بامداد ۶ مرداد به جستجوی شهاب‌های “دلتادلوی” بروید/ملاقات “ماخ‌هولز” و ماه در آغاز قرن پانزدهم

مهندس مسعود عتیقی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: در طول هر سال بارش‌های شهابی متعددی نظر علاقه مندان به دانش اخترشناسی و حتی عموم مردم را به خود جلب می‌کند؛ هر چند که برخی از این بارش‌ها ZHR (میزان بارش ساعتی سر سویی) بالایی ندارند، ولی عموما چنین گفت‌وگوهایی برای آشنایی عمومی با بارش‌های شهابی سالیانه انجام می‌پذیرد.

وی یکی از این بارش‌های شهابی سالانه را بارش شهابی "دلتا دلوی" دانست و اظهار کرد: این بارش در اوایل مرداد ماه هر سال به اوج خود می‌رسد و با وجود آنکه این بارش، از بارش‌های شهابی مشهور در نیمکره جنوبی است، ولی ساکنان عرض‌های میانی نیمکره شمالی از جمله مردم خوب کشورمان قادر به مشاهده شهاب‌هایی از این بارش هستند.

عتیقی، عامل بارش‌های شهابی را ذرات به جای مانده از دنباله‌دارها دانست که پس از عبور یک دنباله‌دار از حضیض خورشیدی (کمترین فاصله با خورشید)، این ذرات در مسیر دنباله‌دار از "گیسو" و "دُم" دنباله دار جا مانده و با برخورد جو زمین با این ذرات، بارش‌های شهابی ایجاد می‌شود.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: این ذرات میلی‌متری و میکرومتری بوده و در فاصله ۸۰ تا ۱۵۰ کیلومتری از زمین، در برخورد با جو طی فرآیندی خاص بسیار درخشان می‌شوند و از همین جا تفاوت "شهاب" با "شهابسنگ" مشخص می‌شود؛ چرا که شهاب‎‌ها ذرات بسیار ریزی هستند، ولی شهابسنگ‌ها دارای جرم و حجم قابل توجه‌تر بوده، به گونه‌ای که شهابسنگ‌های در ابعاد بزرگ می‌توانند برای زمین و ساکنان آن خطرآفرین باشند.

وی تاکید کرد: این در حالی است که شهاب‌ها که در یک بارش شهابی با آن مواجه هستیم، هرگز به زمین نمی‌رسند و خطری برای رصدگران نخواهند داشت، بلکه بسان یک نورباران آسمانی، جذابیت مشاهداتی خواهند داشت.

اسم‌گذاری شهاب‌های متولد شده

عتیقی با اشاره به نحوه نامگذاری بارش‌های شهابی، توضیح داد: نام یک بارش شهابی از صورت فلکی که کانون هر بارش در آن قرار دارد، گرفته می‌شود. به طور مثال در بارش شهابی دلتا دلو، کانون بارش در نزدیکی ستاره "دلتا" از صورت فلکی "سطل آب" (دلو) است، از این رو این بارش را با نام "دلتای دلوی" می‌شناسیم.

وی ادامه داد: در گذشته از چند دنباله‌دار به عنوان عامل بارش دلتا دلوی یاد می‌شد، اما اخیرا اعتقاد بر آن است که عامل این بارش، دنباله‌دار "ماخ‌هولز ۹۶P" است.

به گفته این محقق حوزه نجوم آماتوری، "دونالد ماخ‌هولز" رصدگر آماتور پیر امریکایی در سال ۱۹۸۶ میلادی با استفاده از یک دوربین دو چشمی قدرتمند نجومی، این دنباله‌دار را شناسایی کرد. این دنباله‌دار از دنباله‌دارهای کوتاه دوره بوده و حدود هر ۵ سال یک بار به گرد خورشید می‌گردد.

عتیقی اضافه کرد: آخرین بار در آبان سال ۱۳۹۶ دنباله‌دار ماخ‌هولز به کمترین فاصله با خورشید رسید و دیدار بعدی این دنباله‌دار با خورشید، سه شنبه ۱۱ بهمن سال ۱۴۰۱ خورشیدی که سال آغازین قرن ۱۵ است، خواهد بود.

بارش شهابی در آسمان بامداد چهارشنبه

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران به بارش شهابی دلتا دلوی سال جاری اشاره کرد و گفت: بارش شهابی دلتا دلوی امسال در ساعت ۷ و ۳۰ دقیقه صبح چهارشنبه ۶ مرداد ماه ۱۴۰۰ به اوج می‌رسد، ولی وجود نور روز امکان مشاهده شهاب‌ها را در این زمان غیر ممکن می‎‌کند، به این دلیل به علاقه مندان توصیه می‌کنیم که از نیمه شب این تاریخ تا روشنایی هوا در صبح چهارشنبه به جستجوی شهاب‌های بارش دلتا دلوی امسال بپردازند.

وی تاکید کرد: متاسفانه حضور کوژ ماه کاهنده با نور نسبتا زیاد از یک سو و پایین بودن میزان بارش سرسویی این بارش (حداکثر ۲۰ شهاب در ساعت) از سوی دیگر، عاملی خواهد بود که متوقع مشاهده شهاب‌های زیادی از این بارش در سال جاری نباشیم؛ هر چند که برای رصد بارش‌های شهابی باید از آلودگی هوا و آلودگی نوری شهرهای بزرگ دور شویم، اما وجود نور ماه عاملی است که امکان مشاهده شهاب‌ها را به مراتب کم خواهد کرد.

عتیقی یادآور شد: اما چه بسا در بخش‌هایی از آسمان که به دور از آلودگی نوری ایجاد شده توسط ماه قرار دارد، برخی از شهاب‌های این بارش را علاقه مندان بتوانند مشاهده کنند.

وی خاطر نشان کرد: بدیهی است که مشاهده بارش‌‎های شهابی نیاز به تلسکوپ و یا ابزارهای رصدی ندارد و صرفا با چشم غیرمسلح و در نقاطی دور از کانون بارش می‌توان متوقع مشاهده شهاب‌های یک بارش از جمله بارش شهابی دلتا دلوی بود.

انتهای پیام