«تحوّل تولید 250 میلیون نفری در کشاورزی» ــ 5 | رویکردهای ضروری در مدیریت جهادی و موفق چیست؟
– اخبار اقتصادی –
خبرگزاری تسنیم؛ کارگروه بررسی‌های ویژۀ اقتصادی؛ پروندۀ ویژۀ «مزرعۀ پدری»، بخش 131
اشاره |خبرگزاری تسنیم، طی سال‌های حیات خود، همواره رویکرد تحولی در بخش کشاورزی را مدنظر قرار داده و پیگیری این خط را در قالب‌های گوناگون بر خود فرض دانسته است. ازجمله و بصورت مشخص، کنش‌گری فعال و انتشار و پیگیری صدها مطلب تخصصی پژوهشی در قالب پرونده‌های «مزرعۀ پدری»، «جهادسازندگی»، «تراریخت»، «ایران، ایری، راکفلر» و «مرغ ایرانی» ازجمله خط سیرهایی است که طی سال‌های گذشته تاکنون، به‌صورت لاینقطع ادامه داشته، و ظرفیت‌ها و چالش‌های بخش کشاورزی را در حوزۀ مدیریت راهبردی و تاکتیکی توصیف کرده است.
+ پروندۀ مزرعۀ پدری را به تفصیل در {اینــــجا} پی بگیرید
طی روزهای آینده، برای کمک به دولت جدید در اتخاذ یک رویکرد مناسب و تحول‌خواه در این حوزه، سلسله‌مطالبی در خبرگزاری تسنیم با عنوان «تحول 250میلیون نفری در کشاورزی»، روی خط خواهد رفت، و به‌ویژه رویکردهای مهمی که در تحول‌خواهی بخش کشاورزی مورد نظر است را مطرح خواهد نمود. مطالب اولیه از این حوزه، یادداشت سیاستی و مشورتی، حاصل از تراوشات قلم محمدتقی امانپور، دربارۀ اقتضائات حکمرانی و مدیریت جهادی در دولت تحول‌خواه جدید بوده، که به‌صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفت و چهار بخش از آن منتشر شد.
امانپور، بین رجال سیاسی کشور، شخصیتی شناخته شده است. از روزهای مبارزۀ پیش از انقلاب، تا ملاقات با حضرت امام در روزهای اول پیروزی، که با محوریت او به ایجاد «جهادسازندگی» منجر شد، تا تکیۀ انحصاری و چهارده‌ساله‌اش بر کرسی معاونت آموزش و تحقیقات وزارت جهادسازندگی در سه دولت، و ایجاد مرکز مهم تحقیقات مهندسی جنگ جهاد، و مدیریت او بر حوزۀ صنعت نفت که پس از انحلال جهاد اتفاق افتاد، همگی از او یک مدیر جهادی و تحول‌خواه ساخته است.
شاید همین تحول‌خواهی است که موجب شده، دانشگاه هاروارد طی دو نوبت از او دعوت کند، تا رویکردهایش را در توسعۀ نهادی بین رهبران و بزرگان جهان توضیح دهد؛ و شاید همین رویکرد مدیریتی در جهادسازندگی بوده که موجب شده واژه‌های «جهاد»، «مدیریت جهادی» و «جهاد علمی» با 21 نوبت تکرار در بیانیۀ گام دوم توسط رهبر فرزانۀ انقلاب، به عنوان محور تمدن‌سازی نوین اسلامی مورد بحث قرار گیرد.
او در بخش اول {اینــــجا} ضمن بیان مقدمه، کلیات و فهرست این یادداشت مطول سیاستی را توضیح داد. در بخش دوم {اینــــجا} به بیان 28 ظرفیت عمدۀ سرزمینی ایران پرداخت. در بخش سوم {اینــــجا} چالش‌های پیش روی دولت جدید را توضیح داد. بخش چهارم {اینــــجا} حاوی برنامه‌هایی برای در دست گرفتن عنان سرمایه‌ها و فرصت‌ها، و از میان برداشتن اشکالات و چالش‌های سرزمینی ایران ماست. امانپور در بخش پنجم و پایانی که پیش روی شما قرار دارد، به رویکردهای ضروری در مدیریت جهادی و موفق این سرزمین زرخیز و مظلوم پرداخته است.
