جهان در سال ۲۰۵۰ از نظر پزشکی و سلامت چگونه خواهد بود؟

تا سال ۲۰۵۰ زندگی ما از نظر پیشرفت‌های فناوری، تغییرات آب و هوایی، اقتصاد، آموزش، حمل و نقل، اکتشافات فضایی و جنبه‌های دیگری تغییر می‌کند. در بین این تغییرات، پزشکی، روش‌های درمانی و روش‌هایی که ما از سلامت خودمان مراقبت می‌کنیم نیز دستخوش تغییراتی می‌شود.

آیا در سال ۲۰۵۰ شاهد انقلابی در عرضه پزشکی خواهیم بود؟ آیا ممکن است تا سال ۲۰۵۰، تغییرات حوزه سلامت شتاب چشمگیری را تجربه کند و اتفاقاتی رخ دهد که حتی در تصور ما نمی‌گنجد؟

به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک، افراد بیشتری می‌توانند زندگی طولانی‌تر و سالم‌تری داشته باشند، اما در عین حال این احتمال نیز وجود دارد که نسل‌های آینده با تهدیدهای مختلفی از نظر سلامتی روبرو شوند. حتی ممکن است اتفاقاتی از زاویه تهدید سلامت پیش بیاید که حتی در این لحظه و در زمان فعلی برای ما ناشناخته هستند.

به طور کلی می‌توان تحولات حوزه پزشکی در سال ۲۰۵۰ را به پنج دسته اصلی تقسیم کرد:

• کلان داده (بیگ دیتا)، بیومتریک و اینترنت اشیا
• یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و سیستم‌های تجزیه و تحلیل پیشرفته
• تغییرات آب و هوایی و خطرات بهداشت محیطی
• رباتیک، نانوروباتیک و بیونیک
• مهندسی ژنتیک و پرینت اعضای بدن (بیوپرینت)

کلان داده (بیگ دیتا)، بیومتریک و اینترنت اشیا

بقراط نقطه نظر جالبی را در مورد سلامتی مطرح می‌کند و می‌گوید اگر می‌توانستیم کاری کنیم که هر فردی به مقدار مناسب مواد غذایی مصرف کرده و به اندازه ورزش کند که نه خیلی زیاد باشد و نه خیلی کم، ایمن‌ترین راه سلامتی را به وی هدیه داده بودیم.

این نقطه نظر بقراط یکی از تأثیرگذارترین دیدگاه‌ها را در مورد پزشکی و سلامت مطرح می‌کند و در عصر حاضر به یکی از پایه‌های اصلی در حوزه سلامت مورد توجه قرار می‌گیرد.

این روزها شاهد توسعه و پیشرفت فراوانی در حوزه گجت‌های پوشیدنی مرتبط با سلامت هستیم. از اپلیکیشن‌های مختلف مربوط به پایش سلامت تا انواع گجت‌های پوشیدنی سعی می‌کنند سیستم‌هایی هوشمند برای ردیابی سلامت کاربران طراحی کنند که پایش دقیق‌تر و بهتری را ارائه بدهند.

با کمک چنین ابزارهایی امکان پایش ضربان قلب، فشار خون، کالری‌هایی که فرد می‌سوزاند، سطح اکسیژن خون و بسیاری دیگر از مولفه‌ها به صورت هوشمند وجود دارد و تمامی داده‌‌ها به راحتی قابل ثبت و ضبط شدن هستند.

این روند با دسترسی جهانی به اینترنت تاسال ۲۰۵۰ سرعت بیشتری می‌گیرد. طبق گزارش سال ۲۰۱۸ اتحادیه ارتباطات بین المللی سازمان ملل (ITU) به نظر می‌رسد تا سال ۲۰۲۵ در حدود ۹۰ درصداز جمعیت احتمالی ۹.۷۳ میلیارد نفری زمین،‌به خدمات اینترنتی دسترسی داشته باشند.

