پس‌لرزه‌های کرونا بر بازار تراشه می‌تواند در سال ۲۰۲۳ نیز ادامه یابد

تراشه‌های خاصی به‌لطف انبارها و کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده در تأمین تقاضای بازار موفق عمل کردند؛ اما زنجیره تأمین نیمه‌هادی‌ها همچنان اوضاع بغرنجی دارد.

به‌گزارش وایرد، در این ماه شرکت تراشه‌سازی TSMC، که بخشی از پیشرفته‌ترین تراشه‌های دنیا را تولید می‌کند، گزارش مالی سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۲ میلادی (۱۴۰۱ شمسی) خود را منتشر کرد که نشان می‌دهد تا ۷۶/۴ درصد نسبت‌به سال گذشته افزایش داشته و به ۲۳۷/۰۳ میلیارد دلار جدید تایوان (معادل ۸/۰۵ میلیارد دلار ایالات متحده) رسیده است. علاوه‌براین، هشدار داد که تضعیف تقاضای مصرف‌کننده همراه با انباشت تراشه‌ها می‌تواند آینده‌ی مالی این شرکت را دست‌خوش تغییرات قرار دهد.

مدیرعامل شرکت TSMC، سی. سی. وی (C. C. Wei) گفت:

انتظار ما این است که موجودی بیش‌ازحد در زنجیره تأمین نیمه‌رساناها تا چندین فصل کاری دیگر زمان نیاز داشته باشد تا به سطح سالم‌تری برسد و بتواند در تعادل با تقاضا قرار بگیرد.

این گفته‌ها حاکی از آن است که رونق اخیر تولید تراشه برای عده‌ای، مراحل پایانی خود را سپری می‌کند. اما این بدین معنا نیست که کمبود تراشه که اقتصاد جهانی را متحیر کرده است، به این زودی‌ها ازبین برود یا اینکه ایالات متحده دیگر نیازی به تقویت ظرفیت ساخت تراشه پیشرفته‌ی خود نداشته باشد.

جولی گردمن (Julie Gerdeman)، مدیرعامل شرکت Everstream Analytics که یک شرکت تحلیل داده‌های زنجیره تأمین است و به شرکت‌ها کمک می‌کند احتمال ضرر و زیان را پیش‌بینی کنند، می‌گوید: «در برخی صنایع خاص، یک آرامش و موازنه دیده می‌شود.»

او ادامه داد که پیچیدگی زنجیره تأمین تراشه؛ تنوع قطعات مورد استفاده در بخش‌های مختلف آن و خطرات احتمالی درحال تکامل آن که هرروز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند، نیاز به تصویر ظریف‌تری از آینده دارند. گردمن می‌گوید افراد اغلب به‌گونه‌ای صحبت می‌کنند که انگار تمام تراشه‌ها یکسان هستند؛ اما درواقع باید به نوع تراشه و نوع صنعت توجه داشت. برخی از بخش‌ها هنوزم با کمبود مواجه‌اند. او همچنین افزود عدم اطمینان از میزان عرضه در آینده هنوز سیر صعودی دارد.

بسیاری از تراشه‌سازان در چند سال گذشته به‌لطف دنیاگیری کووید-۱۹ و به‌دنبال آن هجوم مردم به بازار برای خرید لپ‌تاپ و کنسول بازی و دیگر گجت‌ها و ازسویی دیگر، افزایش استفاده از رایانش ابری و گسترش نیاز به تراشه در صنایع مختلف ازجمله خودروسازی و لوازم‌خانگی، موفقیت مالی عظیمی کسب کردند.

تقاضای بی‌سابقه به‌علاوه‌ شوک‌های زنجیره تأمین و تعطیلی‌های سراسری به‌دلیل همه‌گیری، همگی موجب کمبود شدید برخی تراشه‌ها و بستن کارخانه‌ها شدند. افزون‌براین، این مسائل باعث شد تا شرکت‌ها مجبور شوند محصولات خود را بازطراحی کنند یا قطعات را انبار کنند. اکنون، افزایش شدید تورم، عدم‌اطمینان اقتصادی روبه افزایش، سقوط قیمت ارزهای رمزنگاری شده و مازادشدن بخشی از قطعات و عناصر، تاحدی برخی از کمبودها را کاهش داده و بدین ترتیب قیمت‌های سربه‌فلک کشیده‌ی تراشه‌ها سیر نزولی به‌خود گرفته است.

