بررسی امکان پذیری حیات در مریخ
در مصاحبه اخیر ایلان ماسک، او هدف اعلام شده خود مبنی بر انتقال یک میلیون نفر به مریخ تا سال ۲۰۵۰ را تکرار کرد. بنیانگذار اسپیس ایکس می‌گوید که آینده بشریت در خطر است و از برنامه مهاجرت به مریخ صحبت می‌کند، اما جدول زمانی ارائه شده توسط او مضحک است و در اینجا به دلیل آن می‌پردازیم.
به گزارش gizmodo، قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم، باید کاملاً واضح بگوییم که بسیاری از چالش‌های مطرح شده در این مقاله غیرقابل حل نیستند و به تمایل ماسک به استعمار سیاره سرخ ایراد نمی‌گیریم، اگرچه، استعمار مریخ مستلزم دگرگونی گونه انسانی آن گونه که ما می‌شناسیم، خواهد شد. اینکه چهارمین سیاره از خورشید ممکن است در آینده‌ای دور میزبان شهر‌های شلوغ باشد، امکان پذیر است. مشکل ما با همه این‌ها مربوط به جدول زمانی فوق العاده غیرمنطقی ماسک است.
برنامه ماسک برای زندگی انسان‌ها در مریخ
ماسک در مصاحبه‌ای از تلاشی برای انتقال هزاران فرد به مریخ با هزار موشک SpaceX Starship صحبت کرد. چشم انداز ماسک با مجموعه‌ای از توییت‌های سال ۲۰۲۰ مطابقت دارد که در آن او برنامه‌ای را برای ساخت ۱۰۰ موشک استارشیپ در هر سال و در یک دوره ۱۰ ساله بیان کرد. هر ستارشیپ در طی مامویت‌های ۳۰ روزه که هر ۲۶ ماه یک بار انجام می‌شوند به سمت مریخ حرکت می‌کند. اگر پرتاب‌ها در سال ۲۰۲۸ آغاز شود و با فرض تحقق سرعت پرتاب شدید، ماسک تصور می‌کند که شهر مریخی رویا‌های او با میلیون‌ها نفر جمعیت تنها در ۲۲ سال به ثمر می‌رسد.
برای ماسک، تعداد میلیونی فقط یک هدف یا یک پیش‌بینی نیست، بلکه یک نیاز ضروری برای حفظ زندگی در مریخ است. ماسک ادعا می‌کند که انگیزه‌ای انسان دوستانه دارد. اما همانطور که ماسک در مصاحبه افزود، زندگی در مریخ، به خصوص در آغاز، مجلل نخواهد بود. در عوض، خطرناک و سخت خواهد بود و شاید دیگر نتوانید از آنجا برگردید، اما این اتفاق باشکوه خواهد بود.
برای ایلان ماسک، این اتفاق شاید با شکوه باشد، اما مطمئناً نه برای مردمی که به دنبال زندگی در دنیایی به شدت خصمانه و ناسازگار هستند. مدیرعامل اسپیس ایکس با اشاره به هزینه فرضی هر سفر گفت: تقریبا هر کسی می‌تواند کار کند و پس‌انداز کند و در نهایت ۱۰۰ هزار دلار داشته باشد و اگر بخواهد به مریخ برود. ماسک گفت، از طرف دیگر، مریخی‌های آینده می‌توانند از حامیان مالی دولتی یا با گرفتن وام کمک مالی دریافت کنند.
در مقایسه، ناسا امیدوار است که اولین انسان‌ها را تا اواخر دهه ۲۰۳۰ یا اوایل دهه ۲۰۴۰ بر روی مریخ فرود آورد. برنامه ناسا به حضور بسیار آهسته و با احتیاط انسان‌ها اشاره دارد که اولین قدم‌های آزمایشی خود را در این دنیای خصمانه و بیگانه در سال‌ها و دهه‌های بعد برمی دارند. به نظر می‌رسد ماسک و ناسا در دو واقعیت متفاوت زندگی می‌کنند؛ و انگار حقیقت جایی در این بین نیست. باید اشاره کرد یک نفر فقط اشتباه نمی‌کند بلکه یک نفر به طرز فاجعه آمیزی اشتباه می‌کند و آن شخص ایلان ماسک است.
