صخرههای دهانه آتشفشانی Jezero مریخ، از فعل و انفعالات پایدار آب در این ناحیه خبر میدهند
از زمان فرود مریخنورد Perseverance (استقامت) در دهانه آتشفشانی Jezero مریخ در ماه فوریه، تیم دانشمندان این پروژه به مطالعه دادههای این ناحیه – ناحیهای که زمانی دریاچهای قدیمی را در برگرفته بود – پرداختند. مریخنورد استقامت به دنبال نشانههایی از زندگی در مریخ است و قصد دارد با جمعآوری اطلاعات و نمونههایی از سطح مریخ، زندگی در این سیاره را با زندگی در سطح کره زمین مقایسه کند.
«کتی استک مورگان»، معاون پروژه ۲۰۲۰ مریخ و دانشمند محقق در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL)، فردا آخرین به روزرسانی نتایج اولیه ماموریت مریخنورد استقامت را در انجمن زمینشناسی ارائه خواهد داد. این نشست به صورت سالانه در پورتلند آمریکا برگزار میشود.
تیم علمی این پروژه، تاکنون موفق شده با استفاده از مجموعه ابزارهای پیشرفته استقامت، سنگهای کف دهانه را تجزیه و تحلیل کند. این سنگها از نوع سنگهای آذرین هستند و احتمالا به جریان گدازههای آتشفشانی مرتبط میشوند.
استک مورگان در اینباره میگوید: « این ایده که چنین سنگهایی میتوانند آتشفشانی باشند و یا خیر، پس از بازگشت نمونهها به زمین مشخص خواهد شد. ما برای آن روز بسیار هیجانزدهایم زیرا میتوانیم بدین ترتیب سن دقیق سیاره را تخمین بزنیم. از سوی دیگر، دهانه Jezero یکی از معدود مکانهایی در مریخ است که به علت سرازیر شدن رودخانهها و دریاچهها دارای سنگهایی رسوبی است. از آنجا که این سنگها مرتبط با حدود ۳.۶ تا ۳.۸ میلیارد سال پیش هستند، میتوانند در تعیین سن دقیق صخرهها مورد استفاده قرار بگیرند.»
با استفاده از ابزار سائیدگی نصب شده روی مریخنورد، میتوان قسمتی از سنگهای صخره را خراش داد تا بافت آن به خوبی مشخص شود. تیم محققان به کمک این روش کشف کرد که کف دهانه از مواد معدنی آذرین دانه درشت و همچنین انواع مختلف سنگ نمک تشکیل شده است. مشاهدات دیگر ثابت کرده که وجود آب باعث هوازدگی وسیع در کف دهانه شده و این بدان معناست که سنگها برای مدت زمان زیادی در تماس با آب بودهاند.
استک مورگان میگوید: «سنگهایی که مریخنورد در حال جمعآوری بود تا به زمین بازگرداند، در حین برداشت و ذخیرهسازی از بین رفتند. ابتدا گمان کردیم که شاید مریخنورد موفق به حمل صحیح آنها نبوده اما سپس دریافتیم که این سنگها به علت تماس زیاد با آب، سست شده بودند و با کوچکترین فشار متهها به پودر تبدیل شدند.»
دانشمندان سپس سنگ دیگری را که نسبت به آب و هوا مقاومت بیشتری داشت، هدف خود قرار دادند. مریخنورد استقامت موفق شد که دو نمونه اصلی را با موفقیت جمعآوری کند. لازم به ذکر است که مریخنورد استقامت، بخشی از یک فضاپیمای چند مرحلهای است که امید داریم تا سال ۲۰۳۰ به زمین بازگردانده شود.
مورگان در صحبتهای پایانی خود گفت: «سنگهای کف دهانه در ابتدا هدف اصلی ما نبودند. اما وقتی تصاویر منتشر شد و ما از نزدیک به آنها نگاه کردیم، شگفتزده شدیم. اکنون بسیار خوشحالیم که از تماس این سنگها با آب اطلاع یافتهایم. بدین ترتیب میتوان امیدی برای یافتن حیات در مریخ داشت.»