سایر تولیدکنندگان تراشه‌های سطح بالا نیز انتظار دارند سفارشات کاهش چشم‌گیری داشته باشد. ماه گذشته، اینتل گفت به‌علت کاهش درخورتوجه فروش قصد دارد فعلاً فرایند استخدام در واحدهای تولیدی تراشه‌های لپ‌تاپ و دسکتاپ را متوقف کند. همچنین، گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهند شرکت تولید تراشه‌های حافظه کره‌ای، هاینیکس درنظر دارد که هزینه‌های سرمایه‌ای خود را در سال ۲۰۲۳ میلادی (۱۴۰۲ شمسی) به‌دلیل کاهش تقاضای مصرف‌کننده به یک‌سوم کاهش دهد.

قیمت برخی از تراشه‌ها مسیر نزولی آن را نشان می‌دهد. برای مثال، هزینه‌ی تراشه حافظه DRAM براساس اطلاعات شرکت تحقیقات بازار در تایوان با نام TrendForce، از ماه آوریل تا جولای (فروردین تا تیر) حدود ۱۰/۶ درصد کاهش داشته است. علاوه‌براین، بنابر تحقیقی دیگر، قیمت کارت‌های گرافیکی مخصوص گیمینگ یا استخراج رمزارز یا مناسب به‌کارگیری در محاسبات هوش مصنوعی، در یک ماه گذشته حدود ۱۷ درصد کاهش داشتند.

در ماه آوریل (فروردین)، وب‌سایت گارتنر پیش‌بینی کرد که رشد درآمد صنعت نیمه‌رساناها در سال ۲۰۲۲ میلادی (۱۴۰۱ شمسی) تقریباً ۱۳ درصد خواهد بود و درمقایسه‌با رشد ۲۵ درصدی در سال ۲۰۲۱ میلادی (۱۴۰۰ شمسی) در جایگاه پایین‌تری قرار خواهد گرفت.

ازسویی دیگر، شرایط همچنان عادی نیست. داده‌های Everstream نشان می‌دهند که دوره‌ی طراحی و ساخت، از ابتدا تا انتها برای تراشه‌های پیشرفته مورد استفاده در دستگاه‌های پزشکی، مخابرات و سیستم‌های امنیت سایبری درحال حاضر، حدود ۵۲ هفته است، درحالی‌که درگذشته این فرایند به‌طور میانگین ۲۷ هفته به‌طول می‌انجامید.

شرکت‌های خودروسازی نیز به‌شدت تحت تأثیر همه‌گیری کووید-۱۹ قرار گرفتند؛ زیرا در ابتدا سفارشات را لغو کردند و اندکی بعد و با افزایش تقاضا مواجه شدند و هیچ موجودی اضافه‌ای در انبار نداشتند تا به‌عنوان اهرم مذاکره‌ در دوران افزایشی تقاضا از آن‌ها استفاده کنند.

قطعاً می‌دانید که خودروهای امروزی ممکن است هزاران تراشه داشته باشند و احتمالاً مدل‌های آینده قدرت کامپیوتری بیشتری نیز خواهند داشت، زیرا همواره نرم‌افزارهای داخلی خودروها پیشرفته‌تر می‌شود و در آینده نیز شاهد فراگیری خودروهای خودران خواهیم بود؛ بنابراین، بدون‌شک خودروهای آینده به تراشه‌های بیشتری نیاز دارند و کاهش سرعت تولید و رکود بازار تراشه می‌تواند اوضاع را بغرنج‌تر کند.

آقای Jeff Caldwell، رئیس بخش بین‌المللی مدیریت تأمین شرکت MasterWorks Electronics که بردهای مدار چاپی و دیگر محصولات الکترونیکی تولید می‌کند، گفته است که تأمین تراشه‌های صنعت خوردوسازی همچنان با مشکلات زیادی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. علاوه‌براین، دِیو اوپسال، مدیرعامل Actify، که شرکتش نرم‌افزارهای مدیریت عملیات به تولیدکنندگان خودرو می‌فروشد، در این باره می‌گوید تأمین تراشه برای خودروسازان بهبود نیافته است و کمبود مواد خام مانند رزین و فولاد نیز همچون نیروی کار، اوضاع بدتری پیدا کرده است.

فرانک کاوالارو، مدیر عامل A2 Global، شرکتی که قطعات الکترونیکی را طراحی و تهیه می‌کند و آن‌ها را برای تولیدکنندگان مورد آزمایش قرار می‌دهد، معتقد است که وضعیت کنونی نشان‌دهنده‌ی پیچیدگی بازار تراشه و زنجیره تأمین است. بسیاری از محصولات نهایی به‌ویژه بخش بزرگی از قطعات نیمه‌رساناها در سراسر جهان تهیه می‌شوند و نیاز به بسته‌بندی دارند که عمدتاً در چین انجام می‌شود. بنابراین، بدون‌شک تعطیلی‌ها و قرنطینه‌ها در چین می‌تواند اثر مستقیمی روی تمام بازار بگذارد.

