الماس‌‌های صورتی ۱.۳ میلیارد سال پیش هنگام شکسته شدن یک ابرقاره شکل گرفتند

سی‌ان‌ان‌ با انتشار گزارشی درباره الماس‌های صورتی بسیار نادر و محبوب، با اشاره به اینکه معدنی که این سنگ‌های رنگی زیبا از آن استخراج می‌شده اینک بسته شده است، می‌نویسد این معدن در استرالیا منبع ۹۰ درصد از سنگ‌های قیمتی رنگی به شمار می‌رفته است.

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از ایندیپندنت، برخی از نمونه‌های استخراج‌شده از این معدن حتی تا ده‌ها میلیون دلار نیز قیمت داشته‌اند. به گفته پژوهشگران، کشفی که در همان منطقه انجام شده است، اینک ممکن است به کشف ذخایر جدید جواهرات کمک کند.

بر اساس مقاله‌ای که روز سه‌شنبه در مجله «نیچر کامیونیکیشنز» منتشر شد، دانشمندانی که روی ذخایر الماس آرگیل در غرب استرالیا، یعنی جایی که این معدن در آن قرار دارد، کار می‌کنند، بر این باورند که با کشف جدید خود درک بهتری از شرایط زمین‌شناسی لازم برای تشکیل الماس‌های صورتی و سایر رنگ‌ها پیدا کرده‌اند.

پژوهشگران با استفاده از لیزر به منظور بررسی کانی‌ها و سنگ‌های استخراج‌شده از ذخایر آرگیل دریافتند که این منطقه سرشار از الماس صورتی، طی تکه تکه شدن یک ابرقاره باستانی به نام «نونا» در حدود ۱.۳ میلیارد سال پیش شکل گرفته است.

هوگو اولیروک، نویسنده اصلی این مقاله و محقق دانشگاه کرتین استرالیا، می‌گوید اگرچه قاره‌ای که تبدیل به استرالیا شد، شکسته نشد، ناحیه‌ای که آرگیل در آن قرار دارد تحت فشار قرار گرفت و شکاف‌هایی را در پوسته زمین ایجاد کرد و به دنبال آن، مواد مذاب به سطح رسیدند و الماس‌های صورتی را به همراه خود آوردند.

اغلب ذخایر الماس در میانه قاره‌های باستانی پیدا می‌شوند – به خصوص در بین سنگ‌های آتشفشانی که الماس‌ها را به سرعت از اعماق زمین به سطح منتقل کرده‌اند.

با این حال، الماس‌ها برای صورتی یا سرخ شدن، باید تحت نیروهای شدید ناشی از برخورد صفحات تکتونیکی قرار بگیرند. این نیروهای شدید، شبکه‌های بلوری آن‌ها را می‌پیچد و خم می‌کند. اغلب الماس‌های قهوه‌ای نیز به همین صورت تشکیل می‌شوند.

در آرگیل، این فرآیند حدود ۱.۸ میلیارد سال پیش، یعنی زمانی که استرالیای غربی و استرالیای شمالی با یکدیگر برخورد کردند، رخ داده است و الماس‌هایی که زمانی در عمق صدها کیلومتری زیر پوسته زمین بی‌رنگ بودند، صورتی شدند.

اما به راستی این الماس‌های رنگی چگونه به سمت سطح راه پیدا کردند؟ این تیم تحقیقاتی در پژوهش‌‌های خود دریافت که ذخایر آرگیل ۱.۳ میلیارد سال قدمت دارند و مربوط به زمانی می‌شوند که یک ابرقاره باستانی به نام نونا در حال شکسته شدن بود.

ابرقاره‌ها زمانی شکل می‌گیرند که چند قاره به یکدیگر می‌رسند تا یک خشکی واحد را تشکیل دهند. این پدیده در تاریخ زمین بارها و بارها رخ داده است.

دانشمندان با استفاده از پرتوهای لیزری کوچک‌تر از عرض تار موی انسان بر روی صخره‌های این معدن، متوجه شدند که آرگیل در حدود ۱.۳ میلیارد سال قدمت دارد که این نشان می‌دهد این معدن، ۱۰۰ میلیون سال از آنچه که پیش از این تصور می‌شد قدیمی‌تر است.

اولیروک می‌گوید که این ذخایر احتمالا در نتیجه شکسته‌ شدن یک ابرقاره باستانی شکل گرفته‌اند.

نویسندگان این مقاله می‌گویند که دنبال کردن زنجیره رویدادهای زمین‌شناسی، از فروپاشی ابرقاره نونا گرفته تا تشکیل این الماس‌ها ممکن است به ما در یافتن الماس‌های صورتی کمک کند و دانشمندان را برای اکتشاف ذخایر دیگر راهنمایی کند.

آرگیل در محل «زمین‌درز» دو قاره باستانی قرار دارد و این لبه‌ها غالبا با شن و خاک پوشیده شده‌اند و این احتمال وجود دارد که بقایای آتشفشانی مشابه که ذخایر الماس صورتی دارند، از جمله در استرالیا، هنوز کشف نشده باشند.