جدال جدید گوگل و اپل بر سر حباب‌های سبز و آبی؛ فناوری RCS دقیقاً چیست؟

یکی از مدیران گوگل چند روز پیش در جریان برگزاری همایش I/O گفت امیدوار است تمامی سیستم‌عامل‌های موبایلی به RCS مجهز شوند تا «صرف‌نظر از دستگاهی که استفاده می‌کنید، پیام‌هایتان محرمانه باقی بمانند.» درواقع گوگل داشت به‌طور غیرمستقیم از اپل به‌دلیل اضافه نکردن فناوری RCS به گوشی‌های آیفون انتقاد می‌کرد و این بار، محوریت انتقادش بر حریم شخصی متمرکز بود.

دعوای گوگل و اپل بر سر فناوری RCS، نسخه مدرن‌تر SMS که سازوکار آن را در ادامه توضیح خواهیم داد، سابقه طولانی‌تری دارد و جنبه‌هایی فراتر از حریم شخصی را دربر‌می‌گیرد؛ از جمله انحصارطلبی اپل، رنگ متمایز حباب پیام‌ها، ترس کاربران جوان از مورد تمسخر قرار گرفتن به‌خاطر نداشتن آیفون، ترفندهای منفعت‌طلبانه اپل در طراحی iMessage و البته اهداف خودخواهانه گوگل و مشکلات بیشمار این شرکت در حوزه پیام‌رسان‌ها.

چند ماه پیش گوگل در رشته‌‌توییتی از iMessage اپل به‌خاطر محبوبیت بیش از حد آن در میان نوجوانان انتقاد کرد. این رشته‌توییت در واکنش به‌گزارش وال‌استریت ژورنال بود که می‌گفت استراتژی انحصارطلبانه و به اصطلاح «باغ محصور» اپل باعث ایجاد فشار اجتماعی بر نوجوانان آمریکایی شده است. iMessage پیام‌های ارسالی از آیفون را با پس‌زمینه آبی مشخص می‌کند و چندین قابلیت اختصاصی را دراختیار کاربران قرار می‌دهد، درحالیکه پیام‌های کاربران اندرویدی سبز رنگ است و فقط به قابلیت‌های محدود SMS دسترسی دارند.

طبق گزارش WSJ، «نوجوانان و دانشجویان می‌گویند از طرد شدن و انگشت‌نما شدن به خاطر حباب سبز پیام‌ها وحشت دارند. فشار اجتماعی کاملاً قابل لمس است و برخی می‌گویند بعد از کنار گذاشتن آیفون، از سمت دوستان خود طرد شده و انگشت‌نما شده‌اند.»

اکانت رسمی توییتر اندروید در واکنش به این گزارش نوشت: «iMessage نباید منفعت خود را بر پایه آزار و اذیت کاربران قرار دهد. پیام دادن باید ما را به هم نزدیک کند و راه‌حل آن نیز وجود دارد. بیایید این مشکل را با اتحاد بین کل این صنعت برطرف کنیم.»

احتمالاً خودتان حدس زده‌اید که «راه‌حلی» که گوگل برای آن سرو‌دست می‌شکند، همان RCS یا Rich Communication Services است که از سال ۲۰۰۸ تاکنون با سرعت حلزونی در حال جایگزینی SMS بوده است. پس از سال‌ها مقاومت، تمام اپراتورهای آمریکایی حالا از RCS پشتیبانی می‌کنند و بزرگ‌ترین شرکتی که هنوز متقاعد نشده به این جریان بپیوند، اپل است که ارسال پیامک را تنها ازطریق iMessage ممکن کرده است.

اپل اگرچه هرگز به‌طور علنی مخالفت خود را با RCS اعلام نکرده، اسنادی که از دادگاه اپیک گیمز و اپل افشا شده است، نشان می‌دهد که این شرکت انحصار iMessage را به‌عنوان سلاح ارزشمندی برای حفظ قدرت و نفوذ خود قلمداد می‌کند. به‌گزارش WSJ، «بین مصرف‌کنندگان آمریکا، ۴۰ درصد از آیفون استفاده می‌کنند، اما در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال، بیش از ۷۰ درصد، کاربر آیفون هستند.»

