نقش بورس در تحقق شعار «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها»

– اخبار اقتصادی –

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» شعاری است که مدبرانه برای سال 1400 توسط رهبر معظم انقلاب انتخاب شده‌؛ آن هم در شرایطی که کرونا در کنار سایر عوامل زندگی مردم بویژه در حوزه کسب و کارها و تولید و نیز اشتغال را تحت تاثیر قرار داده است.

شعاری که اگر محقق شود، هم تاثیرات عمیق اقتصادی در کشور بویژه در ارزش پول ملی دارد و هم موجب اعتماد به‌نفس ملی، رضایتمندی عمومی و تضمین‌کننده امنیت ملی می‌شود.

این در حالی است که سال 99 نیز «جهش تولید» نامگذاری شده بود و رهبری در پیام نوروزی خود علت تحقق نیافتن کامل جهش تولید در سال گذشته را وجود موانع و همچنین حمایت نشدن تولید در همه بخش‌ها دانستند؛ ضمن این که انجام اقداماتی از جمله مشوق‌های سرمایه‌گذاری را لازمه جهش تولید عنوان کردند و گفتند اوضاع کسب ‌و کار در کشور باید به‌گونه‌ای باشد که افراد به سرمایه‌گذاری در تولید تشویق، و از افزایش هزینه‌های تولید جلوگیری شود.

در این زمینه کارشناسان معتقدند اقداماتی همچون صنعتی شدن اقتصاد و جلوگیری از خام‌فروشی محصولات، خصوصی‌سازی به معنای واقعی مبتنی بر حفظ نیروی کار و بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی و بکارگیری تکنولوژی و نوآوری، بکارگیری سیستم بانکی در راستای حمایت از تولید و نیز راهبرد صادرات با بکارگیری تمام توان دیپلماسی و شناسایی و تسخیر بازارهای صادراتی از جمله راهکارهای تحقق شعار امسال است. به همین دلیل باید از ظرفیت تمامی حوزه‌ها و بازارها بویژه بازار سرمایه در راستای تحقق شعار سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها در این زمینه بهره برد.

بازاری که دستکم می‌تواند مرجع اصلی دادوستد آسان، سریع و شفاف کالاها و سهام شرکت‌ها و همچنین کشف قیمت و ارائه‌دهنده خدمات متنوع مبتنی بر کالا و اوراق بهادار در راستای پاسخ به نیازهای صاحبان صنایع، بنگاه‌های تولیدی، تجار و فعالان بازار سرمایه از طریق بستری رقابتی، منصفانه، شفاف و امن بوده و نیم‌نگاهی هم به فرصت‌های بین‌المللی داشته باشد.

این در حالی است که به باور کارشناسان بازار سرمایه با پتانسیل ذاتی خود در حوزه مبادلات مالی، ساماندهی بازارهای موازی و ایجاد تعادل در نظام اقتصادی، ماموریت حمایت از تولید را دنبال کرده و با هدایت منطقی نقدینگی به بنگاه‌های مولد با وجود تمامی محدودیت‌های داخلی و تحریم‌های بین‌المللی از توقف چرخ‌های تولید پیشگیری می‌کند.

البته تولید بدون اهرم‌های مطمئن "پشتیبانی‌ها" معمولا به کندی صورت می‌گیرد و بازار سرمایه با تزریق مداوم نقدینگی و طراحی نهادهای پشتیبان نظیر شرکت‌های تامین سرمایه و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از هدررفت منابع در بخش‌های غیرمولد، این رسالت را هم در دل خود دارد تا بستری آرام و مطمئن برای فعالان عرصه تولید در کشور فراهم کند.

در زمینه "مانع‌زدایی از تولید" نیز وظیفه ذینفعان بازار سرمایه شامل ارکان، نهادهای مالی، ناشران، صاحب‌نظران و فعالان رسانه‌ای و حتی سهامداران است تا با برداشتن موانع موجود در مسیر توسعه بازار سرمایه، اقداماتی از جمله تسریع و ساده‌سازی فرایند صدور مجوزها و رفع مقررات تشریفاتی و موانع دست و پاگیر اداری را به منظور تشویق بنگاه‌های تولید و سرمایه‌گذاران و ترغیب آنان به حضور گسترده‌تر در بازار سرمایه در راس سیاست‌های خود قرار دهند.

این در شرایطی است که برخی نیز معتقدند هر چند بازار سرمایه از محل تامین مالی پروژه‌ها می‌تواند بحث پشتیبانی و تامین مالی را برای تولید صورت دهد؛ اما باید توجه داشت که این کار، به تنهایی از عهده بازار سرمایه برنمی‌آید و باید همه عوامل تولید، اعم از مجوزهای مورد نیاز تولید، تسهیلات، تجهیز نیروی کار متخصص و تامین مالی نیز صورت گیرد تا این عوامل منجر به رونق تولید شوند.

از سوی دیگر باید برخی ملزومات تحقق شعار امسال در بازار سرمایه را در بیرون این بازار مهیا کرد تا از این طریق اجازه داد سرمایه‌گذاری‌ها در بورس قابل پیش‌بینی باشند؛ به عنوان مثال کارشناسان معتقدند اگر نرخی برای مواد اولیه تعریف می‌شود، این مولفه باید به نحوی ساماندهی شود که نرخ عوامل تولید به صورت یک فرمول قابل پیش‌بینی باشد تا سرمایه‌گذاران بتوانند به این بازار ورود پیدا کنند و از محل منابع تزریقی آنها به بازار سرمایه تامین مالی ارزان، سریع و شفاف واحدها و بنگاه‌های تولیدی میسر شود.