در واقع رقمی در حدود ۴ میلیارد نفر به کاربران اینترنت در جهان تا آن زمان اضافه می‌شود. از طرفی تعداد دستگاه‌های بی‌سیم متصل به اینترنت نیز تا سال ۲۰۵۰ به طور فزاینده‌ای افزایش خواهد یافت. بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۱، تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه محلی بی سیم (WLAN) از ۸.۳۶ به ۲۲.۲ میلیارد دستگاه افزایش یافته است. این رقم تا سال ۲۰۲۵ با رشد ۲۶۵ درصدی به ۱۰۰ میلیارد نفر می‌رسد.

به نظر می رسد تا آن زمان با بیش از صدها میلیارد دوربین، حسگر و روش‌های پایشگری آنلاین، شهر و خانه‌ها به صورت هوشمند به یکدیگر متصل شوند و تعداد داده‌هایی که هر روز تولید می‌شود رقم سرسام‌آوری خواهد شد و بخش بزرگی از این کلان داده‌ها به پزشکی و سلامت مربوط می‌شود.

در آن مقطع زمانی احتمالا در خانه‌های هوشمند،‌ از لحظه بیدار شدن توصیه‌های مربوط به سلامت در دسترس کاربران قرار دارد و با به وجود آمدن کوچکترین مشکل در سلامتی، احتمالا سیستم‌های هوشمند پزشکی به کاربران سریعا هشدار داده و به صورت خودکار با وضعیت را به پزشک اطلاع خواهند داد.

یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و سیستم‌های تجزیه و تحلیل پیشرفته

حجم داده‌های پزشکی در آن مقطع زمانی بسیار زیاد خواهد بود و متخصصان می‌توانند با کمک روش‌های تجزیه و تحلیل پیشرفته، داده‌های کلان را مورد بررسی قرار دهند. در این بین هوش مصنوعی نیز نقش مهمی را برای تحلیل داده‌ها بازی می‌کند.

پزشکان احتمالا در آن زمان می‌توانند به راحتی با چنین داده‌های مشکلات را سریع‌تر و راحت‌تر تشخیص داده و به صورت موثرتری برای درمان اقدام کنند. نیزان خطای پزشکی نیز به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. با چنین داده‌هایی امکان نظارت بر وضعیت بیماران به صورت آنلاین و در زمان واقعی میسر خواهد بود و افراد سالمند یا درگیر بیماری‌های خاص راحت‌تر می‌توانند از خدمات پزشکی آنلاین و بلادرنگ بهره ببرند.

همچنین هوش مصنوعی می‌تواند به راحتی داده‌های کلان مربوط به کاربران سراسر جهان را تجزیه و تحلیل کرده و راهکارهای بهتری برای مقابله با بیماری‌های همه گیر ارائه دهد.

توانایی ردیابی ناقلین بیماری و پیش بینی جهش در ویروس‌های همه گیر راحت‌تر از زمان فعلی خواهد بود. هرچند به نظر می‌رسد به دلیل تغییرات آب و هوایی در ان مقطع زمانی شیوع ویروس‌های کشنده در سراسر جهان افزایش پیدا کند.

تحقیقات پزشکی با کمک هوش مصنوعی می‌تواند روش‌های درمانی جدیدی را ارائه دهد که برای درمان بیماری‌ها موثر است. شاید حتی بتواند به تولید داروهای ارزان قیمت‌تر و با فرآیندهای ساده‌تری را پیشنهاد بدهد. شرکت‌های دارویی نیز می‌توانند با کمک هوش مصنوعی داروهای جدیدی را تولید کنند. در سال ۲۰۵۰ حتمالا راهکارهای بهتری برای درمان برخی بیماری‌ها از جمله انواع سرطان و مالاریا ارائه شود و شاید برخی بیماری‌ها برای همیشه ریشه کن شوند.

زندگی سالم‌تر و طولانی‌تر

در کنار احتمال ریشه کن شدن برخی بیماری‌ها وافزایش دسترسی به خدمات پزشکی، این احتمال وجود دارد که میزان مرگ و میر نوزادان و مادران نسبت به شرایط فعلی به شدت کاهش پیدا کند. همچنین در مورد ساکنان کشورهای پیشرفته جهان، این احتمال وجود دارد که بتوانند زندگی سالم‌تر و طولانی‌تری را تجربه کنند.

بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۱۹، تعداد کودکانی که قبل از رسیدن به پنج سالگی فوت کرده بودند در حدود ۵۹ درصد کاهش یافت و از ۹۳ مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده در ۱۹۹۰ به ۳۸ مورد فوتی در ۱۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۹ رسید. دلیل بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی یکی از دلایل اصلی این موضوع بود. همچنین ارتقا خدمات درمانی در کشورهای در حال توسعه باعث شد که در این کشورها، میزان مرگ و میر نوزادان از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ ازحدود ۱۰ درصد به کمتر از ۵ درصد کاهش پیدا کند.

پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ میزان متوسط ​​مرگ و میر نوزادان در سراسر جهان به ۲ درصد برسد. در حالی که انتظار می‌رود این روند ادامه پیدا کند و بهبود مراقبت‌های پزشکی و افزایش دسترسی به درمان‌های پزشکی بتواند به کاهش آمارهای مرگ و میر کمک کند. هرچند تهدیدهای مربوط به سلامت ناشی از تغییرات آب و هوایی نیز وجود دارد. به نظر می‌رسد در سال‌های آتی امید به زندگی در کشورهای پیشرفته و در بین افراد سالمند افزایش پیدا خواهد کرد.

از سال ۲۰۱۹، متوسط ​​امید به زندگی در سراسر جهان ۷۲.۶ سال بوده و از سال ۱۹۰۰ دو برابر افزایش یافته است. در سال ۲۰۵۰، این رقم می‌تواند برای افرادی که به مراقبت های پزشکی پیشرفته دسترسی دارند به ۱۱۵ سال یا حتی بیشتر افزایش یابد.

در روند پیری طبیعی، توالی‌های نوکلئوتیدی تکراری در انتهای کروموزوم‌های خطی یا تلومر، با گذشت زمان کوتاه می‌شوند. این موضوع در نهایت منجر به آسیب سلولی و مرگ ناشی از پیری می‌شود که گاهی با بیماری‌های وابسته به سن نیز همراه است.

انتظار می‌رود با پیشرفت علم وضعیت تلومرها تغییر کند و روند پیر شدن کند شده و عمر فرد طولانی‌تر شود. پزشکان در تلاش هستند روی حوزه جاودانگی و جلوگیری از پیری زودرس به نقاط عطف مطلوبی دست پیدا کنند. جاودانگی و داشتن عمر طولانی با وجودی که کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد ولی این احتمال وجود دارد که در سال ۲۰۵۰ شاهد زنده بودن افرادی با سن بالا باشیم.

تهدیدهای زیست محیطی

یکی از بزرگترین تهدیدهایی که جمعیت جهانی با آن روبرو است،‌ تاثیر تغییرات آب و هوا بر عوامل اجتماعی و زیست محیطی سلامت است. این موارد شامل کیفیت هوا، آب آشامیدنی، امنیت غذایی و سرپناه برای زندگی می‌شود که با افزایش دمای کره زمین، جاری شدن سیل، آب و هوای به شدت گرم و خشکسالی همه گیر تا حدی می‌تواند آسیب زننده باشد.

افزایش دمای زمین می‌تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری لایم، زیکا، نیل غربی، ابولا، تب دنگی و ویروس‌های همه گیر دیگری در هوای گرم شود که در ادامه این بیماری‌ها به مناطق با آبو هوای خنک‌تر دنیا منتقل می‌شوند. به همین ترتیب با رشد جمعیت شهرها و جمعیت‌های شهرنشین،‌ خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی و قلبی عروقی نیز افزایش پیدا می‌کند.

براساس گزارشی که توسط وزارت امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد تهیه شده است تا سال ۲۰۵۰ حدود ۶۸ درصد از جمعیت جهان (۶.۶ میلیارد نفر) در مناطق شهری زندگی می‌کنند. این رقم در زمان فعلی در حدود ۵۵ درصد جمعیت زمین است. با افزایش دما، شیوع بیماری‌ها و کاهش منابع زمینی، افرادی که در مناطق شهرنشین ساکن هستند بیشتر در معرض خطرات بهداشتی قرار خواهند داشت.