این گزارش دلیل این محبوبیت را انحصار اپل بر اپلیکیشن‌هایی چون iMessage عنوان می‌کند. این درحالی است که پشتیبانی از RCS و آسان‌تر کردن تبادل پیام با کاربران اندرویدی دیوارهای باغ محصور اپل را سست می‌کند و این موضوع ترسناک‌ترین کابوس کوپرتینونشین‌ها است. در جدال جدید دو غول بزرگ دنیای فناوری بر سر سیستم پیام‌رسانی، گوگل در نقش «قهرمان» و اپل در نقش منفی داستان ظاهر شده است؛ اما آیا داستان واقعا این چنین است؟

فناوری RCS چیست؟

RCS (مخفف Rich Communication Services به معنی خدمات ارتباطی پیشرفته)‌ مجموعه‌ای از استانداردها برای ارتقای سیستم پیام‌رسان موبایل است که توسط انجمن سامانه جهانی ارتباطات سیار (GSMA)، نماینده اپراتورهای تلفن همراه در سراسر جهان توسعه یافته است. به‌مدد RCS، کاربران می‌توانند ازطریق وای‌فای یا اینترنت سیم‌کارت، پیام‌ها، تصاویر و ویديوهای خود را با کیفیت بالاتری ارسال کنند و از قابلیت‌های دیگری مانند واکنش ایموجی، نشانگر سه‌نقطه تایپ، چت گروهی و امنیت رمزنگاری سرتاسری در چت‌های دونفره بهره ببرند.

تمام این قابلیت‌ها امروزه در اپلیکیشن‌های متفرقه مثل واتساپ و تلگرام موجود است، اما اهمیت RCS و iMessage در این است که این خدمات جزو قابلیت‌های پیش‌فرض گوشی کاربر هستند و اگر تمام اپراتورها به‌درستی کارشان را انجام می‌دادند،‌ دیگر نیازی به استفاده از پیام‌رسان‌های دیگر نبود. تعریف فناوری پیام‌رسان RCS تاحدی به‌خاطر روش‌های پیاده‌سازی مختلف آن،‌ پیچیده است؛ اما به‌طور کلی، تنها روش حائز اهمیت در بخش Chat features در اپلیکیشن پیام‌رسان گوگل پیاده‌سازی شده، چون تنها سیستمی است که توانسته است تمام اپراتورهای آمریکا را با خود همراه کند.

دلیل وجود روش‌های مختلف پیاده‌سازی RCS نیز این است که هر یک از اپراتورها سعی کرد نسخه انحصاری و پر از مشکل خودش را داشته باشد، اما درنهایت همه با شکست مواجه شدند. درحال‌حاضر، بهترین نسخه، «یونیورسال پروفایل» (Universal Profile) نام دارد که پیام‌رسان گوگل از آن پشتیبانی می‌کند. مزیت این نسخه این است که تمام اپراتورها می‌توانند از آن استفاده کنند تا بدین‌ترتیب، پیامکی که ازطریق Chat features گوشی اندرویدی از اپراتور ژاپنی فرستاده شود، بتواند به‌ دست کاربری در آمریکا برسد.

پشتیبانی از یونیورسال پروفایل اجباری نیست و هنوز اپراتورها می‌توانند از نسخه‌های مخصوص خودشان استفاده کنند؛ اما پیاده‌سازی یونیورسال پروفایل برای هر اپراتوری که بخواهد پشتیبانی از RCS را به خدمات خود اضافه کند، آسان‌تر است. اگر تمام این سیستم‌های مجزا تصمیم می‌گرفتند کار درست را انجام دهند، آن‌وقت تمام کاربران در سرورهای مختلف عضوی از یک شبکه واحد می‌شدند.

از زمانی که گوگل سیستم یونیورسال پروفایل را در Chat پیاده‌سازی کرد،‌ تقریباً ده سال می‌گذرد و بسیار طول کشید تا بتواند اپراتورهای آمریکایی را متقاعد کند آن‌ها نیز از همین روش استفاده کنند. اوایل هیچ یک از اپراتورها راه‌حل واحد و متمرکزی را که تحت کنترل یک شرکت باشد، نمی‌خواست و سعی کرد راه‌حل مستقل خودش را داشته باشد. اما درنهایت، گوگل جنگ RCSها را حداقل در آمریکا برد و حالا تمام اپراتورهای آمریکایی از چت گوگل پشتیبانی می‌کنند.

