سیب زمینی می‌تواند برای سلامتی مفید باشد؛ به‌شرطی‌که به روش مناسبی آماده شود
در مطالعه‌ای که اخیراً در مجله‌ی Diabetes Care منتشر شد، گروهی از پژوهشگران دریافتند که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در افرادی که سیب‌زمینی آب‌پز مصرف می‌کنند، ۲۱ درصد کمتر از افرادی است که روزانه مقادیر بسیار کمی سبزی مصرف می‌کنند.
دلیل اینکه چرا سیب‌زمینی به‌عنوان علت ایجاد بیماری‌های سبک زندگی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی‌عروقی شهرت بدی پیدا کرده، عمدتاً این است افرادی که به‌طور‌منظم سیب‌زمینی می‌خورند، معمولاً عادت دارند آن را با کره بسیار زیاد مصرف کنند یا آن را سرخ‌شده بخورند. پراتیک پخارل، کاندیدای دکتری در دانشگاه ادیث کوان و یکی از نویسندگان مطالعه، در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت:
وقتی سیب‌زمینی آپ‌پز را از سیب‌زمینی‌های تهیه‌شده به‌شکل پوره یا سرخ‌کرده یا چیپس جدا کردیم، سیب‌زمینی دیگر با خطر بیشتر ابتلا به دیابت همراه نبود. در مطالعات گذشته، نشان داده شده است که سیب‌زمینی صرف‌نظر از شیوه‌ی آماده‌سازی با بروز دیابت ارتباط مثبتی دارد؛ اما ما متوجه شدیم که این نتیجه درست نیست. در دانمارک، مردم سیب‌زمینی را به روش‌های مختلفی آماده و مصرف می‌کنند و در مطالعه‌ی خود، توانستیم بین روش‌های آماده‌سازی مختلف تمایز قائل شویم.
پخارل و همکارانش تجزیه‌و‌تحلیل عمیقی روی ۵۴ هزار نفر انجام دادند که مصرف مواد غذایی خود را برای پروژه تحقیقاتی طولانی‌مدتی در دانمارک به نام «مطالعه‌ی رژیم غذایی، سرطان و سلامت» گزارش کرده بودند. در این گروه شرکت‌کنندگان، در طول دوره‌ی پیگیری بیش از ۱۶ سال، ۷,۶۹۵ مورد دیابت نوع ۲ ثبت شد.
همچنین، تجزیه‌و‌تحلیل پژوهشگران نشان داد خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در شرکت‌کنندگانی که کمتر از همه سیب‌زمینی مصرف می‌کردند، ۹ درصد بیشتر بود؛ اما این امر عمدتاً بدین‌دلیل بود کسانی که سیب‌زمینی بیشتری می‌خوردند، معمولاً سبزیجات بیشتری هم مصرف می‌کردند که به‌طورکلی شاخص توده‌ی بدنی آن‌ها را کاهش می‌داد. این سبزی‌ها سبزیجات برگدار سبز را دربر می‌گرفت که به‌عنوان سبزیجات کروسیفروس نیز شناخته می‌شوند و شامل اسفناج و کلم بروکلی و کاهو می‌شود. پخارل گفت:
در مطالعه‌ی ما، افرادی که بیشتر از همه سیب‌زمینی مصرف می‌کردند، کره و گوشت قرمز و نوشابه بیشتری هم مصرف می‌کردند. این غذاها خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهند. اگر این مورد را در تجزیه‌و‌تحلیل در نظر بگیرید، سیب‌زمینی آب‌پز دیگر با خطر ابتلا به دیابت مرتبط نیست و فقط سیب‌زمینی سرخ‌شده و پوره‌ی سیب‌زمینی است که با آن ارتباط دارد.
پوره احتمالاً به این دلیل که معمولاً با مواردی مانند کره و خامه آماده می‌شود، با خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ ارتباط دارد. در‌مقایسه‌با برنج سفید، سیب‌زمینی آب‌پز گزینه‌ی سالم‌تری است؛ زیرا غنی از فیبر و مواد مغذی است.
- شش دلیل برای مصرف سیب‌زمینی
شیوع جهانی دیابت نوع ۲ در سال ۲۰۲۱ در میان افراد ۲۰ تا ۷۹ ساله ۵۳۷ میلیون نفر بود که پیش‌بینی می‌شود که این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۶۴۳ میلیون نفر برسد. پژوهشگران پس از مطالعه‌ی داده‌های مربوط به ۵۴ هزار شرکت‌کننده دانمارکی نوشتند:
متوسط مصرف سه سبزی رایج در جمعیتی که سبزی مصرف می‌کردند، بدین‌صورت بود: سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی و هویج (۱۰ تا ۴۹ گرم در روز). در این جمعیت، سیب‌زمینی آب‌پز رایج‌ترین شکل مصرفی سیب‌زمینی بود. این امر اهمیت دارد؛ زیرا مطالعه‌ی مروری اخیری نشان داد که در بیش از ۹۰ درصد از کشورها (۱۱۹ کشور از ۱۳۶ کشور) میانگین مصرف سبزیجات کمتر از توصیه سازمان جهانی بهداشت است.
اگرچه سیب‌زمینی شاخص گلیسمی چشمگیری دارد و پیشنهاد شده است که در‌صورت مصرف بیش‌ازحد وزن بدن را افزایش می‌دهد، روش‌های آماده‌سازی سیب‌زمینی و غذاهای دیگری که همراه سیب‌زمینی مصرف می‌شوند، بر مجموع کالری دریافتی اثر می‌گذارد.
