آموزش برای رویای ثروت؛ تبلیغات اینستاگرامی سرمایه‌گذاری رمزارز همچنان قربانی می‌گیرند
«من جای شما بودم هر آنچه داشتم و نداشتم را در بازار بیت کوئین سرمایه گذاری می‌کردم. این آخرین مدل لکسوس را در استوری‌ها دیدی دقیقا حاصل سود من از بیت‌کویین است. حالا بازار را خوب می‌شناسم و نبض بازار دقیقا در دستان من است. اصلا خیال نکنید با روزی چندین ساعت کار کردن برای دیگران به ثروت دست پیدا خواهید کرد؛ ثروت از هوش و ذکاوت به دست می‌آید. آدم‌های ترسو و محافظه کار هم به قول دکتر حسابی هرگز چیزی در این دنیا به دست نمی‌آورند.»
بیت‌کوئین؟! آنهایی که ادعا می‌کنند نبض بازار رمزارز را در دست دارند، گاهی حتی نام اولین رمزارز پرطرفدار جهانی را هم که اتفاقا ۷ سپتامبر امسال به شدت ریزش داشت، به درستی تلفظ نمی‌کنند. سند حرف‌هایشان هم نام بزرگانی است که حتی یک جمله واقعی و مستند از آنها نخوانده‌اند. آنها نبض بازار رمزارز که نه، نبض نگرانی‌های جامعه را به خوبی در دست گرفته‌اند. ترس‌ها و دلواپسی‌های جوانان را گاهی حتی از خودشان هم بهتر شناخته‌اند و سوار بر موج کاهش رفاه اجتماعی، همان چند ریال باقی‌مانده را هم به جیب خودشان می‌زنند. هرچند هیچوقت بعد از ریزش بازار رمزارز هیچ خبری از تبلیغات و شعارهایشان نیست و تنها زمانی که همه چیز اوح می‌گیرد سر و کله‌شان پیدا می‌شود.
رویای یک شبه و در چشمی بر هم زدن ثروتی به دست آوردن، همان رویای خطرناک بشر است که در طول تاریخ مدام او را گرفتار سودجویی و کلاهبرداری کردهربار هم فقط شکل سودجویی‌ها تغییر کرده و حالا در پررونق‌ترین روزهای تجربه فناوری و نوآوری توسط بشر؛ عده‌ای نوآورانه فقر را دستمایه ثروت خود کرده‌اند. ویدئو‌ها و تبلیغات اینستاگرامی درباره ثروت‌مند شدن از مسیر سرمایه‌گذاری در رمزارزها امانتان را خواهد برید و بالاخره اگر آگاهی کافی نداشته باشید، همان زنان و مردان پرشور پشت دوربین جیبتان را خالی خواهند کرد.
تفاوت نگاه از بیت‌کوئین تا بیت‌کوین
«این نوع تبلیغات با هدف سودجویی توسط برخی افراد و کسب و کارها صورت می‌گیرد وبه نظر من هر تبلیغی که ادعاهای یک شبه پولدار شدن رو درباره هر موضوعی بکند نه فقط رمزارزها از بنیان مشکل دارد و نوعی فریبکاری است.» این جمله را «امیرحسین راد»، مدیرعامل و بنیان‌گذار صرافی رمزارز نوبیتکس، بعد از مواجهه با تبلیغات گسترده کسب ثروت با سرمایه‌گذاری در رمزارزها به دیجیاتو گفت. او رمزارز را بهتر از ثروت‌مندان اینستاگرامی شناخته و بیت‌کوین را بیت‌کوئین خطاب نمی‌کند تا در تبلیغات بی‌پشتوانه اینستاگرامی راهی برای ملکه خطاب کردن دارایی‌های دیجیتال پیدا کند.
مدیرعامل نوبیتکس با تاکید بر اینکه بهترین روش برای سرمایه‌گذاری در این بازار پرحاشیه و پرخطر، این است که اولاً درصد محدودی کمتر از ۲۰ درصد کل سرمایه خود را با توجه به میزان خطرپذیری به این دارایی اختصاص دهید، گفت: «بهتر آن است که برای خرید حتما یا شخصا تحقیق کنیم و یا از نظر مشاوران خبره و دارای حسن شهرت استفاده کنیم. بویژه باید احتیاط کرد که از ورود به توکن ها و پروژه های ناشناس و پرریسک و با نسبت بالا در پرتفو خودداری شود.»
او با مقایسه تب حضور در بازار سرمایه و در پی آن تب مردم برای حضور در بازار رمرارزها به حرکت دومینو‌وار جامعه اشاره کرد و گفت: «به طور کلی صعود و نزول و رفتارهای گله‌ای بدون توجه به ارزش ذاتی دارایی معامله شده، ویژگی هر نوع بازار مالی اعم از بورس، سکه و رمزارزها است. این در حالی است که دو تفاوت اساسی بازار رمزارزها نسبت به بورس، یکی ویژگی نقدشوندگی و عدم قفل شدن دارایی در زمان فروش است و دیگری بازه‌های کوتاه‌تر اصلاح و بازیابی است که یکی از دلایل آن عدم وجود دامنه نوسان است.»