واقعیت برنامه ایلان ماسک
اینگونه محاسبات سرگرم کننده هستند، اما می‌توانند به نتیجه گیری‌های اشتباه و بیش از حد ساده منجر شوند. بررسی واقعیت ضروری نشان می‌دهد که توسعه، آزمایش و تایید استارشیپ و سپس ساخت این موشک‌های بزرگ در مقادیری که ماسک می‌خواهد، به زمان و تلاش قابل توجهی نیاز دارد. باید توجه کرد، استارشیپ کاملاً یکپارچه، هنوز به فضا نرسیده است. برنامه فعلی ارسال یک استارشیپ کاملاً یکپارچه و بدون خدمه در یک پرواز فضایی مداری فوق سریع در برنامه اواخر سال جاری است و آزمایشات و اصلاحات بیشتری قبل از ماموریت مورد نیاز است.
نکته مهم این است که استارشیپ قرار است قابل استفاده مجدد باشد و اسپیس ایکس نیاز دارد تا یک برج بی‌سابقه “مکازیلا” بسازد که به نحوی موشک را در هنگام فرود، عمودی بگیرد. چنین چیزی تا به حال انجام نشده است و توسعه آن ممکن است کمی طول بکشد. ماسک همچنین باید با برخی نهاد‌ها مبارزه کند. اداره هوانوردی فدرال و انجمن مهندسین ارتش ایالات متحده در مورد آسیب احتمالی محیطی (محیط زیستی) در سایت پرتاب SpaceX در جنوب تگزاس نگران هستند. تا زمان نگارش این مقاله، اسپیس ایکس هنوز مجوز FAA را برای پرتاب دو مرحله‌ای استارشیپ در تاسیسات بوکا چیکا دریافت نکرده است.
اعلامیه ماسک مبنی بر ساخت ۱۰۰ موشک استارشیپ در هر سال واقعا جاه طلبانه است و وقتی آن را ببینم باورش خواهیم کرد. این شرکت در حال حاضر قادر به تولید موتور‌های رپتور خود با سرعت لازم برای ادامه عملیات نیست. در اواخر سال گذشته، ماسک گفت که اگر اسپیس ایکس نتواند موشک استارشیپ را هر دو هفته یک بار پرتاب کند، خطر ورشکستگی در کمین شرکت خواهد بود. با این حال، قرار است باور کنیم که در حدود شش سال یا بیشتر، اسپیس‌ایکس مشکلات تولید موتور خود را حل کرده و راهی برای تولید استارشیپ در مقادیر زیاد پیدا خواهد.
چالش‌های انسانی زندگی در مریخ
اگر اسپیس ایکس بتواند در چنین بازه زمانی کوتاهی تعداد زیادی از مردم را به مریخ منتقل کند، هنوز تعداد زیادی چالش وجود خواهد داشت که باید بر آن غلبه کرد. اول از همه، عامل انسانی است که باید در نظر گرفته شود. لباس‌های ما برای فضا یا جهان‌های بیگانه متخاصم ساخته نشده‌اند. سیاره سرخ، با جو بسیار نازک، دمای سرد، و مگنتوسفر غیر موجود، هیچ اکسیژنی برای تنفس و هیچ محافظتی در برابر تشعشعات یونیزان کشنده ارائه نمی‌دهد.
