یافتههای جدید نشان میدهد نئاندرتالها منحصرا گوشتخوار بودند
با وجود اینکه درطول دستکم یک قرن اخیر اطلاعات زیادی در مورد عموزادههای باستانی خود به دست آوردهایم، اما همچنان سوالاتهای زیادی بیپاسخ باقی ماندهاند. برای مثال میدانیم نئاندرتالها شکارچیان چابکی بودند، اما هنوز نمیدانیم تا چه حدی رژیم غذایی خود را با گیاهان تکمیل میکردند. به نقل از وبگاه علمی ساینسآلرت، محققان با بررسی جرم دندان نئاندرتالهایی که در شبهجزیره ایبری پیدا شدند، به این باور رسیده بودند که حداقل برخی از نئاندرتالها همه چیزخوار بوده و در وعدههای غذایی خود مقادیر زیادی گیاه و قارچ میخوردند.
اما پژوهشهای دیگر این نتیجهگیری را زیر سؤال برده و نشان دادند که نئاندرتالهای ساکن مکانهای دیگر مقادیر چشمگیری گوشت عمدتا با شکار حیواناتی مانند آهو، ماموت و کرگدن پشمالو میخوردند. حال یک تیم بینالمللی از محققان برای شفافتر کردن موضوع گوشتخواری نئاندرتالها با استفاده یک روش تحلیلی جدید یک مینای دندان نئاندرتال را مورد بررسی قرار دادند. این دندان نئاندرتال متعلق به دوران پارینهسنگی میانی در غار گاباسا در اسپانیا پیدا شده است.
محققان در روشهای متعارف برای بررسی موقعیت یک جانور منقرضشده در شبکهی غذایی پروتئینها را استخراج کرده و ایزوتوپهای نیتروژن در پروتئین کلاژن استخوان را تجزیه و تحلیل میکنند. نسبتهای بالاتر نیتروژن ۱۵ در مقایسه با نیتروژن ۱۴ نمایانگر مصرف مقادیر گوشت بیشتر آن جانور است.
حفاری باستانشناسان در محوطه باستانی گاباسا در اسپانیا.
بااینحال، این روش دارای محدودیتهای خاص خود است و ممکن است فقط برای نمونههایی که از آبوهوای معتدل گرفته شدهاند کارساز باشد. حتی با در نظر نگرفتن این محدودیت، این روش فقط روی نمونههایی که در بازهی زمانی ۵۰ هزار ساله جان سپردهاند جواب میدهد. در همین حال گاهی نیز امکانپذیر است که نتایج آن گمراهکننده باشند، بهخصوص که برای مثال، حیوان از گیاهانی خورده باشد که نیتروژن ۱۵ بیش از حد انتظاری داشتهاند. با وجودی بررسی ایزوتوپ نیتروژن روی بقایای سایر نئاندرتالها جواب داده، اما روی دندانی که در محوطه باستانی گاباسا پیدا شده، کارایی نداشت. بنابراین محققان تصمیم گرفتند به جای آن نسبت ایزوتوپهای عنصر روی موجود در مینای دندان را آزمایش کنند.
این اولین باری بود که محققان برای بررسی عادتهای غذایی نئاندرتالها از عنصر روی استفاده میکردند. در پژوهش اخیر که به سرپرستی کلرویا ژائو از مرکز تحقیقات علمی فرانسه انجام گرفت، محققان ایزوتوپ روی دندان آسیاب نئاندرتال و همینطور استخوانهای سایر جانوران (گیاهخور و گوشتخواری) که در همان دوران در آن منطقه زندگی میکردند را تجزیهوتحلیل کردند.
نسبتهای پایینتر ایزوتوپهای روی ۶۶ در استخوانهای حیوان به معنای این است که آن حیوان به احتمال بالا گوشتخوار بوده است. حال ژائو و همکارانش طبق مقادیر پايين ایزوتوپ روی پیدا شده در دندان نئاندرتال به این نتیجه رسیدند که احتمالاً او منحصرا گوشتخوار بوده است.
محققان اذعان دارند که یافتهها از این حکایت دارد که نئاندرال مورد نظر مقادیر قابلتوجهی گوشت در رژیم غذایی خود داشته است. یافتههای اخیر به ایزوتوپهای نیتروژن سایر مکانهایی که نئاندرتالها ساکن آن بودهاند شباهت دارد. در واقع، از میان تمام جانورانی که از محوطه باستانی گاباسا بررسی شدند، نئاندرتالها با اختلاف کمترین نسبت ایزوتوپ عنصر روی را داشتند. هر چند این امکان وجود دارد که این نئاندرتال ممکن است یک شکارچی در رأس هرم غذایی ایبری دوران پارینه سنگی بوده باشد، اما شواهد دیگری نیز وجود دارد که تفاوتهای غذایی را در مقایسه با سایر گوشتخواران نشان میدهد.
محققان ترکیب ایزوتوپ عنصر روی در مینای این دندان نئاندرتال را بررسی کردند.
محققان عنوان کردهاند که بسیاری از گوشتخواران آن دوران منطقه احتمالاً استخوان و خون شکارهای خود را میخوردهاند که همین میتوانسته باعث بالا رفتن ایزوتوپ روی آنها شود. اما به باور ژائو و همکارانش نئاندرتال مذکور احتمالاً گوشت زیادی میخورده و به جز مغز استخوان کاری به باقی قسمتهای استخوان نداشته است. سایر شواهد شیمیایی حاکی از آن است که این نئاندرتال قبل از دو سال و نیمهگی از شیر گرفته شده و احتمالاً در همان منطقهای که متولد شده جان سپرده است. درحالیکه یافتههای جدید منحصرا گوشتخواری نئاندرتالها را تأیید میکند، اما همچنان برای درک کامل رژیم غذایی خویشاوندان باستانی ما نیاز به تحقیقات بیشتری است.
- جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۲۰۲۲ به کاشف ژنوم نئاندرتال اهدا شد
- بر آخرین نئاندرتالها چه گذشت؟
همانطور که احتمالاً حیوانات مختلف در مکانهای متفاوت با توجه به طعمههای موجود در محل شکار میکنند، این احتمال وجود دارد که برخی از نئاندرتالها بیش از سایرین در وعدههای غذایی خود خوراکیهای حاوی گیاهان و قارچها میخوردهاند. محققان عقیده دارند که تجزیهوتحلیلهایی این چنینی ازطریق ایزوتوپهای عنصر روی میتواند در آینده به سوالات بیشتری در مورد نئاندرتالها پاسخ دهد. ژائو و همکارانش امیدوار هستند بقایای سایر نئاندرتالها (از جمله نمونههای پیدا شده در محوطه باستانی مملو از فسیل پایر در درهّ رون فرانسه) را به کمک همین روش مورد بررسی قرار دهند.