بازار داغ حق اشتراک‌های میلیونی و سیگنال فروشی
کمترین افزایش قیمت رمزارزها به بازار تبلیغات اینستاگرامرها و مدیران کانال‌های رمزارز رونق می‌‌دهد. اما زمانی که افزایش قیمت بیشتر از تصور باشد دیگر بازارشان داغ داغ شده. پیش‌بینی افزایش قیمت در چند ماه آینده و تبلیغ برای خریداری رمزارز همین روزها بیشتر از همیشه می‌شود. در چنین شرایطی بازار رمزارزها برای آنهایی که آگاهی کمتری دارند به بزرگترین میز قمار زندگی‌شان تبدیل شده و برای آنهایی که مدعی راهبری بازار هستند، بزرگترین ماهی صید شده‌شان است.
مرتضی، یکی از جوان‌هایی است که پای میز قمار رمزارز ننشسته و این بازار را با مطالعه دنبال کرده. او از تجربه خود در این بازار به دیجیاتو گفت: «سودجویان این بازار، فقط ابتدا و انتهای مسیر را به شما نشان می‌دهند. حرفی از مسیر طی شده برای رشد قیمت رمزارزها زده نمی‌شود. این در حالی است که اگر طی یکی دو سال گذشته به جدول قیمت رمزارزها و نمودارهای موجود توجه کنید، شاهد قیمت‌های نوسانی خواهید بود. حقیقت این است که قیمت رمزارزها همیشه صعودی نبوده است.»
حقیقت این است که بازار نوسانی قیمت‌ها مختص بازار رمزارز نیست و در دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری هم بارها شاهد رشد و نزول قیمت دلار و طلا و سکه بوده‌ایم. مرتضی با توصیف چنین موقعیتی به رویای همیشگی و آه کشیدن‌های مدام جامعه از اینکه چرا در زمان درست، سرمایه‌گذاری درست نکرده‌اند اشاره کرد و گفت: «تعداد افرادی که سال ۹۶ دلار ۳ هزار تومانی خریداری کردند و تا امروز دلار را نفروختند و حالا با سود چندبرابری مواجه شده‌اند بسیار اندک است. این موضوع درباره رمزارز نیز صادق است. شاید تعداد انگشت شماری واقعا از اول مسیر رشد یک توکن، شت کوین یا رمز ارز با آن حرکت کردند و در نهایت توانستند در قله، به سودهای عجیب و غریب دست پیدا کنند. اما حقیقت این است که این بازار فقط سودآفرین نمی‌کند و گاهی سرمایه را به نابودی نزدیک می‌کند.»
خطرات بسیار زیادی در این بازار وجود دارد و همه ماجرا سود و پول و ثروت ناگهانی نیست. به گفته او صفحات اینستاگرامی که چند وقت اخیر مثل قارچ رشد کرده‌اند، هیچوقت ازخطرات این بازاز نمی‌گویند. واقعیت این است که هر صعودی، یک نزولی هم دارد. صفحات اینستاگرامی و کانال های VIP اگر واقعا توانایی، سواد و دانش کسب سودهای کلان از بازار رمزارز را داشتند، دیگر دلیلی نداشت که وقتشان را صرف مدیریت کانال و صفحات اینستاگرامی و دریافت حق اشتراک یک میلیون تومانی کنند.»
رفتارهای سلبی خطرات بازارهای نوظهور را بیشتر می‌کند؟
«عباس آشتیانی»، عضو انجمن بلاکچین نیز به مانند همه افرادی که بازار رمزارز را به عنوان یک بازار مالی و کلاس دارایی شناخته‌اند، بر این باور است که کسب سود و ثروت یک شبه و ناگهانی نه در این بازار و نه در هیچ بازار دیگری قابل دسترسی نیست. او با اشاره به تبلیغات گسترده در این بازار به دیجیاتو گفت: «متاسفانه مردم به دلیل ضعف آگاهی و دانش در این حوزه گرفتار ان تبلیغات مخصوصا تبلیغاتی که سود ثابت را وعده می‌دهند، می‌شوند. این در حالی است که سود ثابت همیشه نشانه‌ای از دروغ بودن یک تبلیغ در روند سرمایه‌گذاری است.»