* * * * *
فصل چهارم) رویکردهای ضروری مدیریتی
1-4) حمایت از بخش خصوصی کارآفرین: عزم ملی برای کاهش تصدی‌گری و همزمان تولید دانش حکمرانی و تولی‌گری و کارفرمایی و رهبری بازارهای هدف با پیگیری و حمایت از تدوین و تصویب و اجرای قوانین و مقررات مورد نیاز و مزیت‌آفرینی برای دست‌اندرکاران با رویکرد حمایت از بخش خصوصی کارآفرین رویکرد مدیریتی تحول‌آفرین در اقتصاد ملی است. نگرانی سیاسی و امنیتی از تقویت بخش خصوصی کارآفرین بی‌مورد و توهم است. مردم‌سالاری دینی واقعی موکول به حمایت از نقش‌آفرینی آنها و توسعۀ کسب و کار بخش خصوصی است. وضع قوانین کارآمد برای مدیریت تأثیرگذار اقتصادی در فرایندهای سیاسی اجتماعی نیز جای خود دارد.
2-4) دولت ملی فراگیر: پرهیز از سیاسی‌کاری، باندبازی، رانت‌سازی و ایجاد بستر و فضای تعاملات فراجناحی در بهره‌گیری کارآمد از ظرفیت اجتماعی کشور و برقراری ثبات و آرامش مدیریتی در ساختارها و فرایندها و مشاغل یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای شکل‌گیری دولت ملی فراگیر است. تحقق این امر نیازمند خلق «اخلاق حرفه‌ای حکمرانی» است. غفلت از این مهم باعث واپس‌گرایی و تحجّر و فروپاشی است.
3-4) تقوای الهی و اخلاق حرفه‌ای: رعایت واقعی تقوای الگوی الهی با شناسایی، حفاظت و بهره‌برداری شایسته و جامع از داشته‌ها، دارایی‌های نقد و غیرنقد و ظرفیت‌های فرهنگی اجتماعی و اقتصادی با ایجاد سامانه‌های هوشمند، اشراف اطلاعاتی، نظارت و مدیریت لحظه‌ای عملکردها و استفادۀ همه‌جانبه از قابلیت فضای مجازی و ایجاد نظام سالم و کارآمد و اخلاق‌مدار متکی به اخلاق حرفه‌ای روزآمد جهانی و به‌ویژه آموزه‌های دینی برای کسب‌وکار حلال، سالم و پربرکت یک رویکرد واجب روزآمد است. در این رویکرد باید ادبیات کسب و کار بازمهندسی شود و آموزش کسب و کار در برنامه‌های درسی و تربیتی لحاظ شود و کسب و کار شأن و جایگاه ارزشمند واقعی خود را پیدا کند.
4-4) جهاد علمی و مدیریت جهادی: بازمهندسی و مهندسی مجدد ساختارها و فرایندهای حاکمیتی برای تحقق واقعی جهاد علمی و مدیریت جهادی در عمل و پرهیز از بهره‌برداری سیاسی از رهنمودهای مقام معظم رهبری بدون تلاش واقعی برای تحقق آنها با تأکید بر تشویق پیگیری عملیاتی این رویکرد در زیرساخت‌های مرتبط با نهادهای ارشد حاکمیتی به‌عنوان الگوی مدیریت و رهبری مدیریت جهادی روزآمد و کارآمد ضروری و از اولویت برخوردار است. تدوین و ارائۀ الگوی مدیریت جهادی با منطق ایجاد هم‌افزایی و توانمندسازی دست‌اندرکاران در هر بازار هدف و حوزۀ فعالیت یک امر واجب و ضروری است. جهاد علمی نیز رویکرد ضروری دیگری است که با مفاهیم «دانش‌محور بودن همۀ فعالیت‌ها» و «دانش‌بنیان نمودن همۀ ساختارها و فرایندها» و به‌ویژه استفادۀ وسیع و کارآمد از ابزارهای مدیریت دانش همچون بانک‌های اطلاعاتی هوشمند ساختارهای هوشمند مشارکت‌جویی اجتماعی، بازارهای هوشمند تهاتری، بازارهای هوشمند نیروهای آزاد از رویکردهای مدیریتی ضروری و اولویت‌دار است.
