آیا با عمل پیوند قلب، خاطرات اهداکننده هم به گیرنده عضو منتقل می‌شوند؟

در واقع سوال این است که اگر بدن انسان قادر به ذخیره خاطرات در جایی غیر از مغز باشد، آیا ممکن است این خاطرات در فرآیند پیوند اعضا منتقل شوند؟

بر اساس مطالعه‌ای که امسال توسط پژوهشگران سعودی منتشر شده است، بیماران پس از پیوند قلب تغییراتی در سلیقه‌های غذایی، موسیقی، و حتی گرایش‌های جنسی خود گزارش داده‌اند. جالب‌تر اینکه این تغییرات گاهی با علایق یا حتی نحوه مرگ اهداکننده مرتبط بوده است.

برای مثال یکی از بیماران پس از دریافت قلب فردی که در اثر غرق شدن فوت کرده بود، به طور ناگهانی دچار ترس شدید از آب شد.

همچنین زنی که قلب مردی علاقه‌مند به ناگت مرغ را دریافت کرده بود، به طرز غیرمنتظره‌ای به این غذا علاقه پیدا کرد.

این زن که پیش از پیوند، رژیم غذایی سالمی داشت، پس از عمل به شدت تمایل داشت به رستوران کی‌اف‌سی برود و ناگت مرغ سفارش دهد.

اما چه توضیحاتی برای این پدیده وجود دارد؟ دانشمندان چندین فرضیه برای توضیح این تجربیات ارائه کرده‌اند.

اولین احتمال «حافظه سلولی» است. به اعتقاد دانشمندان ممکن است سلول‌های غیرعصبی بدن قادر به ذخیره خاطرات باشند و سلول‌های منتقل‌شده از اهداکننده ممکن است اتصالات عصبی گیرنده را تغییر دهند

تغییرات «اپی‌ژنتیکی» نیز می‌توانند مسئول چنین پدیده‌ای باشند. اپی‌ژنتیک به تغییراتی در نحوه عملکرد ژن‌ها گفته می‌شود که بدون دستکاری یا تغییر در کد اصلی دی‌ان‌ای رخ می‌دهند.

این تغییرات ممکن است موقتی باشند یا حتی به نسل‌های بعد منتقل شوند و پیوند عضو ممکن است این تغییرات را ایجاد کند.

عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث ایجاد چنین تغییراتی شده باشند. برای مثال تعاملات انرژی، یعنی تأثیر میدان الکترومغناطیسی قلب جدید بر بدن گیرنده و یا شبکه عصبی قلب با میلیاردها نورون پیچیده ممکن است در ذخیره خاطرات و ارتباط با مغز نقش داشته باشد.

یکی دیگر از عوامل احتمالی، فشار روانی و جسمی ناشی از پیوند عضو است. این تجربه ممکن است موجب بروز علائمی شود که بیماران به اشتباه آن‌ها را به «خاطرات» اهداکننده نسبت دهند.

عمل پیوند قلب، به دلیل اهمیت ویژه این عضو، تأثیر عمیقی بر زندگی فرد دارد و ممکن است این تأثیرات در قالب تغییرات شخصیتی یا رفتاری ظاهر شود.

مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۴ توسط محققان سعودی منتشر شد، نشان می‌دهد که پیوند قلب ممکن است ویژگی‌های شخصیتی و خاطرات اهداکننده را به گیرنده منتقل کند.

دانشمندان با این حال هنوز در این باره به قطعیت نرسیده‌‌اند و اعتقاد دارند برای اثبات چنین مواردی به تحقیقات بیشتری نیاز است.

در عین حال آنان می‌گویند اگرچه شواهد قطعی برای تأیید انتقال خاطرات از طریق پیوند عضو وجود ندارد، اما این یافته‌ها ممکن است دیدگاه‌های ما درباره حافظه و هویت فردی را تغییر دهند.