دستیارهای هوش مصنوعی: دروازه‌ای به حریم خصوصی یا تهدیدی برای امنیت اطلاعات شخصی؟

در دنیای امروز، هوش مصنوعی به بخشی جدایی‌ناپذیر از بخش‌های مختلف زندگی — از گوشی‌های هوشمند و اپلیکیشن‌ها تا موتورهای جست‌وجو و حتی سفارش غذا در رستوران‌های زنجیره‌ای — تبدیل شده و ما را در هر قدم همراهی می‌کند. این روند تا جایی ادامه یافته است که برخی مرورگرهای اینترنتی اکنون مجهز به دستیارهای هوش مصنوعی و چت‌بات‌های داخلی هستند.

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از تک‌کرانچ، نکته نگران‌کننده اینجاست که این ابزارهای هوشمند اغلب درخواست دسترسی وسیع و نامعمولی به داده‌های خصوصی کاربران دارند؛ دسترسی‌هایی که روزی حتی اپلیکیشن‌های ساده مانند چراغ‌قوه به بهانه کسب درآمد از اطلاعات کاربران دنبال می‌کردند.

امروزه، برنامه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی خواهان اجازه‌هایی هستند که برای عملکردشان ضروری به نظر نمی‌رسد؛ اما با هدف ارتقاء مدل‌های خود و سود اقتصادی، آنها را طلب می‌کنند. برای مثال، مرورگر «کامت» با موتور جست‌وجوی هوش مصنوعی، هنگام درخواست دسترسی به Google Calendar کاربران، اجازه مشاهده، ویرایش، ارسال ایمیل، دانلود مخاطبین و حتی دریافت کپی از دفترچه تلفن سازمانی را می‌خواهد. اگرچه بسیاری از این داده‌ها به‌صورت محلی ذخیره می‌شود، اما کاربر عملاً حقوق دسترسی و استفاده از اطلاعات خود را در اختیار شرکت می‌گذارد.

این موضوع فقط به یک نرم‌افزار محدود نیست. روندی شکل گرفته که در آن برنامه‌هایی با وعده صرفه‌جویی در زمان، درخواست دسترسی به مکالمات شخصی، تقویم‌ها و عکس‌های ذخیره‌شده در گوشی کاربران را دارند. حتی شرکت‌هایی مانند متا نیز به آزمایش مرزهای این دسترسی‌ها پرداخته‌اند، تا جایی که دسترسی به تصاویر هنوز آپلود نشده دوربین نیز تقاضا می‌شود.

 

مرِدِیت ویتاکر، رئیس اپلیکیشن سیگنال، اخیراً استفاده از چنین دستیارهایی را به «قرار دادن مغز در شیشه» تشبیه کرد و هشدار داد که ابزارهای هوش مصنوعی برای انجام کارهای روزمره (مثل رزرو رستوران یا خرید بلیت) عملاً دسترسی به رمزهای عبور، تاریخچه مرورگر، کارت بانکی و مخاطبین کاربر را می‌طلبند.

ریسک‌های امنیتی و حریم خصوصی این دسترسی‌ها جدی است. با یک موافقت ساده، کاربر تصویری کامل از زندگی دیجیتال خود — از ایمیل و پیام‌ها گرفته تا یادداشت‌های تقویم — را، گاه بدون امکان بازگشت، در اختیار شرکتی قرار می‌دهد که ممکن است حتی کارکنان آن برای رفع مشکل به اطلاعات خصوصی شما دسترسی یابند.

با توجه به حجم وسیع داده‌هایی که به شرکت‌های هوش مصنوعی واگذار می‌شود، شایسته است پیش از دادن هرگونه مجوز، منفعت واقعی کسب‌شده را با هزینه از دست دادن حریم خصوصی مقایسه کنید. هر اپلیکیشنی که چنین دسترسی‌هایی طلب می‌کند، باید زنگ خطر را برای‌ شما به صدا درآورد؛ همان‌طور که اپلیکیشن چراغ‌قوه درخواست دسترسی به مکان شما را می‌کند.