پارک فناوری پردیس ۲۰ ساله شد؛ از صرفه‌جویی ۳۰۰ میلیون یورویی تا شبکه‌سازی گسترده
نشست خبری تشریح برنامه‌های نکوداشت بیستمین سالگرد تاسیس پارک فناوری پردیس برگزار و در حاشیه آن آمارهایی از فعالیت ۲۰ ساله این مجموعه منتشر شد. بیش از ۷ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، ایجاد شبکه فن‌بازار با هدف همرسانی عرضه و تقاضای فناوری، تلاش برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی و بیش از ۳۰۰ میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی از طریق بومی‌سازی محصولات مورد نیاز کشور، از جمله دستاوردهای فعالیت این پارک در طی سال‌های گذشته است.
یکی از اتفاقات بزرگ کشور در دهه هفتاد، ظهور ده‌ها شرکت فناوری محور بود که در حوزه‌های مختلف تکنولوژی فعالیت خود را آغاز کرده بودند. اما اکوسیستم و زیست‌بوم کشور زمینه پرورش و حمایت از این شرکت‌ها را نداشت و آن‌ها با خطر ورشکستگی رو به رو بودند. از همان زمان دغدغه‌ای در بین مدیران فناوری کشور شکل گرفته و زمینه حمایت از این شرکت‌ها ایجاد شد و در اواخر دهه هفتاد شاهد تاسیس پارک فناوری پردیس بودیم.
جریان تاریخی پارک فناوری پردیس
در ابتدای نشست، «مهدی صفاری‌نیا» هم‌بنیانگذار و رئیس پارک فناوری پردیس به بیان تاریخچه‌ای از شکل‌گیری و اقدامات این سازمان پرداخته و گفت:
«مدل فعالیت ابتدایی پارک، همکاری با شرکت‌های بالغ و جا افتاده بود زیرا با توجه به عدم ردیف بودجه مستقل دولتی، بایستی بخشی از منابع سازمان توسط سرمایه‌گذاری‌های خصوصی تامین می‌شد. از همین روی با اخذ موافقت اصولی پارک فناوری از شورای گسترش وزارت علوم، اولین شرکت خصوصی که در حوزه الکترونیک فعال بود در سال ۸۴ در این پارک شروع به فعالیت کرده و ساختمانش به بهره‌برداری رسید. سال ۸۷ نیز مرکز رشد پارک راه‌اندازی شد تا شرکت‌های نوپا که توان سرمایه‌گذاری نداشته در این سازمان فعالیت خود را آغاز کرده و دفتر کاری به آن‌ها اختصاص داده شود.»
خریداری اراضی فاز دوم پارک، تاسیس شبکه فناوری کشورهای عضو گروه D8 (هشت کشور اسلامی در حال توسعه)، اجرای عملیاتی جایزه «مصطفی»، اخذ دومین مجوز پارک در حوزه سلامت از وزارت بهداشت جهت تمرکز فاز دو بر این حوزه و پایه‌گذاری نمایشگاه بین‌المللی فناوری اینوتکس از جمله اتفاقات متعدد رخ داده در این پارک طی سال ۹۲ بوده است.
صفاری‌نیا با بیان اینکه مرکز شتابدهی نوآوری در سال ۹۳ ایجاد شد آن را اتفاقی بزرگ برای زیست بوم فناوری و نوآوری کشور دانست: «این مرکز برای ساماندهی و توسعه فعالیت‌های استارتاپی، شتابدهنده‌های فناوری و رویدادهای کارآفرینی ایجاد شد. تا آن سال، کار رسمی و فرایندی در کشور برای حمایت استارتاپی نداشتیم و این مرکز اولین اقدام رسمی کشور برای توسعه فعالیت‌های استارتاپی و زیست بوم نوآوری کشور بود.»
وی در ادامه به اهم فعالیت‌های مرکز شتابدهی اشاره کرده و گفت:
«اولین شتابدهنده کشور با کمک بخشی از ایرانیانی که از خارج کشور برگشته بودند تاسیس شد، اولین شتابدهنده‌های نوآوری در کشور پایه‌گذاری شدند، رویدادهای کارآفرینی توسعه پیدا کرده و در حال حاضر تعداد قابل توجهی شتابدهنده در نقاط مختلف کشور با حمایت این مرکز فعال هستند. همچنین شتابدهنده‌های نوآوری و فضای کار اشتراکی یکی از عناصر مهم زنجیره نوآوری کشور شدند.»
به گفته رئیس پارک فناوری پردیس، در سال ۹۷ پایه‌گذاری کارخانه‌های نوآوری در کشور با مشارکت بخش خصوصی صورت گرفت و کارخانه نوآوری آزادی راه‌اندازی شد. این موضوع نیز تبدیل به برنامه‌ای برای دولت شد تا در استان‌های مختلف توسعه پیدا کنند.
