نرخ ابتلای افراد زیر ۵۰ سال به سرطان در سراسر دنیا بهطرز نگرانکنندهای افزایش یافته است
سرطان همواره بخشی از تاریخ بشر بوده، بااینحال بررسی نتایج چند مطالعه نشان میدهد در دهههای اخیر وضعیت دستخوش تغییر شده است. از سال ۱۹۹۰ تاکنون تعداد افراد بزرگسال زیر ۵۰ سال مبتلا به سرطان به شکل قابل توجهی در سراسر دنیا افزایش یافته. موضوع نگرانکننده این است که روند افزایش سرطان زودرس در بین انسانها به قوت خود باقی است و پیشرفت در غربالگری نمیتواند به تنهایی توضیحی دقیق برای این روند ارائه دهد.
شیوجی اوگینو، آسیبشناس و همهگیرشناس در بیمارستان بریگام و زنان در بوستون، میگوید: «ما متوجه شدهایم این خطر با هر نسل در حال افزایش است. برای مثال، افراد متولدشده در سال ۱۹۶۰ در مقایسه با متولدین سال ۱۹۵۰، با خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان در سنین کمتر از ۵۰ سال مواجه بودند. ما پیشبینی میکنیم که میزان خطر ابتلا به سرطان در نسلهای بعدی به روند افزایشی خود ادامه دهد.»
دانشمندان پیشتر اعلام کرده بودند که سرطان در جوامع مدرن در حال افزایش است. براساس گزارش ساینسآلرت، پژوهشگران همین حالا نیز میدانند که از دههی ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی به بعد میزان شیوع سرطان دیررس در بین انسانها بالا رفته. منظور از سرطان دیررس، ابتلا به سرطان در سنین بالای ۵۰ سال است.
در همین حین پژوهشگران تلاش کردند بفهمند که سرطان زودرس (نرخ ابتلا به سرطان در افراد زیر ۵۰ سال) نیز به روشی مشابه روند افزایشی دارد یا نه. آنها برای عملی کردن هدف خود سراغ بررسی افرادی رفتند که در دههی ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی متولد شده بودند و سپس نرخ ابتلای این افراد به سرطان را از دههی ۱۹۹۰ میلادی به بعد مورد بررسی قرار دادند.
مطالعهی اخیر شامل بررسی دادههای مربوط به ۱۴ نوع سرطان میشود: سرطان رودهی بزرگ، سرطان مخاط رحم (آندومتر)، سرطان مری، سرطان مجرای صفراوی، سرطان کیسهی صفرا، سرطان سر و گردن، سرطان کلیه، سرطان کبد، سرطان مغز استخوان، سرطان لوزالمعده، سرطان پروستات، سرطان معده و سرطان تیروئید. آمار نشان میدهد نرخ ابتلای افراد زیر ۵۰ سال به تمامی این سرطانها از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ افزایش پیدا کرده است.
پژوهشگران مطالعات دیگری را نیز بررسی کردند تا عوامل خطر مربوط به سرطانهای نامبرده را شناسایی کنند. هدف اصلی پژوهشگران همانطورکه در تیتر اصلی مقالهی علمی آنها آمده، این بود که بفهمند «آیا سرطان زودرس یک همهگیری جهانیِ نوظهور است؟.» براساس نتایج مطالعات، جواب این سؤال مثبت است. حداقل از دههی ۱۹۹۰ به بعد چنین شرایطی در دنیا دیده میشود.
پژوهشگران در مقالهای علمی میگویند بروز سرطان دیررس رودهی بزرگ در افرادی که در اواخر قرن نوزدهم یا اوایل قرن بیستم متولد شدهاند، از دههی ۱۹۵۰ به بعد شروع به افزایش کرد، اما تا اوایل دههی ۱۹۹۰ میلادی سرطان زودرس رودهی بزرگ در افرادی که در اواسط قرن بیستم متولد شده بودند افزایش نیافت.
یکی از تغییراتی که باعث بالا رفتن آمار شده، افزایش قابل توجه غربالگری است. افزایش غربالگری باعث شده موارد تشخیص سرطانهای زودرس بیشتر شود. پژوهشگران میگویند این موضوع به تنهایی تغییرات آمار سرطان زودرس را توجیه نمیکند، خصوصا با در نظر گرفتن این حقیقت که شماری از سرطانهای زودرس حتی در کشورهایی که طرح غربالگری ندارند نیز افزایش یافته است.
بر کسی پوشیده نیست که زندگی انسان در دهههای اخیر تغییرات زیادی به خود دیده است، بهخصوص از زمان ظهور غذاهای فرآوریشده. شواهد نشان میدهند ترکیبی از رژیم غذایی، سبک زندگی، وزن، محیط زندگی و میکروبیوم در بالا رفتن نرخ ابتلا به سرطان اثرگذار بودهاند.
توموتاکا اوگای، همهگیرشناس دانشکدهی پزشکی دانشگاه هاروارد، میگوید از بین ۱۴ سرطان بررسیشده، هشت مورد به دستگاه گوارش ارتباط دارند: «غذایی که میخوریم میکروارگانیسمهای موجود در رودهی ما را تغذیه میکند. رژیم غذایی مستقیماً روی ترکیب میکروبیوم اثر میگذارد و در نهایت این تغییرات میتوانند روی خطر ابتلا به بیماری و پیامدهای آن اثر بگذارند.»
- سرطان: علائم، تشخیص و درمان
- با ده سرطان مرگبار آشنا شوید
دیگر عوامل خطرآفرین شامل نوشیدنیهای قندی، دیابت نوع ۲، چاقی، تحرک کم و مصرف الکل میشود. تمامی این موارد از دههی ۱۹۵۰ میلادی به بعد به شکل قابل توجهی افزایش یافتهاند. پژوهشگران میگویند با وجود عدم تغییر قابل توجه مدتزمان خواب بزرگسالان در چند دههی اخیر، کودکان نسبتبه چند دههی گذشته بسیار کمتر میخوابند.
آنچه پژوهشگران اعلام کردهاند نتیجهی بررسی مطالعاتی است که قبلا انجام شدهاند، بنابراین نمیتوانیم به این گفتهها بهعنوان سندی قطعی اتکا کنیم. مورد مهم دیگر این است که اعضای تیم به دادههای زیادی دربارهی کشورهای کمدرآمد و کشورهای دارای درآمد متوسط دسترسی نداشتند، اما میگویند که احتمالاً افزایش سرطانهای زودرس در این کشورها بسیار برجسته است و این موضوع میتواند به یک «همهگیری جهانی» تبدیل شود.
نتایج این مطالعه در مجلهی علمی Nature Reviews Clinical Oncology منتشر شده است.