در مناطق شهری تغییرات آب و هوایی می‌تواند خطراتی از جمله فشار گرما، طوفان و بارش شدید، سیل، رانش زمین، آلودگی هوا، خشکسالی، کمبود آب، طغیلن رودخانه‌ها و مشکلات دیگری را به وجود آورد. این خطرات برای کشورهای که فاقد زیرساخت و خدمات ضروری هستند یا در مناطق محروم هستند، مشکلاتی را به وجود می‌آورد.

در مناطق روستایی نیز افزایش خشکسالی، گرمای شدید و انواع بیماری‌های تهدید کننده صنعت کشاورزی مشکلات دیگری را به وجود می‌آورد. در این شرایط، آسیب پذیرترین افراد در کشورهای در حال توسعه کودکان و سالخوردگان خواهند بود.

سازمان بهداشت جهانی پیش بینی می‌کند بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰، تغییرات آب و هوایی حدودا باعث مرگ ۲۵۰ هزار نفر می‌شود. از این تعداد احتمالا ۳۸۰۰۰ نفر افراد مسن خواهند بود که در اثر قرار گرفتن در معرض گرما فوت می‌کنند. ۴۸۰۰۰ نفر به دلیل اسهال خونی بیشتر ناشی از آب آشامیدنی آلوده، ۶۰۰۰۰ به دلیل مالاریا و ۹۵۰۰۰ به دلیل کمبود تغذیه در کودکان خواهند بود.

کاهش این تعداد مرگ و میر، مستلزم همکاری بین المللی و تلاش‌های چند جانبه برای اسکان مهاجران، توزیع دارو و خدمات پزشکی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای مقابله با بحران است.

ابتلا به بیماری‌های روحی همه گیر روند رو به رشدی خواهد داشت

در حالی که بسیاری از بیمار‌ های مهلک و کشنده تا سال ۲۰۵۰ ریشه کن خواهند شد یا به شدت از شرایط و وضعیت فعلی خارج می‌شوند،‌ اما احتمالا سایر بیماری‌ها جایگزین آنها می‌شود. همچنین با وجودی که پیشرفت‌هایی که در حوزه دارو مشاهده خواهیم کرد که منجر به افزایش طول عمر می‌شود،‌ اما هنوز مسایل زیست محیطی تهدیددهایی را به همراه خواهد داشت.

انتظار می رود تا دهه ۲۰۳۰ افسردگی و بیماری‌های روانی بتوانند از بیماری‌های قلبی پیشی بگیرند و به بزرگترین نگرانی بهداشتی در سراسر جهان تبدیل شوند. بدهی، مسایل مالی، بیکاری، خشونت خانگی، جنگ، استرس‌های زندگی در محیط شهری، تخریب محیط زیست و بلایای طبیعی علت اصلی بروز چنین بیماری‌های روحی- روانی خواهد بود.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۵۰ نسبت جمعیت ۶۰ ساله یا بالاتر از آن تقریبا دو برابر خواهد شد و از حدود ۹۰۰ میلیون به ۲ میلیارد نفر افزایش خواهد یافت. تقریبا ۲۰ درصد از این افراد از یک اختلال شناختی همچون زوال عقل، آلزایمر، پارکینسون و غیره رنج می‌برند.

این نگرانی وجود دارد که افسردگی به یکی از بیماری‌های همه گیر تبدیل شود. هرچند با پیشرفت علوم اعصاب این احتمال وجود دارد تا آن زمان داروهای جدیدی برای درمان افسردگی و مقابله با آن عرضه شود و به درمان موثر این بیماری کمک کند.

همچنین طی سال‌های اخیر با افزایش آگاهی عمومی در مورد این بیماری، مردم آگاهی و اطلاعات بیشتری در مورد آن دارند.

از سال‌های ۲۰۱۷ به بعد درصد افرادی که به راحتی می‌توانند در مورد بیماری‌های روحی و روانی خود صحبت کنند در حدود ۶۶ تا ۷۱ درصدافزایش پیدا کرده است که نشانه خوبی محسوب می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که با افزایش آگاهی، نگرش‌های بهتری شکل گرفته که می‌تواند به بهبود بیماری‌هایی همچون افسردگی کمک کند.