5-4) مزیت کارآمد کاربری اراضی: مزیت‌آفرینی برای جذب سرمایه در بخش کشاورزی و تأمین اراضی با کاربری غیرکشاورزی برای سرمایه‌گذاران ساخت و ساز و شهرک‌سازی به شرط سرمایه‌گذاری همزمان در بخش کشاورزی به‌عنوان راه‌حل مؤثر در جلوگیری از تغییر کاربری اراضی مرغوب کشاورزی و جذب سرمایه و فناوری به بخش کشاورزی یک رویکرد نوآورانه خواهد بود. تغییر کاربری غیرعلمی اراضی کشاورزی و رانتی یک اقتصاد مافیایی و تعیین صحیح کاربری و اختصاص کاربری‌های موردنیاز فعالیت‌های توسعه‌ای یک فرایند تولید ثروت ملی است و نیازمند مدل‌سازی و قوانین و مقررات جامع است.
6-4) انرژی سبز و تجدیدپذیر: حمایت از سرمایه‌گذاری در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه تبدیل ضایعات و محصولات جانبی کشاورزی به انرژی و فراورده‌های با ارزش بالا رویکرد روزآمد مورد نیاز است. جلوگیری از آلودگی منابع زیستی، جلوگیری از تخریب منابع و فراهم‌سازی بهره‌برداری پایدار از منابع زیستی موکول به توسعۀ فناوری در تولید و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است.
7-4) اقتصاد پساکرونا: ارائۀ الگوهای جامع توسعۀ پایدار پساکرونا و استفاده از مزیت‌های رقابتی و مزیت‌آفرین غذا و دارو، پوشاک، گردشگری و حمل و نقل پساکرونایی یک رویکرد فراگیر در همۀ بخش‌های اجرایی است. اقتصاد پساکرونایی متکی به فناوری‌های هوشمند فرصتی برای یک رقابت واقعی در اقتصاد جهانی و بازمهندسی تمدن جهانی است.
8-4) تأمین آب و برق و گاز و مخابرات پایدار: مجانی بودن مصرف آب و برق و گاز و تلفن ثابت برای نیاز ضروری تعریف شده خانوار و پلکانی نمودن هزینۀ مصارف بالاتر با طراحی تراز مثبت درآمد و تأسیس صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های موردنیاز از محل منابع به‌دست آمده رویکردی است که با افزایش هزینه برای مصارف بالاتر مشارکت مصرف‌کنندگان را در تولید آب و برق امکان‌پذیر و تأمین پایدار آب و برق گاز و تلفن و ارتباطات را فراهم می‌کند. برنامه‌های عملیاتی کارآمدی تهیه شده که با این رویکرد مشکل آب و برق کشور به‌طور کامل حل میشود. ذیلاً بعضی از نکات مهم برنامه ذکر میشود:
1-8-4) آب و برق مجانی پیام ملی امام خمینی و انقلاب اسلامی در آستانۀ پیروزی انقلاب بوده است. این مهم به‌شایستگی عملیاتی نشده است. پیام ملی امروز باید مجانی نمودن آب و برق و گاز و تلفن ثابت باشد.
2-8-4) تعیین نیاز ضروری هر فرد به خدمات ذکر شده باید تعیین شود و شبکۀ پایش ملی برای کنترل مصرف از خدمات مذکور طراحی و اجرا شود. بخش خصوصی سرمایه‌گذار برای کلیۀ اقدامات وجود دارد.
3-8-4) پلکانی نمودن هزینۀ خدمات چهارگانه یک ضرورت است تا مصارف کنترل شود. از سوی دیگر محدودیت مصارف نیز باعث محدودیت توسعۀ بازار میشود. لذا مصارف میتواند با پرداخت هزینه‌های پلکانی تعیین شده بدون محدودیت باشد.
4-8-4) وقتی قیمت‌ها بالا می‌رود نوآوری برای تولید ارزان مشتری پیدا می‌کند. فناوری‌های بی‌شماری در داخل کشور خلق شده‌اند که تولید آب و برق و گاز تجدیدپذیر و ارتباطات فعال هوشمند را ممکن می‌سازند.
5-8-4) استفاده از الکتروموتورهای مغناطیس ثابت (BLDC) تا 50درصد مصرف برق را کاهش می‌دهد. استفاده از لامپ‌های LED نوآورانه با پوشش پلیمرهای نورافشان مصارف روشنایی را تا 80درصد کاهش می‌دهد، استفاده از میکروتوربین‌ها و جایگزینی CCHP به‌جای مشعل‌های سنتی در موتورخانه‌ها ضمن کاهش 50 تا 80 درصدی مصرف سوخت تولید همزمان سرما، گرما و برق را فراهم و یک راندمان کلی 500 درصدی به ازای سوخت مصرفی ایجاد می‌کند.
