پنج حقیقت درباره گونه دلتا کرونا که باید بدانید
کرونا، ویروس مرگباری که زندگی بشر را بیش از یکسال مختل کرده، ظاهرا نمیخواهد در آینده نزدیک از بین برود و با سویههای مختلفش هر چند وقت یکبار دردسر جدیدی برایمان ایجاد میکند. حالا جهان باید با گونه دلتا کرونا بجنگد، گونهای که از هند به سایر کشورها سرایت کرده و انتظار میرود در آینده نزدیک به سویه غالب در جهان تبدیل شود.
تا به امروز کووید-۱۹ با جهشهای مختلفش، گونههای جدیدی به وجود آورده که هرکدام کمی نسبت به قبلی متفاوتتر بودهاند. جدیدترین دستاورد این ویروس، گونه دلتا نام دارد که چندین ماه از شناساییاش میگذرد.
این گونه پس از هند، به سرعت در بریتانیا شیوع پیدا کرد و حالا گفته میشود که به سویه غالب در ایالات متحده آمریکا تبدیل شده. مهمتر از همه، این گونه به کشورمان هم راه پیدا کرده و وضعیت اکثر شهرهای ایران قرمز شده. احتمالا گونه دلتا منجر به یک موج شدیدتر و بدتر کرونا در ایران میشود.
تا به امروز تحقیقات زیادی درباره این گونه جدید صورت گرفته، هرچند نمیتوان هنوز بطور دقیق و قاطع درباره تمام خصوصیاتش صحبت کرد، اما در ادامه میخواهیم به بررسی ۵ موضوعی بپردازیم که اکثر کارشناسان به آنها باور دارند.
۱. سرعت شیوع گونه دلتا کرونا از سویههای دیگر بیشتر است
دلتا که نام اصلیاش B.1.617.2 است، اولین بار اواخر سال گذشته میلادی در هند شناسایی شد و به سرعت در این کشور شیوع پیدا کرد. همین گونه باعث شد هند برای چندین بار رکورد میزان مرگ و میر روزانه را بکشد.
دلتا به بریتانیا هم راه پیدا کرد و در مدت کوتاهی به گونه غالب تبدیل شد. در اواخر ماه گذشته میلادی، ۲۰ درصد موارد ابتلای جدید در ایالات متحده مربوط به همین سویه بود و حالا تقریبا پس از دو یا سه هفته، گفته میشود که ۵۱ درصد موارد جدید مربوط به دلتا میشود و به گونه غالب در این کشور تبدیل شده است.
گونه آلفا که در بریتانیا گسترش پیدا کرد، نسبت به سویه اصلی نزدیک به ۵۰ درصد سرعت شیوع بالاتری داشت، حالا گفته میشود دلتا نسبت به آلفا تقریبا ۵۰ درصد سریعتر است. اگر بخواهیم مقداری جوانب احتیاط را درنظر بگیریم، دلتا نسبت به گونه اصلی تا ۷۵ درصد سرعت شیوع بالاتری دارد، بنابراین خیلی سریعتر میتواند افراد جامعه را درگیر کند.
۲. افراد واکسینه نشده بیشتر در معرض خطر قرار دارند
در بسیاری از کشورها واکسیناسیون با سرعت بالایی دنبال میشود، اما در برخی کشورها مانند ایران چنین وضعیتی حاکم نیست که همین موضوع، وضعیت را خطرناکتر میکند. طبق پژوهشها، واکسنهای کنونی تا حدودی میتوانند از ما در برابر گونه دلتا کرونا محافظت کنند، اما اگر هیچ واکسنی نزده باشیم، مسلما در معرض خطر بیشتری قرار داریم.
با شروع همهگیری کرونا در جهان، بیشترین نگرانی برای افراد مسن بود و به همین دلیل واکسیناسیون از جاهایی مانند خانه سالمندان شروع شد. اما حالا گفته میشود سویه دلتا بیشتر جوانان و کودکان را درگیر میکند و افراد زیر ۵۰ سال تا ۲.۵ برابر بیشتر به آن مبتلا میشوند.
