کشف شیء مرموز در کمربند کویپر: رقص مداری عجیب با نپتون

به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از سای‌تک‌دیلی شیئی به نام «۲۰۲۰ وی‌ان۴۰» با زاویه‌ای غیرعادی به دور خورشید می‌چرخد، اما در عین حال در یک هماهنگی گرانشی منحصربه‌فرد با نپتون قرار دارد؛ به ازای هر ۱۰ بار گردش نپتون، این جرم آسمانی تنها یک بار مدار خود را کامل می‌کند. 
 
این نخستین بار است که چنین الگوی مداری در میان اجرام فرانپتونی مشاهده می‌شود.

رزماری پایک، پژوهشگر ارشد از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین، در این باره می‌گوید: «این کشف گامی بزرگ در درک منظومه شمسی بیرونی است و نشان می‌دهد حتی مناطق دوردست تحت تأثیر نپتون می‌توانند میزبان اجرام مرموزی باشند.» 
 
گفتنی است این جرم آسمانی در فاصله‌ای حدود ۱۴۰ برابر فاصله زمین تا خورشید قرار دارد و مدار آن به‌شدت کج شده است.

سامانتا لولر، عضو تیم پژوهشی «لیدو»، توضیح می‌دهد: «جالب اینجاست که وقتی از بالا به منظومه شمسی نگاه می‌کنیم، نزدیک‌ترین نقطه مدار این شیء به خورشید، دقیقاً با موقعیت نپتون هم‌زمان می‌شود.»

تیمی از ستاره‌شناسان به سرپرستی مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، موفق به کشف جرمی نادر در فراسوی مدار نپتون شدند که از دسته‌ اجرام فرانپتونی (TNO) محسوب می‌شود. این جرم کیهانی در مسیر حرکتی خود با سیاره‌ی غول‌پیکر نپتون همسو شده است.

تصویر، مدار تمامی اجرام کشف‌شده در پروژه‌ بررسی خاستگاه‌های منظومه‌ی شمسی بیرونی را نمایش می‌دهد. در این میان، مدار ۲۰۲۰ VN40 (به صورت ۲۰۲۰ وین۴۰ خوانده می‌شود) که به صورت پررنگ مشخص شده است، نسبت به مدار سایر اجرام، انحراف قابل‌توجهی به سمت بالا و چپ دارد. مدارهای سیارات غول‌پیکر منظومه‌ی شمسی، شامل مشتری، زحل، اورانوس و نپتون نیز به صورت دایره‌های سفیدرنگ در تصویر قابل مشاهده هستند.

منبع: رزماری پایک، مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان (CfA)

 

راث موری-کلِی، از دانشگاه کالیفرنیا، این پدیده را به «کشف ریتمی پنهان در آهنگی آشنا» تشبیه می‌کند و معتقد است این یافته می‌تواند درک ما از دینامیک اجرام دوردست را دگرگون کند.
 
برخلاف سایر اجرام فرانپتونی که معمولاً هنگام نزدیک‌شدن به خورشید از نپتون فاصله می‌گیرند، ۲۰۲۰ وی‌ان۴۰ رفتاری کاملاً متضاد دارد. 
 
پژوهشگران امیدوارند با راه‌اندازی تلسکوپ‌های پیشرفته‌تری مانند «رصدخانه ورا روبین»، نمونه‌های بیشتری از این اجرام مرموز را کشف کنند.
 
هرچند هنوز مشخص نیست چه عواملی باعث ایجاد چنین مدارهای عجیبی شده‌اند، اما به نظر می‌رسد گرانش نپتون نقش کلیدی در این «رقص کیهانی» ایفا می‌کند.