6-8-4) اگرچه مصرف آب ارزان در شرب و صنعت همۀ دست‌اندرکاران را از تولید فناوری بازچرخانی آب در کشور غافل نموده اما ایجاد نظام مصارف دوگانه و چندگانۀ آب شرب و صنعت و بازچرخانی آب مصرفی یک ضرورت ملی واجب و اجتناب‌ناپذیر است. تعیین قیمت پلکانی آب مصرفی سرمایه‌گذاری و تولید فناوری پیشرفته در این زمینه را نیز اقتصادی و امکان‌پذیر می‌کند.
7-8-4) حمایت همه‌جانبه از تولید ابزارهای هوشمند مدیریت دانش و برنامه‌ریزی برای هوشمندسازی شهر و روستا و ایجاد نسل جدید شهرک‌های هوشمند یک برنامۀ ملی است که ضمن مدیریت مصارف و اقتصادی نمودن تولید آب و برق و گاز و تلفن توسط بخش خصوصی منجر به خلق بازارهای نوآورانه و هوشمند کسب و کار و تأمین پایدار خدمات مذکور می‌گردد.
9-4) ایجاد پوشش همگانی سلامت، امنیت غذایی، اشتغال و بازنشستگی برای همگان در حداقل نیازهای ضروری و آزادسازی قیمت‌ها در دیگر خدمات در کلیۀ بازارهای کالا و خدمات میتواند منجر به جهش تولید و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی گردد. عدم تعیین تکلیف در آزادسازی قیمت خدمات منجر به شکل‌گیری رانت، مافیای واردات و صادرات، فساد و تبهکاری فراگیر شده است و باید به آن پایان داده شود.
تکملۀ اول)
شایستگی‌های مورد نیاز مدیریتی داوطلبان ریاست جمهوری، در تمامی ادوار
1-5) داشتن روحیۀ جهادی و انقلابی برای رهبری علمی و روزآمد امور اجرایی کشور متکی به دانش، تجربه، سابقۀ اجرایی، توان تأثیرگذاری و جریان‌سازی برای هم‌افزایی و عزم ملی برای آبادانی و شکوفایی کشور اصلی‌ترین قابلیت مدیریت اجرایی است که باید فراهم باشد.
2-5) داشتن اشراف راهبردی به موضوعات اجرایی بخشی و فرابخشی برای ایجاد هم‌افزایی و توانمندسازی دست‌اندرکاران و توان رهبری سیاست‌گذاری و خلق رویکردهای نوآورانه تحول‌آفرین برای جلوگیری از مدیریت جزیره‌ای بخشی و ناکارآمد دستگاه‌های اجرایی
3-5) داشتن روحیۀ تأثیرگذاری جمعی و جریان‌ساز برای به‌کارگیری سرمایه‌های اجتماعی به‌ویژه جوانان، گروه‌های جهادی، نیکوکاران در سطح ملی و همراه با فراخوان جهانی ایرانیان برای مشارکت در توسعۀ ملی.
4-5) داشتن رویکرد فراجناحی و استفادۀ مؤثر از همۀ قابلیت‌های نیروی انسانی و ارتقای جایگاه اخلاق و آموزه‌های اسلامی در تعاملات اجتماعی و اقتدار برای اعمال حاکمیت و اجرای قوانین و مقررات و فرهنگ‌سازی کار جمعی و جهادگرانه
5-5) توانایی مذاکرات مؤثر جهانی و داشتن ایده‌های کارآمد در دیپلماسی اقتصادی متکی به وجاهت ملی و جهانی برای مزیت‌آفرینی برای همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی
6-5) توانایی تبدیل فرایندهای مافیایی سیاسی اقتصادی به فرایندهای مزیت‌آفرین تولید ثروت برای همۀ کارآفرینان و نوآوران و به‌کارگیری ظرفیت باندهای مذکور در فرایندهای کارآفرینی، نوآوری و مزیت‌آفرینی کسب و کار متکی به عزم ملی و یکپارچگی مدیریت در کل نظام. نظام اسلامی باید این توانایی را در کل ساختارهای نظام فراهم کند اما فرمانروایی امور اجرایی باید این بینش را حتماً داشته باشد.
