از افول فایرفاکس OS تا اوج‌گیری KaiOS؛ سرگذشت یک سیستم‌عامل موبایل باز

فایرفاکس OS یک مرورگر وب رایگان و متن‌باز بود که بزرگ‌ترین مرورگری به‌شمار می‌رفت که به شرکت خاصی وابسته نبود. اما زمانی بود که فایرفاکس نه‌تنها مرورگر، بلکه سیستم‌عامل گوشی‌های هوشمند نیز بود. این سیستم‌عامل هرگز نتوانست محبوبیت زیادی کسب کند، اما دلیل آن چه بود؟

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از How-To Geek، فایرفاکس OS که در سال ۲۰۱۳ عرضه شد، یکی از تلاش‌ها برای رقابت با سلطه اپل و گوگل در بازار گوشی‌های هوشمند بود. این سیستم‌عامل مبتنی بر لینوکس بود و بر فناوری‌های وب مانند جاوااسکریپت و HTML تکیه داشت.

هدف اصلی آن ساختن یک پلتفرم باز و مستقل برای اجرای وب‌اپلیکیشن‌ها به‌عنوان برنامه‌های بومی بود. این پروژه ابتدا با نام “Boot to Gecko” معرفی شد و بعدها به فایرفاکس OS تغییر نام داد. در این سیستم‌عامل، برنامه‌ها با استفاده از استانداردهای باز ساخته می‌شدند و خبری از نرم‌افزارهای اختصاصی و DRM نبود.

فایرفاکس OS بیشتر روی گوشی‌های پایین‌رده عرضه شد که سخت‌افزار ضعیفی داشتند و تجربه کاربری کندی ارائه می‌دادند.

علاوه بر این، تعداد برنامه‌های باکیفیت برای این سیستم‌عامل بسیار محدود بود و بیشتر برنامه‌ها حس وب‌اپلیکیشن داشتند نه نرم‌افزارهای بومی. در نهایت، معرفی Android Go توسط گوگل که نسخه‌ای سبک از اندروید برای گوشی‌های ارزان‌قیمت بود، به فایرفاکس OS ضربه نهایی را زد، چرا که اندروید گو امکانات بیشتری را با قیمت مشابه ارائه می‌داد.

پس از توقف رسمی فایرفاکس OS در سال ۲۰۱۷، پروژه‌های جانبی مانند B2G OS تلاش کردند آن را زنده نگه دارند، اما موفقیت چندانی نداشتند. در نهایت، KaiOS  که فورکی از فایرفاکس OS است، توانست جایگزین موفق‌تری باشد.

KaiOS که در سال ۲۰۱۸ معرفی شد، سیستم‌عاملی سبک برای گوشی‌های ساده و بدون صفحه‌نمایش لمسی است که از فناوری‌های وب بهره می‌برد و قابلیت‌هایی مانند 4G، GPS و Wi-Fi را ارائه می‌دهد. این سیستم‌عامل با وجود اینکه دیگر متن‌باز نیست و بخش‌هایی از آن بسته است، توانسته میلیون‌ها دستگاه را در بازارهای نوظهور به خود اختصاص دهد و حتی در هند از iOS اپل پیشی بگیرد.

KaiOS بیشتر برای گوشی‌های پایین‌رده و ساده طراحی شده که حتی برای نسخه‌های سبک اندروید نیز بسیار ارزان هستند. این سیستم‌عامل با رابط کاربری بهینه و مصرف کم حافظه و انرژی، تجربه‌ای مناسب را برای کاربران فراهم می‌کند. برخلاف فایرفاکس OS، KaiOS  از برنامه‌های بومی چندوظیفه‌ای پشتیبانی نمی‌کند و بیشتر برنامه‌های آن مبتنی بر وب هستند که از طریق فروشگاه اختصاصی KaiStore قابل دانلود هستند.

در نهایت، سرنوشت فایرفاکس OS نشان‌دهنده دشواری‌های رقابت با غول‌های بازار گوشی‌های هوشمند است، اما موفقیت KaiOS گواهی بر این است که هنوز جایگاهی برای سیستم‌عامل‌های سبک و ساده در بازار وجود دارد.