کشف نوع کاملا جدیدی از امواج مغناطیسی که از هسته زمین بیرون می‌آید

دانشمندان اخیرا موفق به شناسایی نوع کاملا جدیدی از امواج مغناطیسی شده‌اند که هر هفت سال یک بار از هسته بیرونی زمین خارج می‌شود و بر میدان مغناطیسی سیاره ما اثر می‌گذارد. این امواج «مغناطیس-کوریولیس» نام گرفته‌اند چون در امتداد محور چرخش زمین حرکت می‌کنند.

دانشمندان می‌گویند امواج مغناطیس-کوریولیس درست مثل اثر کوریولیس در ستون‌های بلند از شرق به غرب حرکت می‌کنند و می‌توانند هر سال 1500 کیلومتر جابه‌جا شوند. تیم محققان با استفاده از ماهواره‌های سازمان فضایی اروپا این موج‌ها را در بیرونی‌ترین لایه هسته مایع زمین یعنی همان‌جایی که هسته مایع به بخش جامد می‌رسد، شناسایی کردند. این نقطه 2900 کیلومتر زیر زمین قرار دارد.

به گفته پژوهشگران، وجود این امواج می‌تواند نوسانات رمزآلود میدان مغناطیسی سیاره را توضیح دهد، نوساناتی که در اثر حرکت آهن مایع در هسته بیرونی سیاره به وجود می‌آیند. اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای از میدان مغناطیسی زمین در طول 20 سال گذشته نشان می‌دهند که قدرت این میدان حدود هر هفت سال یک بار به خاطر همین موج‌ها پایین می‌آید.

«نیکلاس گیلت» از دانشگاه گرونوبل آلپ فرانسه که محقق ارشد این مطالعه بوده، می‌گوید: «ژئوفیزیکدانان از مدت‌ها پیش نظریه وجود این امواج را مطرح کرده بودند، اما تصور می‌شد که بازه زمانی ظهور آن‌ها بسیار بیشتر از این عدد باشد. تحقیقات ما نشان می‌دهند که امواج مشابهی ممکن است وجود داشته باشند که ظهور آن‌ها مدت زمان بیشتری طول می‌کشد، ولی کشف آن‌ها مستلزم تحقیقات بیشتر است.»

کشف این امواج مغناطیسی چگونه انجام شد؟

دانشمندان برای انجام این تحقیق بیش از 20 سال از داده‌های مربوط به میدان مغناطیسی زمین در طول سال‌های 1999 تا 2021 را بررسی کردند. آن‌ها با ترکیب اطلاعات سه ماهواره سازمان فضایی اروپا با حسگرهای زمینی و مدل‌های کامپیوتری دست به شبیه‌سازی ژئودینامو زدند و برای اولین بار امواج مغناطیس-کوریولیس را کشف کردند.

در حال حاضر دقیقا مشخص نیست که این امواج از کجا می‌آیند، اما گیلت حدس می‌زند که اختلالات داخل هسته زمین آن‌ها را پدید آورده باشد. هسته بیرونی زمین کره‌ای از آهن مذاب است که دائما حرکت و چرخش می‌کند. گفته می‌شود که جریان این مایع چرخنده که از نظر الکتریکی رساناست، عامل شکل‌گیری میدان مغناطیسی زمین بوده. این میدان حتی تا صدها کیلومتر در فضای پیرامون زمین ادامه دارد و از سیاره محافظت می‌کند.