او همچنین به توافق‌نامه با وزارت ارتباطات در سال ۹۹ برای ایجاد پارک اقتصاد دیجیتال اشاره کرده که سند آن امضا شده اما هنوز به مرحله عملیاتی نرسیده است. صفاری‌نیا ابراز امیدواری کرد با حمایت دولت جدید، با توجه به انجام کامل طرح‌ریزی‌های این پروژه، پارک اقتصاد دیجیتال از امسال فعالیت خود را آغاز کند.
فعالیت ۲۰ ساله پارک فناوری پردیس به روایت آمار و ارقام
صفاری‌نیا بخش دیگر سخنان خود را به ارائه آمار و ارقام درباره ۲۰ سال فعالیت پارک فناوری پردیس اختصاص داده و گفت:
«تا کنون ۷۶۰ شرکت به عضویت پارک درآمده‌اند که بخشی از آن‌ها به علت موفقیت یا شکست از پارک خارج شدهاند و اکنون بیش از ۴۰۰ شرکت عضو پارک فناوری هستند. همچنین این شرکت‌ها تاکنون، ۳۰۰ میلیون یورو صادرات به کشورهای مختلف داشته‌اند.»
به گفته وی در سال ۹۸ نزدیک به ۸۰ میلیون یورو و در سال ۹۹ حدود ۲۳۵ میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی از طریق بومی‌سازی محصولات مورد نیاز کشور توسط شرکت‌های فعال در پارک فناوری پردیس صورت گرفته است.
رئیس پارک فناوری پردیس، میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی طی ۲۰ سال گذشته را چیزی حدود ۷۷ هزار میلیارد ریال عنوان کرده که شامل دانش فنی شرکت‌ها نبوده و تنها براساس سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته روی ساختمان و تجهیزات است. این رقم ۲۵ برابر منابع دولتی هزینه شده در پارک بوده که نشان می‌دهد منابع دولتی اهرمی شدهاند تا بخش خصوصی فناوری، موفق‌تر عمل کند.
او در ادامه به برنامه‌های متنوع پارک فناوری پردیس تا پایان سال اشاره کرده که اولین آن اجلاس سالیانه پارک در ۱۹ مهرماه و آخرین، نشست سرمایه‌گذاری گروه D8 است:
«در اجلاس سالیانه، شرکت‌های عضو پارک حاضر شده و گزارش فعالیت این سازمان، اقدامات انجام شده توسط دولت و گزارش تجمعی عملکرد شرکت‌های حاضر به آن‌ها ارائه می‌شود. همچنین یکی از برنامه‌های جشن ۲۰ سالگی، «پردیس سامیت» است که با هدف انتقال تجربه و آموزش فعالان اکوسیستم استارتاپی کشور در ۷ و ۸ بهمن‌ها برگزار شده تا اکوسیستم نوآوری داخلی را به جهانی گره بزنیم.»
شبکه فن‌بازار ملی ایران
در ادامه این نشست، «اکبر قنبرپور» معاون توسعه نوآوری سازمان پارک فناوری پردیس به یکی از اولین اقدامات محتوایی این سازمان اشاره کرده و از شبکه فن بازار ملی ایران به عنوان بستری برای عرضه و تقاضای حوزه فناوری یاد کرد:
«بسیاری از توانمندی ها در گوشه و کنار کشور وجود دارد که متقاضیان و مشتریان این فناوری‌ها از وجود آن خبر ندارند. از همین روی ضرورت ایجاد شبکه‌ای که اطلاعات عرضه و تقاضا را بتواند در درجه اول احصا و سپس همرسانی کند حس شده و اکنون جزو ماموریت‌های فن بازار است.»
به گفته وی با پیشرفت اینترنت و بسترهایی که کمک می‌کنند تا همرسانی هوشمندتر انجام شود، نسل‌های جدیدی از سامانه فن بازار توسعه پیدا کرده است.
نسل چهارم این سامانه، بیش از ۲۶ هزار کاربر داشته و ۵ هزار شرکت اطلاعات خود رابارگذاری کرده‌اند. همچنین ۱۴ هزار محصول فناورانه در آن وجود دارد. حدود ۶۰۰ نیاز فناوری نیز در این سامانه ثبت شده تا کسانی که توان رفعشان را دارند، با متقاضی وارد تعامل شده و قرارداد ببندند.
قنبرپور با بیان اینکه این شبکه در ۲۸ استان دفتر استانی و نمایندگی دارد، افزود:
«در هر استان حداقل یک کارگزار تجارت فناوری که شرکتی خصوصی است ایجاد شده و مشغول فعالیت همرسانی است. همچنین ۴ فن بازار در حوزه صنعت گاز، پتروشیمی، سلامت و شهری فارغ از محدوده فیزیکی در کشور فعالیت می‌کنند و فن بازار معدن نیز تا پایان سال ایجاد خواهد شد.»
به گفته وی در فن بازارها، یک مجموعه دولتی متولی شده که بایستی یک شرکت خصوصی نیز در کنار آن قرار گیرد تا هم‌رسانی‌ها و قراردادهای رفع نیاز فناوری، فروش محصول، سرمایه‌گذاری و … توسط آن‌ها نجام شود. تا کنون نیز ۵۲ شرکت خصوصی تحت شبکه فن بازار به عنوان کارگزاران تجارت فناوری مشغول به فعالیت هستند.