استفاده از Chat نیازمند اپلیکیشن پیام‌رسان گوگل است،‌ اما اپراتورها مجبور به پشتیبانی از استاندارد یونیورسال پروفایل نیستند و از این لحاظ، هوشمندانه طراحی شده است. اگر اپراتوری از این استاندارد پشتیبانی کند، کار پیام‌رسان گوگل راحت می‌شود؛ اما اگر اپراتوری بخواهد استاندارد مستقل خودش را داشته باشد، گوگل می‌تواند این تصمیم احمقانه را دور بزند و قابلیت‌های RCS را ازطریق سرورهای Jibe خودش به کاربر ارائه دهد.

زمانی که گوگل تصمیم گرفت Chat را عرضه کند، اپراتورها هنوز به‌طور کامل از این سیستم سر درنیاورده بودند و چون حاضر نبودند زیر نفوذ این غول دنیای فناوری قرار بگیرند، به‌طور کامل خود را کنار کشیدند. حالا نیز دیگر اهمیتی ندارد اپراتورها چه تصمیمی بگیرند؛ چراکه گوگل با پیاده‌سازی کامل یونیورسال پروفایل کاری کرد تا اکثر کاربران اندرویدی بتوانند با استفاده از اپلیکیشن پیام‌رسان گوگل به قابلیت‌های RCS دسترسی داشته باشند.

موضع‌‌ گوگل در این جدال چیست؟

داستان RCS با گوگل شروع نشد، اما با این شرکت به پایان رسید. گوگل مسئول توسعه نسخه‌ای از RCS است که امروزه اکثر کاربران اندرویدی از آن در اپلیکیشن Messages استفاده می‌کنند. البته این تنها تلاش گوگل برای ارائه سرویس پیام‌رسان نبود و تقریباً تمام تلا‌ش‌های اولیه‌اش با شکست رو‌به‌رو شدند؛‌ آن هم به این خاطر که گوگل عادت دارد حواسش به پروژه‌های جدید پرت شود یا تصمیم‌های بد و احمقانه بگیرد. فقط کافی است نگاهی به گورستان گوگل بیندازید تا با انبوه پروژه‌های رها‌شده‌ای رو‌به‌رو شوید که فقط کافی بود کمی به آن‌ها توجه می‌شد.

از بسیاری جهات،‌ RCS امید آخر گوگل برای رقابت با iMessage اپل است؛ اما اشتباه نکنید. این سرویس به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند جایگزین iMessage شود. اول اینکه قابلیت‌های آن‌ها یکی نیست و دوم اینکه نمی‌توانید با نصب اپلیکیشن گوگل چت در کامپیوتر، به‌طور معجزه‌آسایی به جایگزینی شبیه iMessage مک اما مبتنی بر RCS دست پیدا کنید.

درحال‌حاضر، بهترین نسخه‌ای که می‌توانیم برای دسکتاپ داشته باشیم، نسخه تحت وب Messages است که به‌هیچ‌وجه تجربه رضایت‌بخشی نیست. فرایند راه‌اندازی آن دردسرساز است، تنها از یک دستگاه پشتیبانی می‌کند و چون تحت وب است، خبری از تجربه «محلی» به‌معنی واقعی کلمه در کار نیست. بدتر اینکه Messages گوگل برخلاف iMessage اپل به شماره تلفن متصل است و درنتیجه نمی‌توان از آن در ساعت‌های هوشمند یا هر دستگاهی که سیم‌کارت ندارد، استفاده کرد (هرچند ویژگی‌های جدید یونیورسال پروفایل به کاربر اجازه می‌دهند به‌جای شماره تلفن از OpenID استفاده کند).

انگیزه و نیت گوگل از فشار بر اپل برای پشتیبانی از RCS هرچه باشد (که در انتهای مقاله درباره آن گمانه‌زنی خواهیم کرد)، این سیستم برای کاربران مزایای زیادی دارد. در کنار تمام قابلیت‌های کاربردی نظیر پشتیبانی از اینترنت سیم‌کارت، چت گروهی و ارسال عکس و ویدئو با کیفیت بالا که ازطریق SMS ممکن نیست، RCS همچنین از امنیت بیشتری برخوردار است و از رمزنگاری سرتاسری برای گفت‌وگوهای دونفره پشتیبانی می‌کند.