آژانس‌های فضایی در سراسر جهان در حال حاضر در حال بررسی این خطرات هستند. به نظر می‌رسد شرکت‌های خصوصی مانند اسپیس ایکس و همچنین سازمان‌های دولتی در نهایت بتوانند فضاپیما و چندین فن‌آوری حمایتی مختلف مانند زیستگاه‌ها، تولید برق و حمل‌ونقل را بسازند. اما چالش سخت‌تر این است که چگونه منابع حیاتی مریخ را باید تامین کرد؟ مدیر برنامه مطالعات محیطی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، این مشکل را بر حسب نیاز‌های اولیه انسان می‌اندیشد.
او در مصاحبه‌ای گفت: انسان‌ها می‌توانند چند دقیقه بدون نفس کشیدن، چند روز بدون نوشیدن، و چند هفته بدون غذا بمانند، بنابراین اکسیژن، آب و غذا نیاز‌های اولیه هستند. بدون این ها، ما نمی‌توانستیم زنده بمانیم، چه رسد به اینکه رشد کنیم. تغییر جو مریخ به گونه‌ای که هوا در عرض چند دهه قابل تنفس باشد، به وضوح امکان پذیر نیست. این بدان معناست که انسان‌ها باید در محیط‌های بسته زندگی کنند و سیستم‌های بازیافت کارآمد برای حذف دی اکسید کربن و تولید اکسیژن داشته باشند تا هوا قابل تنفس باشد.
تامین آب برای یک میلیون نفر یک چالش بسیار دشوار دیگر است. آب را می‌توان با هیدروژن، اکسیژن و انرژی زیادی ساخت، اما این چیز‌ها به راحتی در مریخ در دسترس نیستند. آوردن آب به این فاصله از زمین برای یک جمعیت بزرگ نیز امکان پذیر نیست، بنابراین یخ باید در مریخ پیدا و ذوب شود. یخ ظاهراً در قطب‌ها و شاید در زیر سطح مریخ یافت شود، اما قطب‌ها بسیار سرد هستند و از مناطق گرم‌تری که احتمالاً یک مستعمره در آنجا ساخته می‌شود دور هستند.
اگر بتوان یخ کافی برای تامین آب پیدا کرد و استخراج کرد، دوباره به یک سیستم بازیافت کارآمد نیاز داریم که از خروج آب از آن مکان جلوگیری کند. تمام زباله‌ها باید جمع‌آوری و تمیز شوند و دوباره در گردش قرار گیرند. سپس این سوال وجود دارد که چگونه به جمعیت انسان‌ها را غذا دهیم؟ تخمین زده می‌شود که مهاجران به حدود ۵۸۰ مایل مربع (۱۵۰۰ کیلومتر مربع) زمین کشاورزی برای تغذیه نیاز دارند.
انسان‌ها در مریخ به خاک، آب و نوعی کود با کیفیت خوب نیاز دارند که کود می‌تواند از طریق تصفیه فاضلاب و کمپوست کردن مواد غذایی تولید شود. باید به این نکته اشاره کنیم که همه این‌ها فقط حداقل بقا را برای هر کسی که در مریخ زندگی می‌کند فراهم می‌کند، بنابراین ما در واقع باید این سوال را از خود بپرسیم آیا مریخ ارزش این را دارد که هر کسی ریسک کند؟ سرکان سیدام، استاد مهندسی معدن از دانشگاه نیو ساوت ولز در استرالیا، می‌گوید که ما در حال حاضر فناوری لازم برای فرستادن افراد به مریخ را داریم، اما فناوری لازم برای ایجاد یک مکان برای زندگی در مریخ را نداریم و به احتمال زیاد ظرفیت لازم را نیز نداریم.
او توضیح داد که اولاً، زندگی در مریخ به فناوری‌های جدیدی برای استخراج منابع به صورت محلی نیاز خواهند داشت، زیرا آوردن این مواد مورد نیاز از زمین بسیار خطرناک، بسیار گران‌قیمت و تا حدی غیرممکن خواهد بود. او گفت که انسان‌ها باید اکثریت مواد مورد نیاز را در مریخ و احتمالاً از سیارک‌های مجاور تهیه و استخراج کنند و همچنین سیستم‌های سودمندی برای پردازش مواد خام و امکانات برای تولید محصولات ایجاد کنند.