ضمن این که رفع موانعی که در پیش روی تولیدکنندگان داخلی قرار دارد، از جمله کاهش موانع نرم و سخت‌افزاری بنگاه‌های تولیدی، تسهیل فضای کسب و کار و حمایت از تولید داخلی با استفاده از ابزارهای تعرفه‌ای، جلوگیری از ورود کالاهایی که ظرفیت تولید داخلی برای آنها وجود دارد و نیز بازاریابی برای محصولات تولید داخلی در بازارهای خارجی هم از جمله رخدادهایی هستند که در کنار عواملی چون هماهنگی و اتخاذ سیاست‌های مناسب پولی و مالی از سوی سیاست‌گذاران اقتصادی، جلوگیری از رشد غیرمنطقی نقدینگی و کسری بودجه و نیز بی‌انضباطی‌های مالی و پولی و همچنین مشکلاتی مانند تورم، نوسانات و افزایش نرخ ارز و افزایش نااطمینانی در محیط اقتصاد، هم به اقتصاد و هم بازار سرمایه در راستای کمک به تحقق شعار تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها کمک خواهد کرد.

علاوه بر این، ساختار تولید کشور در سال‌های گذشته متاسفانه به سمتی رفته است که بخش قابل توجهی از مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای مورد نیاز بنگاه‌های تولیدی، از طریق واردات تامین شده است. از این رو یکی از الزامات توسعه تولید در کشور، پشتیبانی و تامین مواد اولیه، کالاهای واسطه‌ای و کالاهای سرمایه‌ای مورد نیاز خطوط تولید و برطرف کردن موانع موجود در این زمینه است که در این رابطه نیز بازار سرمایه بویژه در حوزه بورس کالا می‌تواند نقش‌آفرین باشد.

عامل مهم دیگر این که، سایر قوا از جمله مجلس، مجریه و مقننه نیز به ترتیب با وضع قوانین حمایتی، اجرای دقیق و نظامند قوانین و مقررات و همچنین نظارت بر زنجیره تصویب و اجرای قوانین باید دست به دست هم دهند تا موانع پیش روی تولید برداشته شود، تا با پشتیبانی‌هایی که از بنگاه‌های تولیدی و تولیدکنندگان در کشور می‌کنند شاهد تحقق شعار 1400 و شکوفایی تولید و اشتغال باشیم.

این در حالی است که یکی از قوانینی که می‌تواند توسط این قوا تصحیح، حمایت و اجرا شود، اصل 44 قانون اساسی یا همان خصوصی‌سازی است که در زمان اجرا "انقلاب سوم" نام گرفت و قرار بود جراحی بزرگی در اقتصاد کشور رقم بزند که شاه‌بیت آن کاهش مالکیت و مدیریت دولت و سپردن امور به مردم و بخش خصوصی است؛ و متاسفانه طی سال‌های گذشته این اتفاق نیفتاده است. بدین منظور بازار سرمایه می‌تواند بستر مناسبی برای عرضه سهام دولت در راستای تحقق این امر باشد تا با کاهش تصدی‌گری‌ها و کوچک‌سازی دولت، اقتصاد کشور قدری نفس بکشد و به سوی اقتصادی آزاد و رقابتی حرکت کرده، و در پی آن رشد تولید و افزایش کیفیت محصولات عرضه شده در بازار داخلی، و همچنین زمینه برای رشد حضور در بازارهای خارجی فراهم شود.

افزون بر این، نکته قابل تاکید دیگر در زمینه شعار امسال این است که رهبر انقلاب در بخشی از سخنرانی نوروز 1400 خود اشاره داشتند «خود مردم با سرمایه‌های خرد و کلان وارد فعالیت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری در تولید شوند. این نیاز به سازماندهی دارد تا هر کسی بداند با سرمایه کم چطور می‌شود به تولید کمک کرد.» از این رو شاید به جرات بتوان گفت که بازار سرمایه با توجه به ساختار و ظرفیت‌هایی که در این زمینه دارد می‌تواند بسیار راهگشا و اثرگذار باشد. در این راستا لازم است متولیان امر با اقداماتی همچون افزایش، ارتقا و تنوع ابزارها و تقویت زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه جهت انتقال سرمایه‌های خرد به تولید و همچنین فرهنگ‌سازی و آشنا کردن مردم با انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در این زمینه فعال باشند. ضمن این که در بازار سرمایه، می‌توان سرمایه‌های خرد مردم را از طریق ابزارهایی چون صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تامین‌ مالی جمعی وارد شرکت‌های کوچک و متوسط کرد.

از سوی دیگر کارشناسان معتقدند نهاد ناظر بازار سرمایه باید با ایجاد مشوق‌های لازم، تسهیل قوانین و افزایش صدور مجوزهای مربوط به این ابزارها، تغییرات مهمی در سهم ابزارهای مختلف در سبد سرمایه‌گذاران خرد ایجاد کند.

همچنین یکی از اقدامات تاثیرگذاری را که می‌توان در حوزه بازار سرمایه انجام داد تسهیل ورود شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی به این بازار است تا از این طریق شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی بتوانند تامین مالی خوبی را در بازار سرمایه انجام دهند که حاصل آن منتج به تولید خواهد شد.

لازمه این اقدامات، ایجاد یک هم‌گرایی دقیق بین دستگاه‌هایی مانند قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه است تا با استفاده از ظرفیت‌ تمامی حوزه‌ها و بازارها بویژه بازار سرمایه بتوانیم همه موانع بر سر راه تولید را برداریم و با "پشتیبانی‌ها" و "مانع‌زدایی‌ها" به "جهش تولید" برسیم.

مهدی حاجی‌وند

انتهای پیام/