۳. گونه دلتا میتواند وضعیت برخی کشورها را بسیار بدتر کند
اگرچه گونه دلتا سرعت شیوع بالایی دارد، اما در همه کشورها به یک صورت شیوع پیدا نمیکند و اینکه تا اندازه این سویه میتواند برای فرد خطرناک باشد، به تزریق واکسن و البته منطقهای که در آن زندگی میکند، بستگی دارد.
اگر فرد در جایی مثل ایران باشد که واکسیناسیون با سرعت بسیار کمی انجام میشود، دلتا میتواند وضعیت همهگیری را بسیار بدتر کند. در حقیقت برخی کارشناسان به این موضوع باور دارند که گونه دلتا در برخی جوامع میتواند هویت همهگیری را تغییر دهد و با وضعیتی روبهرو شویم که با موجهای قبلی متفاوت باشد.
۴. هنوز جواب تمام سوالات را نمیدانیم
با وجود پژوهشها، هنوز سوالاتی هستند که پاسخ آنها را دقیق نمیدانیم، مانند اینکه گونه دلتا فرد را بیمارتر از سویههای دیگر میکند یا خیر. طبق شواهد و میزان بستری شدن در بیمارستان، ظاهرا این گونه فرد را کمی بیمارتر میکند، هرچند هنوز برای نتیجهگیری نهایی زود است.
پژوهشی در گذشته نشان داد که گونه دلتا کرونا میتواند خطر بستری شدن در بیمارستان را برای افراد واکسینه نشده، تا دو برابر افزایش دهد.
سوال دیگری که درباره این گونه وجود دارد، مربوط به علائم آن میشود. آیا تاثیر آن روی بدن با گونههای قبلی یکسان است؟ آیا علائم یکسانی را فرد تجربه میکند؟
طبق شواهد و گفته کارشناسان، علائم این گونه بیشتر شبیه سرماخوردگی است، بنابراین فرد بیشتر دچار سردرد، آبریزش بینی، گلودرد و تب میشود و کمتر علائمی مانند سرفه و از دست دادن حس بویایی را تجربه خواهد کرد.
یکی دیگر از سوالات این است: آیا دلتا میتواند دوباره افراد واکسینه شده یا افرادی که در پی ابتلا به کرونا بطور طبیعی مصونیت (هرچند کوتاه مدت) دارند را مبتلا کند؟ طبق پژوهشها، واکسنهای mRNA کنونی تا حد قابل قبولی میتوانند از چنین موضوعی جلوگیری کنند، اما هنوز به پژوهشهای بیشتری نیاز است تا بتوانیم بطور قاطع در این زمینه اظهارنظر کنیم.
۵. واکسیناسیون بهترین راهحل است
بهترین راهحل کنونی برای محافظت در برابر گونه دلتا، واکسیناسیون است و البته دریافت دو دوز از واکسن و نه تنها یک دوز آن. هنوز نتایج مربوط به عملکرد تمام واکسنها در برابر این سویه منتشر نشده، اما نمونههای مطرح مانند فایزر، مدرنا، آسترازنکا و حتی کواکسین بهارات هند هم میتوانند در برابر دلتا کارایی داشته باشند.
در حالت کلی، دلتا دوباره جهان را دچار یک شوک بزرگ کرده و با سرایت آن به کشورهای مختلف، احتمالا بشر با بحران جدیدی روبهرو میشود. تا به امروز بیش از ۴ میلیون نفر در اثر ابتلا به این بیماری جانشان را از دست دادهاند و شاید دلتا موجب رسیدن این آمار به ۵ میلیون نفر شود، هرچند امید آن میرود که با سرعت گرفتن واکسیناسیون، شیوع آن محدودتر شود.
تا زمانی که کرونا میزبان جدیدی پیدا کند، احتمالا به جهش ادامه میدهد و بشر باید با گونههای جدیدش دست و پنجه نرم کند. بنابراین کشورها باید تا جای ممکن و با سرعت هرچه بیشتر مردم را در برابر این بیماری کشنده واکسینه کنند.