گجت‌های پوشیدنی و ردیاب‌های تناسب اندام و سلامتی

با توسعه علم و فناوری انتظار می‌رود نظارت بر سلامت با جهش و پیشرفتی چشمگیر روبرو شود. حسگرهای پوشیدنی الکترونیکی انعطاف پذیر در این بین می‌توانند حتی به اعضای بدن پیوند داده شوند و بر ضربان قلب، عملکرد کبد،‌کلیه،‌هضم غذا، تنفس و فعالیت مغز نظارت داشته باشند.

این گجت‌های پیشرفته می‌توانند در صورت نیاز حتی دارو آزاد کنند که به ویژه برای بیمارانی که از دیابت یا اختلالات عصبی رنج می‌برند، بسیار مفید خواهد بود. چنین گجت‌هایی با حسگر داخلی می‌توانند نظارت منظمی بر سلامتی داشته باشند و انواع پیشرفته آنها می‌توانند حتی دارو تجویز کنند که به مراقبت بهداشتی و سلامت کاربران کمک می‌کنند.

همین گجت‌های پوشیدنی دارای حسگرهای داخلی ممکن است حتی به نانوربات‌های کوچکی تبدیل شوند که با قطر چند میکرون مورد استفاده قرار گیرند. پیش بینی می‌شود بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۵ ارزش بازار جهانی تجهیزات پزشکی نوین از ۵۳ میلیارد دلار به ۳۳۴ میلیارد دلار برسد که رشد متوسط ​​۱۷.۵ درصدی در سال را تجربه می‌کند. با این نرخ افزایش، ارزش بازار تجهیزات پزشکی نوین تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۱۹ تریلیون دلار خواهد بود.

از طرفی پزشکی نانو نیز وضعیت رو به رشدی خواهد داشت و شاهد توسعه انواع مدرن حسگرهای نانو، ذرات نانو و ربات‌های نانو به بازار خواهیم بود. حسگرهای نانویی به شکل ربات‌های ریزی مجهز به مادون قرمز مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند در داخل بدن برای پایش عدم تعادل شیمیایی، باکتری‌ها، ویروس‌ها، HIV یا پایش سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار گیرند.

سال‌ها است که نانوذرات برای کاربردهای پزشکی مورد بررسی قرار گرفته‌اند و احتمالا طی سال‌های آینده به ابزرای مهم در دارورسانی تبدیل می‌شوند. به عنوان مثال ثابت شده که نانوذرات حاوی سم زنبور عسل برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و HIV بسیار موثر است، در حالی که به بافت اطراف آسیب نمی‌زند.

در واقع انتظار می‌رود نانوذرات پزشکی بتوانند بیماری‌های کشنده را بدون عوارض جانبی مضر معمول در شیمی درمانی یا داروهای ضد ویروسی درمان کنند. در همین حال، نانوروبات‌هایی هم به بازار عرضه خواهند شد که می‌توانند وارد جریان خون شوند و برای پاک سازی پلاک‌ها، باز کردن انسداد رگ‌ها، بهبود گردش خون، ترمیم زخم‌ها، آنوریسم‌ها و سایر موارد کاربرد دارند.

نانوربات‌های پزشکی بدین شکل می‌توانند نیاز به جراحی‌های سخت به روش‌های قدیمی را از بین ببرند.

معاینه آنلاین و درمان به صورت مجازی

به لطف افزایش دسترسی به اینترنت، این امکان نیز وجود دارد که پزشکان و بیماران دیگر نیازی به ملاقات حضوری نداشته باشند. در حالی که مشاوره‌های حضوری همچنان وجود خواهد داشت، اما مشاوره‌های تلفنی و آنلاین می‌تواند بسیار مفید باشد و تا حد زیادی نیاز بسیاری از بیماران را پاسخگو خواهد بود.

بیماران با استفاده از حسگرهای پوشیدنی می‌توانند به راحتی اطلاعات مربوط به مراقبت‌های بهداشتی خود را برای پزشکان ارسال کنند.

وقتی با پیشرفت ابزارهای مبتنی بر یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی نیز وضعیت بهتر می‌شود و بیماران حتی ممکن است برای مشاوره خیلی راحت‌تر بتوانند کار را پیش ببرند و افراد بیشتری در زمان سریع‌تری ویزیت می‌شوند. حتی اطلاعات سلامت تعداد افراد بیشتری در دسترس تعداد بیشتری از پزشکان قرار می‌گیرد. این اطلاعات آماری برای بیماری‌های همه گیر و پاندمی بسیار مفید خواهد بود.