آشتیانی با اشاره به اینکه شکی در سلامت و رو به رشد بودن بازار رمزارزها به مانند دیگر بازارهای کلاسیک دارایی نیست، خطرات این بازار را هم مهم عنوان کرد و گفت: «این بازار هم به مانند بورس، طلا، سکه، ارز و زمین خطراتی دارد و برای آسیب ندیدن در این بازار باید دانش و آگاهی لازم نسبت به آن را کسب کرد. شناخت ویژگی‌های این کلاس دارایی و مطالعه حداقلی و استفاده از مشاوران خوب و امن امکان سرمایه‌گذاری درست را ممکن می‌کند.»
آموزش و مطالعه بسترهای اقتصادی جاری یکی از مهم‌ترین راهکارهایی است که به اعتقاد آشتیانی افراد را در بازارهای نوظهور ایمن خواهد کرد. همچنین او با تاکید بر اینکه شناخت بسترها و ویژگی‌های پایه‌های اقتصادی و همچنین آگاهی کافی نسبت به روند و جریان ماهیتی این علم،اهمیت قابل توجهی دارد، گفت: «متاسفانه آموزش آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته. همین موضوع هم خود حاصل نبود رگولاتور و اجازه خودتنظیم‌گری به بازارهای نوین است. چنین حوزه‌هایی به هیچ عنوان با رفتارهای سلبی قابل کنترل نیستند و مهم‌ترین راه برای جا نماندن از رشد جهانی در این حوزه و همچنین در حوزه اقتصاد دیجیتل، آموزش و آگاهی‌رسانی است.»
آموزش بر مبنای توسعه
به هر روی آموزش مناسب یکی از شروط موفقیت در هر کاری است و سرمایه‌گذاری هم از این قاعده مستثنی نیست. آگاهی نسبت به تورم، دلایل آن، شاخص های کلان اقتصادی در یک کشور و همچنین الفبای سرمایه گذاری همچون مدیریت ریسک، از جمله آموزش های اساسی است که در صورت توجه به آنها، خطرات حاصل از عدم آگاهی در روند سرمایه گذاری به شکل قابل توجهی کاهش پیدا خواهند کرد.
«مصطفی امیری»، مدیرعامل زرین‌پال و از فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال است. تبلیغات اینستاگرامی به اعتقاد او تکرار داستان پینوکیو و کاشتن سکه به امید کسب ثروت است. او با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان نمی‌توان و نباید چنین تبلیغاتی را باور کرد به دیجیاتو گفت: «یکی از مشکلاتی که مدام شاهد این تبلیغات هستیم، عدم آگاهی و دانش کافی مردم است. از همین رو دولت‌ها باید به دنبال شیوه‌های جایگزین رگولاتوری باشند و با توجه به شیوه‌های نوین مسیر مناسبی را بر اساس دنیای دیجیتال ترسیم کنند و پیش ببرند.»
او بر این باور است که به هر حال رمزارزها حاکمیت دولت‌ها در مورد پول را تغییر داده اند. از همین رو بهترین راهکار شاید این باشد که دولت‌ها و مردم هرچه بیشتر با حوزه رمزارزها آشنا شوند و از آزادی‌های مالی بیشتر و بیشتر استفاده کنند. اما متاسفانه دولت مدام در مسیر انکار و تقابل پیش رفته است.
فرار از کلاهبرداری به قیمت مطالعه و آگاهی
مدیرعامل زرین‌پال با اشاره به اینکه دولت‌ها بعد از گذر از بازه انکار و تقابل با مردم به نتیجه نمی‌رسند و این منجر به شکل‌گیری فضای خاکستری خطرناکی می‌شود، گفت: «متاسفانه به سمت سفید شدن حوزه‌های جدید پیش نمی‌رویم و این موضوع باعث افزایش خطرات و عدم قانون‌گذاری در یک روند می‌شود. این نگاه تقابل‌گرایانه و سیاه به فناوری‌های جدید خطرات مواجهه مردم با مشکلات را بیشتر می‌کند. از همین‌رو، بهتر آن است که حاکمیت با نگاه هوشمندانه مردم را به سمت آگاهی حرکت دهد. این فضای خاکستری امکان حرکت سودجویان و کلاه‌برداران را هر روز بیشتر و بیشتر کرده و این موضوع در آینده هر بازار نوینی بسیار خطرآفرین است.»
آگاهی آخرین راه نجات است. راهی برای فرار از تبلیغات رنگارنگ و بی اساس اینستاگرام یا دیگری شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد، مگر مطالعه مدام و پذیرش حقیقت. حقیقت داستانی که هرگز از آسمان طلا نخواهد بارید و حالا که پای یک دارایی دیجیتال در میات است، قرار نیست داستان ناگهان به نفع آرزوهای ما تغییر کند. دنیای دارایی‌های دیجیتال از بی‌مرزترین و گسترده‌ترین کلا‌س‌های دارایی است. حالا هم قرار نیست مرزها بر اساس آنچه نمی‌دانیم تنظیم شوند.