طرح توانمندسازی کارآفرینان و فناوران
از دیگر برنامه‌های پارک فناوری پردیس به مناسبت بیستمین سال تاسیس آن، برگزاری طرح توانمندسازی کارآفرینان و فناوران تحت عنوان تیک آف است که دو دوره آن قبلا برگزار شده است. معاون توسعه نوآوری پارک فناوری پردیس در این باره گفت:
«این طرح به افرادی که صاحب ایده هستند کمک می‌کند تا ایده خود را به محصول اولیه تبدیل و سرمایه گذار جذب کنند. اکثر شرکت‌کنندگان تیک آف، مخترعین و اعضای بنیادهای مخترعان بوده و امسال سومین دوره آن کلید زده شده است. حدود ۲۶۰۰ نفر از سراسر کشور ثبت‌نام اولیه را انجام داده و پس از ارزیابی سه مرحله‌ای، ۲۹۰ نفر موفق شدند وارد فاز اول تواناسازی شوند. در نهایت ۹۵ نفر انتخاب شدهاند و به بخش نهایی برای داوری و ارزیابی راه پیدا کرده‌اند که ۱۵ ایده انتخاب خواهند شد و فرایند تجاری سازی آن‌ها با ارائه تسهیلات مختلف، تا انتها طی خواهد شد.»
برنامه‌های ویژه پارک فناوری برای هفته جهانی کارآفرینی
هم زمان با هفته جهانی کارآفرینی، حدود ۱۹۰ کشور دنیا در برنامه‌ای جهانی پیرامون این موضوع مشارکت می‌کنند. به گفته قنبرپور، پارک فناوری پردیس نیز سهمی از این برنامه‌ها خواهد داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به گردهمایی شاغلین و کارآفرینان این سازمان و قدردانی از آنان، برگزاری مجمع رهبران جوان برای ایجاد شبکه بین مدیران استارتاپی و آشنایی با نیازمندی‌های یکدیگر و دعوت از انجمن‌های علمی و نمایندگان دانشگاه‌ها با هدف تبدیل آن‌ها به سفیر پارک فناوری پردیس اشاره کرد.
این رویدادها بین ۲۶ آبان تا سوم آذرماه امسال اجرایی خواهند شد.
در ادامه این نشست نیز از پوستر فعالیت ۲۰ ساله پارک پردیس، رونمایی شد.
بخش انتهایی نشست به پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاص داشت. قنبرپور در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر اینکه پارک فناوری تاکنون چه اقداماتی برای ایجاد ارتباط بین سرمایه‌گذاران سنتی و استارتاپ‌ها انجام داده گفت:
«در چند محور موضوع سرمایه‌گذاری و علی‌الخصوص نفوذ و هدایت سرمایه‌گذاری سنتی به سمت این زیست بوم را پیگیری می‌کنیم. برنامه ملی ما همان فن بازار است که طی دو سال گذشته هزار میلیارد تومان انعقاد قرارداد توسط این شبکه صورت گرفته و حدود ۵۰ درصد آن مربوط به سرمایه‌گذاری است که بخش خصوصی و بعضا سنتی کشور وارد حوزه فناوری شده و روی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند.»
به گفته وی در رویداد اینوتکس نیز بخش مجزایی برای سرمایه‌گذاری تحت عنوان کافه سرمایه در نظر گرفته شده است که چهار دوره آن برگزار شده و صدها جلسه سرمایه گذاری طی هر دوره صروت گرفته و معمولا تعدادی از آن به نتیجه می‌رسد. در پارک فناوری پردیس نیز اداره کل سرمایه‌گذاری و بومی‌سازی فعال بوده و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در شرکت‌های فعال پارک را این اداره پیگیری می‌کند.
اما برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی و اتصال آن‌ها به اکوسیستم نوآوری ایران چه اقداماتی انجام شده است؟ معاون توسعه نوآوری پارک فناوری پردیس در پاسخ به این سوال دیجیاتو به دو اقدام صورت گرفته در این زمینه اشاره کرده و گفت:
«هرساله رویداد Technology Investment Meeting (TIM)در اوایل سال میلادی بین ۸ کشور اسلامی برگزار شده که در آن از سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در ایران دعوت می‌شود تا با سرمایه‌گذاران ایرانی آشنا شده و شبکه‌ای برای اشتراک و تجربه ایجاد کنند و روی استارتاپ‌های ایرانی و سایر استارتاپ‌های D8 سرمایه‌گذاری کنند.»
اقدام دیگر نیز تدوین شرایطی است که در قالب یک بسته حمایتی به زودی اعلام خواهد شد تا سرمایه گذار خارجی و کسانی که علاقه دارند در کسب‌وکارهای موجود در پارک سرمایه‌گذاری کنند یا کسب‌وکار خود را به پارک فناوری پردیس منتقل کنند. اخیرا نیز برای سرمایه‌گذاران افغانستانی این اطلاع‌رسانی صورت گرفته و به گفته قنبرپور در ادامه شامل همه کشورها خواهد شد.