همان‌طورکه در ابتدای مقاله به آن اشاره شد، گوگل اخیراً از اپل به‌خاطر پشتیبانی نکردن از RCS انتقاد کرده و گفته است این اقدام نه‌تنها حریم شخصی و امنیت کاربران را به‌خطر انداخته، بلکه به‌خاطر رنگ متفاوت حباب پیام‌های iMessage، بین کاربران اندرویدی و اپل دودستگی ایجاد کرده است.

هیروشی لاک‌هایمر، معاون ارشد گوگل نیز به این جریان پیوست و گفت:‌ «انحصارطلبی iMessage اپل که مشتریان را به خود وابسته می‌کند، یک استراتژی اثبات شده‌ است. استفاده از فشار همتا و قلدری برای فروش محصولات، برای شرکتی که اصل انسانیت و عدالت را به‌عنوان هسته بازاریابی خود قبول دارد، اقدامی ریاکارانه‌ است. همین حالا نیز استانداردهایی برای رفع این مشکل وجود دارد.»

لاک‌هایمر همچنین گفت اگر اپل واقعا به حریم شخصی مشتریانش اهمیت می‌داد از مکانیزم RCS پشتیبانی می‌کرد،‌ نه اینکه آن‌ها را وادار به استفاده از پیام‌رسان ناامن مبتنی بر SMS بکند. باتوجه به اینکه اکثر مردم از دستگاه‌های اندرویدی استفاده می‌کنند، اپل نه‌تنها بخش بزرگی از جمعیت کاربران اندرویدی را از برقراری ارتباط RCSمحور با کاربران آیفون محروم کرده، بلکه حریم شخصی و امنیت مشتریان خود را نیز نادیده گرفته است.

این ادعای گوگل را بپذیرید یا نه، واضح است که این شرکت از پشتیبانی اپل از استاندارد RCS در آیفون منفعت زیادی نصیبش می‌شود. اپل معتقد است یکی از دلایل افراد به خرید آیفون، حباب‌های آبی iMessage است. اگر کاربران اندرویدی و آیفون بتوانند ازطریق یک سیستم پیامکی واحد و بدون ترس از تبعیض رنگ حباب با یکدیگر ارتباط برقرار کنند،‌ آن دسته از مشتریان آیفون که فقط به‌خاطر حباب آبی در این اکوسیستم مانده‌اند، به اندروید روی می‌آورند.

موضع اپل در این جدال چیست؟

اپلیکیشن iMessage یکی از ارزشمندترین سلاح‌های اپل برای انحصاری کردن اکوسیستم خود، به‌ويژه در آمریکای شمالی است. جدال بین حباب‌های آبی و سبز بیش از یک دهه است که در جریان است و محدودیت‌های SMS و MMS (برای ارسال پیام‌های چندرسانه‌ای) به‌تدریج کاربران iOS را مجبور به کنار گذاشتن کاربران اندرویدی از چت‌های گروهی کرده است.

استفاده از SMS در بسیاری از کشورها دیگر منسوخ شده است، چراکه از بسیاری از قابلیت‌هایی که امروزه آن‌ها را به مدد پیام‌رسان‌ها حیاتی می‌دانیم، از جمله ارسال فیلم و عکس و تیک خوانده‌ شدن پیام،‌ محروم است. از این رو، ایجاد چت گروهی در iMessage نه‌تنها تجربه کاربری بهتری ارائه می‌دهد، بلکه چون به‌طور پیش‌فرض در هر دستگاه اپل، حتی اپل واچ نیز موجود است، جامعه کاربران آن به‌طور طبیعی رشد کرده است و هیچ نیازی به تشویق و اجبار از سمت شرکت اپل نبود.

رنگ آبی حباب پیامک‌ها نشان می‌دهد که کاربر آیفون دارد، پیام به تمام دستگاه‌های اپلی‌اش ارسال شده و چت کاملاً رایگان است

اپل هر زمان که اراده می‌کرد، می‌توانست مشکل «حباب سبز» را با یک به‌روزرسانی ساده iOS حل کند. اضافه کردن پشتیبانی از RCS به iMessage، همان‌طور که این اپلیکیشن از SMS و MMS پشتیبانی می‌کند، به کاربران اندروید و آیفون امکان مکالمه با یکدیگر و استفاده از قابلیت‌هایی را می‌داد که از نظر بسیاری، وجود آن‌ها حیاتی است.