سیدام افزود که این فعالیت‌ها به نیروی انسانی نیاز دارد که به نوبه خود به آن‌ها باز به آب و غذا نیاز دارد. سیدام گفت ربات‌ها این فرآیند‌ها را آسان‌تر می‌کنند، اما حتی سیستم‌های استخراج زمینی ما هنوز کاملاً مستقل نیستند. همچنین کوین اولسن، فیزیکدان دانشگاه آکسفورد گفت: “ایجاد یک محیط کاملاً بسته در فضا اساساً غیرممکن است. او گفت که هوا، آب و سوخت به آرامی در یک دوره زمانی طولانی از بین می‌رود، بنابراین یک جمعیت انسانی باید به یک کارخانه مجهز شود و این چیز‌ها را تولید کند.”
زمین برخلاف مریخ دارای میدان مغناطیسی قوی است که از ما در برابر تشعشعات یونیزان محافظت می‌کند. میدان مغناطیسی زمین به اندازه‌ای بزرگ است که از ایستگاه فضایی بین‌المللی محافظت می‌کند، بنابراین حتی اقامت طولانی‌مدت و آزمایش‌های تشعشعی ما در فضا واقعاً ما را برای خطرات قرار گرفتن در معرض طولانی‌مدت در فضا آماده نمی‌کند. در مصاحبه اخیر ایلان ماسک، او در مورد مجموعه وسیعی از تونل‌های زیرزمینی برای محافظت از ساکنان مریخی در برابر سطوح خطرناک تشعشع بحث کردند. تشعشعات، خطر جدی برای سلامتی به همراه دارد.
عملکرد اجتماعی یک جامعه بزرگ، که از سیاره مادر جدا شده و در یک محیط خصمانه زندگی می‌کند سوال دیگر ما در ارتباط با زندگی در مریخ است. بهایی که چنین جامعه‌ای برای هرج و مرج اجتماعی یا روان پریشی گروهی می‌پردازد می‌تواند بلافاصله کشنده باشد. زندگی در مریخ یک کار اساسا دشوار خواهد بود و تمایل به انجام سریع آن، این کار را حتی خطرناک‌تر می‌کند. صنعت فضایی، چه خصوصی و چه دولتی، در حال حاضر بسیار مراقب ایمنی است و دولت‌ها و عموم مردم تمایلی به به خطر انداختن جان فضانوردان ندارند.
تلاش برای ایجاد یک محیط زندگی در مریخ
ما در اینجا روی زمین یک بحران سیاره‌ای داریم، و به نظر می‌رسد ما موظفیم که زمان، تلاش و پول خود را صرف کمک به حل آن برای تمام ۷ میلیارد نفری که اکنون اینجا زندگی می‌کنند، صرف کنیم. به جای انتقال بخش کوچکی از افرادی که مطمئناً برخی از ممتازترین افراد روی زمین برای فرار از مشکلات آن و تلاش برای ایجاد یک زندگی جدید در سیاره دیگری هستند. ساخت یک محیط بزرگ برای زندگی در مریخ یک فرآیند چند مرحله‌ای خواهد بود که دهه‌ها طول می‌کشد تا محقق شود.
در صورت تحقق، استقرار یک جامعه خودکفا در مریخ نقطه عطفی در تاریخ بشر خواهد بود و زمینه را برای گسترش تمدن بشری در سراسر منظومه شمسی فراهم می‌کند. برای ما مهم است که در مورد آینده واقع بین باشیم و چه زمانی می‌توانیم به طور منطقی انتظار داشته باشیم کار‌هایی را که ماسک وعده داده است انجام دهیم.
بیشتر بخوانید
- چگونگی تنفس انسان‌ها در سطح مریخ
