اضطراب می‌تواند ریشه در دوران جنینی داشته باشد

پژوهشی تازه از دانشگاه ویل کرنل آمریکا نشان داده است که شرایط مادر در دوران بارداری می‌تواند تأثیری ماندگار بر سلامت روانی فرزند داشته باشد. این تحقیق که روی موش‌ها انجام شد، آشکار کرد که استرس یا عفونت دوران بارداری، حتی در غیاب عوامل ژنتیکی مستقیم، می‌تواند احتمال بروز اضطراب در فرزندان را افزایش دهد.

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از ساینس‌آلرت، در این مطالعه، پژوهشگران موش‌های ماده را به‌گونه‌ای مهندسی ژنتیک کردند که شرایط التهاب اضافه مشابه با استرس یا عفونت در دوران بارداری را تجربه کنند. نتایج بررسی روی نوزادان این موش‌ها ـ به‌ویژه فرزندان نر که رفتارهای اضطرابی بیشتری نسبت به ماده‌ها نشان می‌دهند ـ حاکی از آن بود که این حیوانات در بزرگسالی علائم مشخص اضطراب، مانند پرهیز از فضاهای باز، را از خود بروز می‌دهند. این در حالی بود که از نظر ژنتیکی، این فرزندان کاملاً طبیعی بودند و پیش‌زمینه استرس یا التهاب را به ارث نبرده بودند.

اسکن‌های مغزی نشان داد بخشی از سلول‌های مغز در ناحیه «vDG» (دنتیت گیروس شکمی) که مسئول ارزیابی تهدیدهای محیطی است، در زمان احساس خطر فعالیت بیش از حد دارند. این تغییرات حاصل اثرات پایدار شرایط پیش از تولد بر نورون‌های این بخش مغزی است.
 

تحلیل‌های دقیق‌تر نیز تغییرات وسیعی در «متیلاسیون DNA» موش‌ها را آشکار کرد؛ فرآیندی که در آن برچسب‌های شیمیایی روی DNA تعیین می‌کنند کدام ژن‌ها فعال یا غیرفعال باشند. این تغییرات به‌ویژه در ژن‌های مرتبط با ارتباط نورونی مشاهده شد. به بیان دیگر، مغز این موش‌ها از همان آغاز به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بود که نسبت به تهدیدهای احتمالی واکنش اغراق‌آمیز نشان دهد و تمایل بیشتری به اجتناب از خطر داشته باشد.

پژوهشگران معتقدند این یافته‌ها توضیح می‌دهد که چرا برخی افراد از همان ابتدای زندگی حساسیت بیشتری به استرس دارند. هرچند تاکنون این نتایج تنها در موش‌ها مشاهده شده است، اما می‌تواند راهی برای توسعه ابزارهای تشخیصی یا حتی روش‌های درمانی جدید برای اضطراب در آینده باشد.

با توجه به این که اضطراب یکی از شایع‌ترین مشکلات روانی است و نزدیک به یک‌سوم افراد در طول عمر خود به آن دچار می‌شوند، این مطالعه بار دیگر بر اهمیت حیاتی سلامت دوران بارداری تأکید می‌کند. گام بعدی محققان، بررسی این نکته است که چرا تنها بخش کوچکی از سلول‌های vDG در دوران بارداری تحت تأثیر قرار می‌گیرند.