تمام قابلیت‌های انحصاری iMessage نظیر Animoji و Apple Pay Cash برای پرداخت موبایلی فقط برای کاربران آیفون دردسترس خواهد بود، پشتیبانی از RCS می‌تواند تجربه ارسال پیامک را برای تمام کاربران بهبود بخشد؛ اما چنین اقدامی به معنی از بین بردن تبعیض رنگی بین حباب‌های پیامک‌ها است و مشکل اصلی نیز دقیقاً همین‌جا است. افرادی که در آمریکا و کانادا زندگی می‌کنند، دوستانی را می‌شناسند که به خاطر دردسر حباب سبز و فشار اجتماعی، از اندروید به iOS مهاجرت کرده‌اند و این رفتار بین کاربران جوان بسیار رایج است.

گفتنی است خود اپل نیز برای دور نگه داشتن مشتریانش از تلاش برای مکالمه با کاربران اندرویدی، احتمالاً دست به حقه‌های کثیفی می‌زند تا ارسال پیامک از iMessage جذاب‌تر از MMS به‌نظر برسد؛ مثلاً ارسال ویدئو از گوشی آیفون ازطریق MMS با کیفیت پایین‌تری از گوشی‌های اندرویدی انجام می‌شود یا کاری می‌کند حباب‌های سبز پیامک‌های اندرویدی کمی زشت‌تر از حباب آبی به چشم بیایند.

اپل کاملاً بر قدرت iMessage برای فروش آیفون واقف است. در سال ۲۰۱۳، کریگ فدریگی، نایب رئیس ارشد بخش مهندسی نرم‌افزار اپل وقتی که در ایمیلی داشت درباره امکان آوردن iMessage به محیط اندروید صحبت می‌کرد، دقیقاً به این موضوع اقرار کرد و گفت:‌

با آمدن iMessage به اندروید، مانعی که خانواده‌های آیفون‌دار را از خرید گوشی‌های اندرویدی برای فرزندانشان باز می‌داشت، خیلی راحت برداشته می‌شود.

اپل لازم نیست برای بهبود تجربه مکالمه میلیون‌ها کاربر سراسر جهان، اپلیکیشن پیام‌رسانش را به اندروید بیاورد. همین که پشتیبانی از RCS را به iMessage اضافه کند، کاربران هر دو اکوسیستم می‌توانند به‌راحتی از تمام مزیت‌های ابتدایی ارسال پیامک ازطریق وای‌فای و بهبود امنیت مکالمه‌هایشان بهره‌مند شوند، بدون اینکه لازم باشد تمام آن قابلیت‌ها و ابزارهای زرق‌وبرق‌دار iMessage را که اپل سال‌ها در حال توسعه آن‌ها بود، با کاربران اندرویدی به اشتراک بگذارد.

قضیه انحصار اکوسیستم به مهره حیاتی در به دست آوردن سهم بیشتری در بازار تبدیل شده و دلیلی ندارد اپل بخواهد سر RCS کوتاه بیاد. راه‌حل این شرکت برای حل مشکل حباب آبی و سبز فقط یک چیز است؛ اینکه آیفون بخرید. بگذریم که iMessage خارج از آمریکای شمالی، جایگاه بسیار پایین‌تری از واتساپ و وی‌چت دارد.

آیا راهی وجود دارد تا iMessage روی اندروید یا RCS روی iOS قابل دسترس باشد؟

اگرچه RCS یا قابلیت‌های Chat گوگل برای iOS موجود نیست، در پلی‌ استور می‌توان چندین اپلیکیشن iMessage را برای اندروید پیدا کرد که استفاده از هر کدام برای ارسال پیامک از دستگاه‌های اندرویدی نیازمند سروری همیشه فعال است که اخیراً روی مک اجرا شده باشد. از بین این اپلیکیشن‌ها، AirMessage از محبوبیت بیشتری برخوردار است، اگرچه گزینه‌های آنلاین زیادی نیز موجود است.

