ارتباطات و تحقیقات زیست‌محیطی منتشر شده در این مورد می‌گوید: نگرانی و حساسیت زیادی برای استفاده از ذرات هواپخش به منظور خنک کردن زمین وجود دارد، اما اگر معادله هزینه‌فایده این روند برای منطقه‌ای مفید باشد، قطعا آن منطقه قطب‌ خواهند بود.

افشاندن ذرات در روزهای طولانی تابستان و بهار به وقت محلی باید انجام شود، یک ناوگان مشخص جت‌های جنگنده می‌توانند در هر دو نیمکره یعنی قطب‌های شمال و جنوب این ماموریت را انجام دهند و با تغییر هر فصل به نیمکره دیگر بروند.

هواپیماهای سوخت‌رسان هوایی نظامی پیشین مانند بوئینگ کی. سی ۱۳۵ یا هواپیمای ایرباس ای۳۳۰ ام‌آرتی‌ت، قابلیت ذخیره‌سازی ذرات هواپخش را به اندازه کافی در عرض‌های مورد نیاز را ندارند؛ اما سوخت‌رسان‌های جدیدتر در عرض‌های مرتفع کارآمدتر خواهند بود.

ناوگانی متشکل از ۱۲۵ فروند از این سوخت‌رسان‌ها می‌توانند ذخیره‌ای کافی از این ذرات را برای خنک کردن مدار۶۰ درجه شمالی (دایره‌ای از عرض جغرافیایی که در ۶۰ درجه شمالی خط استوا قرار دارد) به اندازه دو درجه سانتیگراد هر سال حمل و پخش کنند؛ این میزان کاهش دما دمای قطب های شمال و جنوب را به دمای پیش از قبل از زمان صنعتی شدن می‌رساند.

هزینه این اقدام سالانه حدود ۱۱ میلیارد دلار خواهد بود که کمتر از یک‌سوم اقدامات برای خنک کردن کل سیاره زمین به همان اندازه دو درجه سانتیگراد و بسیار کمتر از صفر کردن گازهای گلخانه‌ای است.

اسمیت می‌گوید: با اینکه روش یادشده می‌تواند نقطه عطفی برای جلوگیری از روند سریع گرم‌شدن جهان باشد، تزریق ذرات هواپخش در استراتوسفر فقط می‌تواند برخی از علائم تغییر اقلیم را کاهش دهد و درمان کلی این درد نیست.