گردمن از Everstream ابراز نگرانی کرد که ظهور گونه‌ی کووید BA5 در چین، ترس از قرنطینه‌های شدید دولت چین را افزایش داده است و همین‌امر می‌تواند تولید تراشه و سایر محصولات را دچار اختلال کند. وی افزود که عدم‌ اطمینان در مورد ظرفیت آینده و همچنین محدودیت‌های ژئوپولیتیکی در صادرات تراشه کار را برای برنامه‌ریزی بسیار دشوار می‌کند.

ارائه‌ی تصویر ژئوپلیتیکی ممکن است ظرفیت جهانی برای تولید تراشه‌های پیشرفته را به میزان درخورتوجهی افزایش دهد. ازسویی، قانونی که ازطریق مجلس سنای ایالات متحده قرار است تصویب شود، ۵۲ میلیارد دلار یارانه برای گسترش تولید تراشه در این کشور ارائه خواهد کرد. و باتوجه به اینکه سهم ایالات متحده در تولید تراشه از ۳۷ درصد در سال ۱۹۸۰ میلادی (۱۳۵۸ شمسی) به ۱۲ درصد در امروز رسیده است، می‌توان علت اختصاص این یارانه را راحت‌تر درک کرد.

با اینکه کمبود تراشه توسط کسانی که یارانه‌ها را افزایش می‌دهند، محکوم شده است؛ اما بیشتر بودجه یارانه‌ی در نظر گرفته‌شده قرار است برای بازگشت کارخانه‌های تراشه‌سازی به خاک ایالات متحده و تولید تراشه‌های پیشرفته هزینه شود. پیشرفته‌ترین فناوری تولید تراشه ایالات متحده، یعنی اینتل، از فناوری TSMC عقب‌تر است و این امر نشان‌دهنده ضعف بالقوه ایالات متحده دردسترسی به فناوری است که برای دستیابی به همه‌چیز از هوش مصنوعی گرفته تا بیوتکنولوژی و 5G، عنصری حیاتی به‌شمار می‌رود. بنابراین، اختصاص یارانه ۵۲ میلیارد دلاری برای ساخت کارخانه تراشه‌سازی راه‌حلی جهانی قلمداد نمی‌شود.

همچنین، رکود فعلی ممکن است تنها به بی‌ثباتی بیشتر در طول زنجیره تأمین نیمه‌رساناها منجر شود. بیندیا وکیل، مدیر عامل Resilinc که شرکتی فعال در حوزه‌ی فروش ابزار مدیریت زنجیره تأمین برپایه هوش مصنوعی است، می‌گوید:

متأسفانه، کندی اقتصاد خطر ابتلا به مشکلات مالی و تنگنای نقدینگی برخی از تأمین‌کنندگان را در صورت عدم دسترسی به سرمایه به‌همراه خواهد داشت. این موضوع می‌تواند وضعیت تأمین را درمعرض خطرات زیادی قرار دهد. بنابراین، شرکت‌ها باید واقعاً سلامت مالی تأمین‌کنندگان را زیر نظر داشته باشند و با ارائه‌ی شرایط پرداخت مطلوب که شامل پیش‌پرداخت‌ها و… می‌شود با تأمین‌کنندگان همکاری نزدیک داشته باشند و برای حفظ نقدینگی‌شان به آن‌ها کمک کنند.

ماهیت چرخه‌ای صنعت نیمه‌رساناها موجب شده است حتی برخی افراد مانند Syed Alam که در شرکت مشاوره Accenture، وظیفه رهبری انجمن جهانی نیمه‌رساناها را برعهده دارد، تصور کنند کمبود درنهایت به مازاد تبدیل خواهد شد. به‌عبارتی دیگر، او معتقد است که یکی از نگرانی‌های روبه افزایش برای سال ۲۰۲۳ میلادی (۱۴۰۲ شمسی)، احتمال تولید مازاد ظرفیت برای تراشه است. او می‌گوید: «شرکت‌ها باید بر ایجاد یک زنجیره تأمین چابک و انعطاف‌پذیر در مدت طولانی، متمرکز شوند که هر لحظه آماده واکنش باشد تا بدین ترتیب بتوان بحران‌های احتمالی را مدیریت کرد.»

دیدگاه شما در رابطه با کمبود تراشه و آینده‌ی تولید تراشه چیست؟