این اپلیکیشن‌ها در شرایط اضطراری کار راه انداز هستند، اما استفاده از آن‌ها ایده‌‌آل نیست. علاوه بر نگرانی‌های امنیتی، هیچ کدام از قابلیت‌های انحصاری iMessage در آن‌ها موجود نیست. AirMessage نیز اگرچه پیامک‌ها را با حباب آبی ارسال می‌کند، به‌جز بهبود چت گروهی و ارسال عکس و فیلم، قابلیت دیگری دراختیار کاربر نمی‌گذارد.

افزون‌براین، هنوز هیچ راه‌حلی برای آوردن RCS به iOS وجود ندارد و احتمالاً فقط خود اپل می‌تواند این قابلیت را در آیفون فعال کند. اکوسیستم‌های اندروید و iOS تفاوت زیادی با هم دارند؛ درحالیکه اندروید به کاربران اجازه می‌دهد از هر اپلیکیشنی که دوست دارند برای ارسال پیامک استفاده کنند و اصلا آن‌ را از هر جایی که دوست دارند،‌ دانلود کنند، اپل کاربران را مجبور می‌کند در موارد خاص، از جمله فرستادن SMS، فقط و فقط از اپلیکیشن اختصاصی‌اش استفاده کنند.

طرز کار RCS از SMS متفاوت است و از لحاظ فنی، امکان توسعه اپلیکیشن مبتنی بر یونیورسال پروفایلی که با iOS سازگار باشد، وجود دارد. بااین‌حال، هنوز این سؤال مطرح است که این اپلیکیشن را از کجا می‌توان دانلود کرد؛ چراکه اپل به‌خاطر منافع مالی و البته به بهانه امنیت کاربران، اجازه سایدلود کردن و نصب دانلود از جایی به‌غیر از اپ استور را به کاربران نمی‌دهد و کلا با اپلیکیشن‌هایی که قابلیت کمی مشابه با اپلیکیشن‌های اختصاصی اپل را داشته باشند، مخالف است. راستش را بخواهید، حتی مرورگر کروم در آیفون هم کروم واقعی نیست؛ بلکه صددرصد مرورگر سافاری تنها با روکش کروم است.

آیا ممکن است اپل در آینده به پشتیبانی از RCS مجبور شود؟

سازمان GSMA که استاندارد RCS را توسعه داده، می‌تواند تا حدی بر شرکت‌هایی چون اپل بر سر اتخاذ استانداردها اعمال قدرت کند؛ مثلاً می‌تواند RCS را به‌عنوان الزامی برای 5G یا سایر استانداردهای شبکه‌ای در آینده در نظر بگیرد و اپل را سرانجام به پشتیبانی از RCS وادار کند.

همان‌طورکه قبلاً گفته شد، RCS استاندارد واحدی نیست و اپراتورها در گذشته سعی کردند هر یک نسخه مخصوص خود را توسعه دهند تا اینکه نسخه گوگل بر آن‌ها پیروز شد. اگر اپل به‌طور خاص وادار به پشتیبانی از یونیورسال پروفایل نشود، ممکن است بخواهد دست به کار احمقانه‌ای مثل توسعه پلتفرم RCS خودش بزند تا الزامات GSMA را رعایت کرده باشد؛ پلتفرمی که اپل در این شرایط توسعه دهد احتمالاً از یونیورسال پروفایل پشتیبانی نخواهد کرد و به سرورهای گوگل وصل نخواهد شد و دودستگی بین کاربران اندرویدی و آیفون همچنان باقی خواهد ماند.

در حد تئوری، اپراتورهای موبایل مثل ورایزن یا AT&T هم می‌توانند اپل را مجبور به پشتیبانی از RCS یا حتی فراتر از آن، پشتیبانی از یونیورسال پروفایل کنند؛ اما این اپراتورها به‌طور کامل خود را از ماجرای RCS کنار کشیده‌اند و حالا دیگر انگیزه‌ای برای دست زدن به چنین اقدامی از جانب گوگل ندارند.

چند ماه پیش نیز اتحادیه اروپا از جزییات لایحه جدیدی برای بازارهای دیجیتال (Digital Markets Act) پرده برداشت که در صورت تصویب، توسعه‌دهندگان اپ‌های پیام‌رسان از جمله اپل را وادار به همکاری با یکدیگر خواهد کرد. براساس این لایحه، شرکت‌های پشت پیام‌رسان‌هایی همچون واتساپ، فیسبوک مسنجر یا iMessage باید در صورت درخواست توسعه‌دهندگان، اپ‌های خود را با پیام‌رسان‌های کوچک‌تر «تعامل‌پذیر» کنند؛ به‌عنوان مثال کاربر آیفون می‌تواند ازطریق iMessage به کاربر ویندوز و پیام‌رسان تلگرام، پیام ارسال کند.