واقعیت مجازی نیز می‌‌تواند مسیرهای جدیدی را در مقابل پزشکان و متخصصان قرار دهد. جراحی‌های رباتیک و متصل به اینترنت و با کمک واقعیت مجازی رشد چشمگیری خواهد داشت.

رباتیک و بیونیک

پیشرفت در زمینه رباتیک و بیونیک نیز با نزدیک شدن به سال ۲۰۵۰ در خط مقدم نوآوری‌های پزشکی قرار می‌گیرند. رباتیک و سایبرنتیک تا سال ۲۰۵۰ به بیشترین و موثرترین پیشرفت‌های خود دست پیدا می‌کنند و خصوصا برای بیمارانی که از حوادث و جراحات شدید بهبود می یابند، موثر خواهد بود.

به عنوان مثال ، ایمپلنت‌های چشمی برای بیمارانی که نابینایی یا کم بینایی رنج می‌برند، بسیار کاربرد خواهد داشت. برای افراد کم شنوا یا ناشنوا نیز راهکارهای جدیدی ارائه می‌شود. محرک‌های اپتوژنتیکی برای تحریک عضلات به پالس‌های نور متکی هستند، می‌توانند آسیب‌های بافت نرم را درمان کنند که در غیر این صورت سالها به جراحی‌، فیزیوتراپی و داروهای ضد درد نیاز دارد.

نوآوری مهم دیگر در این زمینه که امروزه به صورت Neuralink شاهد آن هستیم،‌ ایمپلنت عصبی است که انتظار می‌رود تا اواسط قرن حاصژضر بتواند رشد چشمگیری داشته باشد. علاوه بر امکان اتصال مغز به رایانه و مغز به مغز (BMI و BBI) با ایمپلنت‌های نرم و انعطاف پذیر رشد خوبی پیدا می‌کند که می‌توان از آن برای رفع آسیب‌های مغزی و درمان بیماری‌های عصبی استفاده کرد. توسعه اندام‌های مصنوعی و اندام‌های جایگزین نیز بدون شک تا سال ۲۰۵۰ جزو شایع‌ترین موارد است.

مهندسی ژنتیک و پرینت اعضای بدن (بیوپرینت)

در دهه‌های آینده انتظار در حوزه مهندسی ژنتیک و با هدف ریشه از بین بردن بسیاری از بیماری‌های ژنتیکی نیز شاهد پیشرفت‌هایی باشیم. پیش بینی می‌شود که ژن درمانی به صورت تجاری در دسترس قرار گیرد تا بتواند برای بسیاری از بیماری‌ها به کار برده شود.

همچنین به نظر می‌رسد سلول درمانی نیز رشد خوبی داشته باشد. انتظار می‌رود که درمان های بافتی از اوایل دهه ۲۰۳۰ در کشورهای توسعه یافته به صورت تجاری در دسترس قرار گیرد و درمان‌های مقرون به صرفه‌تر و هدفمندی را برای بازسازی اعضای بدن‌، اندام‌ها و بازیابی توانایی آنها ارائه دهد.

پرینت اعضای بدن نیز در سال‌های آینده رشد روزافزونی خواهد داشت که می‌تواند با چاپ بیولوژیک برای تولید مواد بیولوژیکی، از جمله جایگزینی پوست، استخوان‌ها، اندام‌ها و اعضای بدن جایگزین از آن استفاده کرد.

با پیشرفت دانش پزشکی مبتنی بر ابزارهای جدید، می‌توان امید داشت تا سال ۲۰۵۰،‌ شاهد پیشرفت‌های باورنکردنی در حوزه بهشدات و سلامت باشیم و کیفیت زندگی میلیاردها نفر در سراسر جهان بهبود پیدا می‌کند.

این پیشرفت‌ها در کنار تهدیدهای دیگری از جمله تغییرات آب و هوایی مطرح می‌شوند که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. در شرایط فعلی دو دیدگاه غالب در مورد آینده مطرح می‌شود. یا در آن زمان اوضاع بهتر می شود یا اینکه بدتر خواهد شد.