سامانه «مرآت» گزارش داد: گسترش روزافزون جایگاه خدمات اعتبارسنجی در کشور
سامانه اعتبارسنجی مرآت با انتشار گزارشی خبر از گسترش روزافزون جایگاه خدمات اعتبارسنجی در کشور داد و اعلام کرد تاکنون نزدیک به ۳.۷ میلیون بار اعتبارسنجی غیرحضوری توسط این سامانه صورت گرفته و با اتکا به نتایج آن، تسهیلات بانکی به متقاضیان ارائه شده است.
قدمت اعتبارسنجی به بیش از یک سده می‌رسد که بازار هدف آن تنها سیستم بانکی نیست. بلکه هرگاه قرار بر ارائه خدمات به صورت اعتباری و مدت‌دار است، بحث اعتبارسنجی و رتبه‌بندی مشتریان و متقاضیان مطرح می‌شود. یکی از دغدغه‌های همیشگی بانک‌ها و سایر ارائه دهندگان تسهیلات و فروشنده‌های اقساطی کالا این بوده که مشتریان آن‌ها از عهده پرداخت چه میزان قسط ماهانه بر می‌آیند و چقدر تسهیلات می‌توانند دریافت کنند. از همین روی بحث اعتبارسنجی مطرح می‌شود.
اعتبارسنجی به مردم کمک می‌کند تا از دردسرهای دریافت تسهیلات و ارائه وثیقه‌های سنگین رها شوند و در سریع‌ترین زمان ممکن وام خود را دریافت کنند یا کالای اقساطی خود را بخرند. همچنین بانک‌ها و عرضه کنندگان کالا و خدمات نیز با کمک اعتبارسنجی متقاضیان، می‌توانند نسبت به بازگشت پول خود، اطمینان حاصل کنند.
طی چندسال اخیر با توجه به افزایش بیش از پیش خریدهای اعتباری، اعتبارسنجی به یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه کشورها تبدیل شده است. به گونه‌ای که مدت‌هاست دامنه استفاده از این خدمت از نظام‌های مالی فراتر رفته و به مواردی همچون اجاره خانه، خرید اقساطی خودرو و وسایل خانه گسترش یافته است.
فرآیند اعتبارسنجی تحت تاثیر ۵ گروه از اطلاعات قرار می‌گیرد که عبارتند از: تاریخچه پرداخت، انواع اعتبارات، اعتبارات جدید، بدهی‌های جاری و مدت زمان اعتبار. در این بین توجه به بدهی‌های جاری و نیز تاریخچه پرداخت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌طور کلی اعتبارسنجی، حاشیه ریسک اعطای وام به متقاضیان را از بالاترین میزان تا پایین‌ترین میزان ارزیابی می‌کند.
سامانه اعتبارسنجی مرآت فعالیت خود را از سال ۹۶ آغاز کرده است. این مرکز افراد را به صورت غیرحضوری ارزیابی کرده، توان بازپرداخت ماهانه اقساط و ظرفیت بدهی‌شان را مشخص و گواهی اعتبارسنجی آن‌ها را صادر می‌کند.
مروری بر مهم‌ترین آمارها
به گزارش مرآت، طی ۴ سال گذشته ۳.۷ میلیون بار اعتبارسنجی توسط این سامانه صورت گرفته است که حدود ۴۰ درصد آن به سال ۹۹ اختصاص دارد. با اتکا به نتایج این اعتبارسنجی نیز تسهیلات به متقاضیان پرداخت شده است.
همچنین این سامانه به گونه‌ای طراحی شده است که علاوه بر افراد، سازمان‌ها نیز می‌توانند جهت دریافت خدمات وام برای کارکنان خود به صورت ویژه از خدمات مرآت استفاده کنند. طبق اعلام مرآت تا کنون بیش از ۱۴۵ سازمان اقدام به دریافت این خدمات کرده‌اند.
بر مبنای اطلاعات این مرکز در سال ۹۹، ساکنین استان تهران بیشترین تقاضا را برای استفاده از خدمات اعتبارسنجی داشته‌اند. همچنین از لحاظ خوش‌حسابی، متقاضیان در استان‌های هرمزگان، چهارمحال و بختیاری و خراسان رضوی جزو خوش‌حساب‌ترین افراد در استان‌های کشور بوده‌اند.
براساس آمارهای سامانه مرآت افراد ۳۰ تا ۳۹ سال، بیشترین تعداد اعتبارسنجی را داشته‌اند و پس از آن نیز بازه سنی ۴۰ تا ۴۹ ساله‌ها هستند. میانگین درآمد افراد اعتبارسنجی شده برای بازه بین ۳۰ تا ۴۰ و ۴۰ تا ۵۰ سال نزدیک به ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. همچنین مردان بیش از ۲ برابر زنان، متقاضی اعتبارسنجی بوده‌اند. این نشان می‌دهد جوانانی که پس از پایان تحصیلات خود مشغول به کار شده و آماده شروع زندگی مشترک مشترک هستند یا در ابتدای مسیر این زندگی قرار دارند، بیشترین تقاضا را برای دریافت تسهیلات داشته‌اند.
طبقه‌های اعتباری افراد در مرآت به ۴ گروه اصلی نامتناسب، متناسب، کاملا متناسب و ممتاز تقسیم می‌شود که طبقه متناسب بیشترین سهم را از تعداد متقاضیان اعتبارسنجی دارد و تنها ۵ درصد از کل افراد متقاضی در طبقه نامتناسب قرار گرفته و درخواست‌شان رد شده است.
در بررسی گروه‌های ممتاز و کاملا متناسب مشخص شده است که حدود ۷۴ درصد متقاضیان را آقایان تشکیل می‌دهند و بیش از ۵۰ درصد این دسته از متقاضیان در رنج ۵۰ سال قرار دارند. میانگین درآمد آقایان نیز حدود ۱۱ میلیون و میانگین درآمد خانم‌ها حدود ۸ میلیون تومان بوده است. بیشتر مردان توان بازپرداخت بالاتر از ۷ میلیون تومان را دارند؛ درحالی که این عدد برای زنان بین ۳ تا ۴ میلیون تومان است.
نکته جالب توجه این است که عمده این افراد با سطح اعتباری کاملا متناسب (حدود ۶۲ ٪) کارمند بخش دولتی یا عمومی غیر دولتی هستند. این موضوع به خوبی نشان‌دهنده علت تقاضای زیاد اکثریت جوانان برای یافتن شغل‌های کارمندی و اداری در دولت است.
