از سیاه‌چاله تا سال نوری: ۱۱ اصطلاح کلیدی فضایی که باید بدانید
از سیاه‌چاله تا سال نوری: ۱۱ اصطلاح کلیدی فضایی که باید بدانید
به گزارش دیتاسنتر من و به نقل از howtogeek، در این مطلب، ۱۱ اصطلاح مهم و پرکاربرد فضایی را به زبان ساده و قابل فهم توضیح داده‌ایم تا بتوانید با نگاهی تازه به اعماق بی‌پایان کیهان بنگرید و بهتر درک کنید که چه نیروهایی در اطراف ما در حال عمل هستند. با ما همراه شوید تا از رازهای سیاه‌چاله‌ها، انرژی تاریک، نوترینوها و دیگر مفاهیم اسرارآمیز پرده برداریم.
۱. کیهان
کیهان به کل جهان فیزیکی اطلاق می‌شود؛ مجموعه‌ای منظم و هدفمند از فضا، زمان، ماده، انرژی و قوانین طبیعی. این نظام هماهنگ، نه تنها وضعیت فعلی، بلکه گذشته و آینده‌ی پدیده‌های طبیعی را نیز در بر می‌گیرد.
۲. ماده
ماده به هر چیزی گفته می‌شود که جرم و حجم دارد و در فضا جای می‌گیرد. ماده معمولی یا مرئی، که تنها پنج درصد از جهان را تشکیل می‌دهد، شامل هر آن چیزی است که با چشم غیرمسلح یا از طریق تلسکوپ‌ها در طول‌موج‌های مختلف (مانند فرابنفش یا فروسرخ) قابل مشاهده است.
ماده تاریک، با وجود برخورداری از جرم و حجم، هیچ‌گونه نوری را جذب، بازتاب یا تابش نمی‌کند و در حال حاضر قابل رؤیت نیست. با این حال، حدود بیست‌وهفت درصد از کیهان را تشکیل می‌دهد و نقشی اساسی در ساختار و پویایی گیتی دارد. ماهیت دقیق ماده تاریک هنوز ناشناخته است.
۳. پادماده و پادذرات
برای هر ذره‌ی شناخته‌شده، پادذره‌ای با جرم مشابه و بار مخالف وجود دارد (به‌جز شاید نوترینو). ترکیب این پادذرات، پادماده را شکل می‌دهد. هنگامی که یک ذره و پادذره‌اش با یکدیگر برخورد می‌کنند، نابود می‌شوند و انرژی عظیمی آزاد می‌شود. این واکنش‌ها به دانشمندان اجازه می‌دهد تا قوانین بنیادین فیزیک را بررسی کنند.
با وجود آنکه در آغاز هستی باید مقدار مساوی ماده و پادماده تولید شده باشد، هنوز مشخص نیست چرا جهان ما عمدتاً از ماده تشکیل شده است.
۴. انرژی تاریک
برخلاف ماده تاریک که ساختارهای کیهانی را حفظ می‌کند، انرژی تاریک نیرویی است که مسئول شتاب‌گیری انبساط جهان به شمار می‌رود. باور بر این است که حدود شصت‌وهشت درصد از کیهان را شامل می‌شود. با وجود پژوهش‌های گسترده، هنوز چیستی این پدیده ناشناخته باقی مانده است. برخی نظریه‌ها آن را نیرویی پایدار و برخی دیگر آن را متغیر در طول زمان توصیف می‌کنند.
۵. سیاه‌چاله‌ها
سیاه‌چاله‌ها اجرامی فوق‌العاده متراکم هستند که گرانش آن‌ها چنان قوی است که هیچ چیز، حتی نور، نمی‌تواند پس از عبور از «افق رویداد» از آن فرار کند. با آنکه مستقیماً قابل رؤیت نیستند، تأثیرشان بر محیط اطراف قابل مشاهده است. مرکز سیاه‌چاله را «تکینگی» می‌نامند.
سیاه‌چاله‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
سیاه‌چاله‌های ستاره‌ای: با جرمی بین سه تا دوازده برابر خورشید
سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم: با جرمی میلیاردها برابر خورشید، مانند آن‌چه در مرکز کهکشان راه‌شیری وجود دارد
سیاه‌چاله‌های با جرم متوسط که بین این دو قرار دارند
سیاه‌چاله‌ها با بلعیدن ماده اطراف رشد می‌کنند و می‌توانند نقش مهمی در شکل‌گیری کهکشان‌ها و ستارگان ایفا کنند.
۶. کوازارها
کوازارها درخشان‌ترین اجرام کیهانی شناخته‌شده هستند و در هسته‌ی کهکشان‌ها، پیرامون سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم قرار دارند. هنگامی که ماده به سوی سیاه‌چاله کشیده می‌شود، در قرصی به نام «قرص برافزایشی» گرد می‌آید. گرمای ناشی از اصطکاک در این قرص، موجب تولید انرژی عظیمی می‌شود که گاه درخششی تریلیون برابر خورشید دارد.
۷. پرتوهای کیهانی
پرتوهای کیهانی، ذرات یا گروه‌هایی از ذرات بسیار پرانرژی‌اند که از فضای بیرونی با سرعتی نزدیک به سرعت نور به سمت زمین می‌آیند. این پرتوها می‌توانند منشأ خورشیدی، کهکشانی یا حتی فراکهکشانی داشته باشند. خوشبختانه، میدان مغناطیسی زمین و جو آن، بیشتر این پرتوها را منحرف یا جذب می‌کند.
۸. نوترینوها
نوترینوها ذراتی فوق‌العاده سبک و تقریباً بدون جرم هستند که در پدیده‌هایی همچون انفجارهای ابرنواختر، همجوشی ستاره‌ای و واپاشی هسته‌ای تولید می‌شوند. با وجود عبور میلیاردها نوترینو در هر ثانیه از بدن ما، به‌ندرت با ماده برخورد می‌کنند و مشاهده‌ی آن‌ها نیازمند آشکارسازهای پیشرفته‌ای مانند IceCube در قطب جنوب است.
۹. سال نوری
سال نوری، واحدی برای اندازه‌گیری فاصله در فضاست و برابر است با مسافتی که نور در مدت یک سال زمینی طی می‌کند: حدود ۹٫۴۶ تریلیون کیلومتر. برای مثال، فاصله کهکشان آندرومدا از ما حدود ۲۰۵ میلیون سال نوری است و قطر کهکشان راه شیری حدود ۱۰۵٬۷۰۰ سال نوری برآورد می‌شود.
۱۰. واحد نجومی (AU)
واحد نجومی، معیاری برای اندازه‌گیری فاصله‌های درون منظومه شمسی است. این واحد در سال ۲۰۱۲ معادل دقیق ۱۴۹٬۵۹۷٬۸۷۰٬۷۰۰ متر تعریف شد. فاصله زمین تا خورشید تقریباً برابر با یک AU است.
۱۱. صفر مطلق
صفر مطلق، پایین‌ترین دمای ممکن در فیزیک نظری است و برابر با منفی ۲۷۳٫۱۵ درجه سانتی‌گراد (۰ کلوین) می‌باشد. در این دما، حرکت ذرات به پایین‌ترین حد خود می‌رسد. سردترین نقطه‌ی شناخته‌شده در کیهان، سحابی بومرنگ است که تنها یک کلوین گرم‌تر از صفر مطلق است.
مجله خبری mydtc
