از رفع محدودیت‌های اینترنتی چه خبر؟

این موضوع خبری بود که امیر لاجوردی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که حالا در مقام جانشینی عیسی زارع‌پور در امور ارتباطات وزارتخانه نیز فعالیت می‌کند، به تازگی اعلام کرده است.

وی این اظهارات را در پاسخ به درخواست کاربر یکی از شبکه‌های اجتماعی مبنی بر تغییر در سیاست اضافه کردن سایت‌های جدید به مجموعه سایت‌های تحریمی موجود در سامانه online۴۰۳ مطرح کرد.
این کاربر با گلایه‌ از اینکه اکنون سایت‌های زیادی در این سامانه پشتیبانی نمی‌شوند و مدت زمان پاسخ به درخواست‌های پشتیبانی از سوی تیم توسعه‌دهنده نیز بسیار طولانی است، گفته بود: «مثلا سایت urbandictionary. com را من یک هفته پیش گزارش کردم، ولی هنوز پشتیبانی نمی‌شود.» حالا گویا وزارت ارتباطات قرار است راهکاری خلاقانه برای حل مشکل این کاربر به کار بگیرد.

اگرچه حالا جانشین وزیر ارتباطات با پاسخ فوری به درخواست این کاربر در آن شبکه اجتماعی داخلی و دادن وعده اضافه کردن راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، سعی دارد نشان دهد که دغدغه‌های فعالان این حوزه برای وزارت ارتباطات مهم است؛ اما شاهد آن هستیم که مدت‌هاست انتقادهای گروهی دیگر از فعالان این حوزه به استراتژی در پیش گرفته شده برای توسعه اینترنت طبقاتی نادیده گرفته می‌شود.

از همان روزهای ابتدایی راه‌اندازی این سامانه در بهمن ماه سال گذشته، جمع زیادی از برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان وب، انتقاد صریح خود را به راه‌اندازی یک سامانه برای گروه خاص و ایجاد اینترنت طبقاتی مطرح و تاکید کردند که این اقدام کاری بی‌فایده و به مثابه کوبیدن آب در هاون است.

طبق آنچه وزارت ارتباطات در زمان معرفی این سامانه اعلام کرد، هدف از ایجاد آن میسر ساختن استفاده از سایت‌هایی است که به دلیل تحریم خارجی از دسترس کاربران ایرانی خارج شده‌اند. با این حال آنچه برنامه‌نویسان تاکید می‌کنند این است که عملا حالا و با محدودیت‌های اینترنتی گسترده‌ای که از سوی سیاستگذاران بر فضای مجازی کشور حاکم شده، VPN در دسترس اکثر مردم است و به لطف استفاده از آن، محدودیتی در استفاده از هیچ وب‌سایتی وجود ندارد. آنها معتقدند که اگر وزارت ارتباطات دغدغه‌ای برای بهبود شرایط کار و زندگی برنامه‌نویسان دارد، بهتر است در مسیر کاهش محدودیت‌های اینترنتی داخلی و بهبود کیفیت ارتباطی اقدامی انجام دهد.

آن‌طور که متخصصان شبکه اظهار می‌کنند، تلاش‌های وزارت ارتباطات برای مسدودسازی ‌VPNها عملا کار را به جایی رسانده که سرعت و کیفیت اینترنت در استفاده از انواع پلتفرم‌های داخلی نیز به‌شدت افت کرده است.

وحید فرید، از فعالان حوزه آی‌تی در گفت‌وگوی خود با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: من به عنوان یک برنامه‌نویس، تا امروز هیچ‌گاه از سامانه‌های فاوا استفاده نکرده و نخواهم کرد. وی معتقد است: ‌کسی که راه دسترسی به اینترنت را به روی مردم بسته است، نباید در قامت منجی برای فراهم کردن دسترسی به سایت‌های تحریمی وارد عمل شود. فرید تاکید می‌کند: ‌طرح اظهاراتی مانند آنکه «می‌خواهیم برای این کار از هوش مصنوعی کمک بگیریم» نشان می‌دهد که این دوستان نه می‌دانند که قرار است چه کاری انجام دهند و نه قرار است قدم خاصی در این مسیر برداشته شود.

پیش‌تر شمار زیادی از برنامه‌نویسان این حوزه در پاسخ به اظهارات وزارتخانه مبنی بر آنکه این سامانه به همت بخش خصوصی و نخبگان کشور راه‌اندازی شده، تاکید کرده بودند که این سرویس به حدی ابتدایی و غیرضروری است که هر برنامه‌نویسی توان آماده کردن آن را دارد و عملا با وجود VPN هیچ نیازی به وجود آن نیست.

طبق اظهارات فعلان این حوزه، حتی این سرویس را می‌توان کپی سرویس «شِکن» دانست که از گذشته در دسترس قرار داشت و چیزی جز یک VPN قانونی برای یک عده خاص نیست. خواسته صریح فعالان این حوزه آن است که وزارت ارتباطات به جای تلاش برای راه‌اندازی چنین سرویس‌های ساده‌ای، تمرکز خود را به موضوع رفع فیلترینگ گسترده‌ای که از حدود یک سال پیش بر فضای مجازی کشور حاکم شده معطوف کند. آنها معتقدند تا زمانی که اینترنت باکیفیت در اختیار مردم نباشد، دیگر فرقی ندارد که با راه‌اندازی یک سرویس، برای حل مشکل دسترسی‌ یک گروه خاص به سایت‌های تحریمی اقدامی بشود یا نه و چنین پروژه‌هایی چیزی جز اتلاف بودجه‌های دولتی نیست.

منبع: دنیای اقتصاد