دوران طلایی بازار موبایل چین نفس‌های آخرش را می‌کشد

به‌گفته‌ی تحلیلگر بلومبرگ، بزرگ‌ترین بازار گوشی هوشمند در دنیا با مشکلاتی اساسی مواجه است. آمار مؤسسه‌ی تحقیقاتی IDC نشان می‌دهد حجم عرضه‌ی گوشی هوشمند در بازار چین در فصل دوم سال جاری میلادی ۱۴٫۷ درصد افت کرده است. ستون‌های چندمیلیارددلاری صنعت موبایل چین نظیر شیائومی و ویوو و اوپو همگی می‌گویند که در بازه‌ی زمانی اعلام‌شده گوشی‌های کمتری فروخته‌اند.

عوامل زیادی دست‌به‌دست هم داد تا ابعاد بازار موبایل چین کوچک‌تر شود. تحلیلگران یکی از این عوامل را سیاست کووید صفر چین می‌دانند که با سخت‌گیری زیاد در تلاش است ویروس کرونا را در این کشور ریشه‌کن کند. این سیاست باعث شد تقاضا برای گوشی‌های هوشمند به‌شدت کاهش یابد.

دراین‌میان، مشکل بزرگ‌تر مسئله‌ای است که گوشی‌سازان بزرگ چین سال‌ها از آن می‌ترسیدند. انفجار ۱۰ ساله‌ی بازار موبایل در چین که نتیجه‌ی اضافه‌شدن خریداران جدید و ارتقای دائمی گوشی‌ها با مدل‌های جدید بود، احتمالاً نفس‌های آخرش را می‌کشد.

یک دهه پیش، چین مشتاق بود میزان استفاده‌ی مردم از گوشی‌های هوشمند را بسیار بیشتر کند. این کشور بخشی از بودجه‌ی دولت را به تأیبی برج‌های مخابراتی 4G در تقریباً تمامی روستاهای کشور اختصاص داد تا برندهایی مثل اوپو و ویوو بتوانند دستگاه‌هایی با طراحی جذاب و قابلیت‌های کاربردی را به میلیون‌ها نفر در مناطق روستایی بفروشند؛ افرادی که اکثرشان هرگز تجربه‌ی کار با صفحه‌نمایش لمسی را نداشتند.

اپل و سامسونگ و موتورولا با دستگاه‌هایی گران‌قیمت سراغ شهرنشینانی رفتند که با فناوری و کاربردهای آن آشنا بودند. گفتنی است دو شرکت آخر به‌دلیل نقص در محصول و اشتباهات بازاریابی و فشارهای ژئوپلیتیکی سریعاً از بازی خارج شدند و استراتژی خود را تغییر دادند.

با حرکت چین به‌سمت فناوری‌های پیشرفته‌ای مثل 5G،‌ شرکت‌های فعال در صنعت موبایل فرصت مناسبی دیدند تا باردیگر خودشان را در بازار چین جا بیندازند. بااین‌حال، تعداد کمی از گوشی‌سازان متوجه مشکلاتی بودند که بازار چین با آن‌ها دست‌و‌پنجه نرم می‌کرد.

یکی از مشکلات اساسی این است که بازار عظیم گوشی‌های هوشمند در چین تا حد زیادی اشباع شده است. چین اکنون ۱٫۴ میلیارد نفر جمعیت دارد؛ ولی آمار نشان می‌دهد تا پایان سال گذشته‌ی میلادی، بیش از ۱٫۶ میلیارد گوشی هوشمند در این کشور فعال بوده است. نرخ نفوذ موبایل در چین بسیار بیشتر از میانگین جهانی است و به رقابت شدید در این کشور منتهی شده است.

در همین حین، مردم تمایل کمتری به تعویض گوشی دارند؛ چون حس می‌کنند که هر گوشی تا چندین سال می‌تواند جواب‌گوی نیازهایشان باشد. چرخه‌ی عمر گوشی‌های هوشمند در حال طولانی‌ترشدن است و زمانی‌که اقتصاد در وضعیت مناسبی نباشد،‌ حتی طولانی‌تر هم می‌شود. قیمت خدمات 5G باعث شده است بسیاری از مردم در چین تصمیم بگیرند همچنان از سرویس‌های اشتراکی 4G استفاده کنند که برای انجام کارهایشان کافی به‌نظر می‌رسد.

تحلیلگر بلومبرگ می‌گوید مادربزرگ ۹۳ ساله‌اش هرروز چند ساعت ازطریق گوشی قدیمی‌ هواوی‌اش ویدئو نگاه می‌کند. او احتمالاً به‌این‌زودی‌ها به فکر خرید گوشی جدید نمی‌افتد؛ چون دستگاه فعلی‌اش برای رفع نیازهایش کافی است.

توبی ژو، تحلیلگر مؤسسه‌ی Canalys، در گزارشی می‌گوید: «مشتریان چینی از هزینه‌کردن برای گوشی‌های هوشمند خودداری می‌کنند.» برندهای گوشی‌ساز امیدوار بودند تخفیف‌هایی که دو ماه پیش به‌صورت گسترده در فروشگاه‌های آنلاین در نظر گرفته شد، تقاضا را به حالت عادی برگرداند؛ اما حتی همین تخفیف‌ها هم نتوانستند فروش گوشی‌های هوشمند را هم‌سطحِ سال گذشته کنند. حتی اپل که محصولاتی پریمیوم تولید می‌کند، تخفیفی کم‌سابقه برای تمامی گوشی‌های سری آیفون در نظر گرفت تا مشتریان چینی را به خرید دستگاه‌هایش ترغیب کند.

در همین حین، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی چین در مسیر مبارزه با ویروس کرونا به همه‌ی کسب‌و‌کارها ضربه زده است. تعطیلی در چین عملکرد خُرده‌فروشی‌ها و سیستم لجستیک و در برخی مواقع کارخانه‌های تولیدی را مختل کرد. مدیر یکی از شرکت‌ها که قطعات اولیه‌ی گوشی را انبار کرده، می‌گوید او و اعضای شرکتش نگران‌اند که تقاضای کم باعث افزایش موجودی قطعات موبایل در انبارها شود. شرکت دیگری که توجه زیادی به انبار قطعات نشان نداده، می‌ترسد که نبود محصولات جدید به کاهش بیشتر سهمش در بازار منتهی شود. هیچ‌کس از این وضعیت خوشحال نیست.

بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند که تا سال آینده‌ی میلادی تقاضا برای موبایل افزایش پیدا می‌کند و این صنعت دوباره جذابیت خود را به‌دست می‌آورد؛ ولی تحلیلگران می‌گویند که دوران طلایی صنعت موبایل در بازار چین احتمالاً هرگز بازنمی‌گردد.