7-5) حمایت از فضای باز اقتصادی اجتماعی با رویکرد هم‌افزایی و توانمندسازی ملی و فراهم‌سازی زمینۀ رشد و تعالی فرهنگی اجتماعی کشور متکی به مقبولیت عمومی و حمایت‌های کلان نظام. نفاق صرفاً یک رویکرد سیاسی یا دینی نیست. عملکردهای دوگانه و متفاوت و ضد هم در همۀ زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی باید به‌درستی آسیب‌شناسی شده و با طراحی مدل، وضع قوانین و مقررات آموزش ملی فراگیر از گهواره تا گور عملیاتی شود.
8-5) داشتن سوابق اجرایی کارآمد و نوآورانه، سلامت و شفافیت کاری و روحیۀ خدمت‌گزاری و شجاعت در پاسخگویی و قاطعیت در اجرای قانون و سالم‌سازی ساختارها و فرایندها بدون ملاحظات جناحی و رانتی و متعهد بودن به تأمین منافع همگان و پاسخگویی در حکمرانی یک ضرورت ملی است.
9-5) داشتن مقبولیت لازم در نظام اسلامی برای ایجاد یکپارچگی وحدت‌آفرین و روحیه و انسجام داخلی و عزم ملی تحت رهبری واحد ولایت فقیه و پایان دادن به رویکردهای فرافکنی ناکارآمدی‌ها با جریان‌سازی برای تضعیف دیگران و عمده کردن نداشتن اختیارات و یا دخالت‌ها و امثال آن و شناسایی و مدیریت چالش‌های پنهان سیاسی اجتماعی و رفع آنها با مشارکت مردم برای تأمین حداکثری آرامش و ثبات سیاسی اجتماعی نظام یک قابلیت و توانایی مدیریتی است که مدیریت ارشد اجرایی کشور باید دارا باشد، آن را با حوصله و صبورانه به کار گرفته و تحول و تغییر را رهبری کند و در این مسیر ناملایمات را تحمل کند و صحنه را خالی نکند. ممکن است گفته شود که با رویکردهای سیاسی داوطلبان ادوار که معمولاً از هر ابزار و روشی برای پیروزی در انتخابات استفاده می‌کنند آیا سلامت کاری و رویکرد نوآورانۀ متکی بر علم روزآمد مدیریتی و رعایت تقوای الهی یک انتظار نامعقول است. اما باور و تجربۀ شخصی اینجانب آن است که این قابلیت‌ها و باورها قابل دسترس است و برنامه و اقدامات پیشنهادی کاملاً اجرایی و قابل پیاده‌سازی است، اما به عزم و مشارکت همۀ دست‌اندرکاران نیازمند است. این مفهوم با روشنی با رویکرد مدیریت جهادی متکی به جهاد علمی توضیح داده شده است.
10-5) ساختارسازی دانش مدیریت راهبردی: طی 42 سال گذشته بسیاری از غفلت‌ها به‌دلیل ضرورت انسجام در حفظ نظام و دیگر ملاحظات نادیده گرفته شده است. ایجاد ساختار علمی برای تولید دانش حکمرانی، مدیریت راهبردی و رهبری فعالیت‌ها و بازارهای هدف یک امر واجب و غفلت از آن نابخشودنی است. وضع موجود آن است که برای هیچ سمت راهبردی در جامعه افراد آموزش داده نمی‌شوند. رشد و کسب قابلیت‌ها شخصی و تصادفی است! لذا در هیچ زمینه‌ای این رشد و کمال‌جویی حرفه‌ای نمی‌تواند به‌طور تصادفی به بلوغ برسد. به‌کارگیری و انتخاب کارگزارانی که خودساخته پرورش یافته‌اند و برای سمت خاصی در حکمرانی مورد نظر آموزش ندیده‌اند، آسیب‌پذیری حکمرانی، انحراف از آرمان‌ها، نفوذ بیگانگان و ابزاری شدن افراد و جایگاه‌ها را رقم می‌زند. لطفاً بیدار شویم، ملاحظه‌کاری را کنار بگذاریم و با عزم ملی مرحلۀ تمدن‌سازی را آنچنان که در بیانیۀ گام دوم رهبر معظم انقلاب اسلامی آمده است آغاز کنیم. اینجانب خود را موظف و مکلف به تکمیل این برنامه و پیگیری قاطع اجرایی شدن آن می‌دانم. ان‌شاءالله.
انتهای پیام/