به‌نظر می‌رسد اگر تمام راه‌ها به نتیجه نرسد، تنها اهرمی که می‌تواند بر اپل اعمال فشار کند تا امکان تعامل iMessage با سایر اپ‌ها را ممکن سازد، اتحادیه اروپا است. البته در متن بیانیه EU درباره تعامل پیام‌رسان‌های بزرگ با همدیگر صحبتی به میان نیامده است؛ اما اتحادیه اروپا می‌گوید که سعی دارد تا بدون آسیب‌رساندن به کسب‌وکارهای کوچک، دیوار بلند اطراف پلتفرم‌های بزرگ را تخریب کند.

اگر این لایحه تصویب شود و اپل همچنان از تعامل‌پذیر کردن iMessage خودداری کند، اتحادیه اروپا این شرکت را تا ۱۰ درصد درآمد سالانه‌ و در صورت تکرار تخطی از مقررات تا ۲۰ درصد جریمه خواهد کرد. علاوه‌براین، در صورت تخطی سیستماتیک از قوانین، اتحادیه اروپا می‌تواند اپل را از هرگونه تصاحب شرکت‌های دیگر منع کند.

مشکلات دنیای اندروید؛ آیا گوگل آن‌طور‌که ادعا می‌کند قهرمان داستان است؟

زمانی که گوگل داشت از اپل به خاطر انحصارطلبی‌ و خودداری این شرکت از پشتیبانی از RCS انتقاد می‌کرد، کاملاً فراموش کرد به یک مسئله بسیار مهم نیز اشاره کند؛ اینکه در حال حاضر، تنها RCS موجود در اندروید همان نسخه‌ای است که خودش توسعه داده است. دلایلش هم پیچیده است، اما به‌طور کلی، گوگل به‌خاطر نفوذی که دارد، موفق شد تمام بازار پیام‌رسانی RCS را گوشه‌ای گیر بیندازد و به سمت خود جذب کند.

درست است که گوگل جامعه کاربران اندرویدی را از شر خودخواهی و سردرگمی اپراتورها نجات داد، اما در عین حال آن‌ها را در نسخه RCS خودش محصور کرد. آن هم به این خاطر که ارسال پیامک ازطریق RCS نیازمند اتصال به سرور است و خود اندروید از RCS در سطح سیستم پشتیبانی نمی‌کند. هر شرکتی که بخواهد RCS خودش را پیاده‌سازی کند، هم به منابع بک‌اند نیاز خواهد داشت، هم به اپلیکیشنی که بتواند به این سرور متصل شود. گوگل هم سرور Jibe را دراختیار دارد و هم اپلیکیشن پیام‌رسانی که از RCS پشتیبانی می‌کند، اما توسعه‌دهندگان متفرقه نمی‌توانند اپلیکیشن‌هایی را توسعه دهند که بتواند به این سرور متصل شود.

Chat تنها روش پیاده‌سازی RCS نیست و فقط نسخه‌ای است که موفق شد بقیه اپراتورها را با خود همراه کند. هنوز هم اگر شرکتی بخواهد، می‌تواند یونیورسال پروفایل خودش را توسعه دهد، اما مشکلِ نبود رابط کاربری در خود اندروید همچنان پا برجا است؛‌ درنتیجه، شرکت‌ها همچنان مجبورند اپلیکیشن خودشان را برای پشتیبانی از RCS توسعه و توزیع کنند که این موضوع با توجه به نفوذ گوگل،‌ راهشان را برای ورود به بازار اپلیکیشن‌ها دشوار می‌کند. به‌عبارت دیگر، رقابت نسخه‌های دیگر RCS با نسخه گوگل با چالش‌های بزرگی همراه خواهد بود و این موضوع اپراتورها را از توسعه RCS مختص خود دلسرد کرده است.

حتی اگر گوگل بتواند به‌طور معجزه‌آسایی اپل را به پشتیبانی از RCS ترغیب کند، این استاندارد برای ساخت پلتفرم پیام‌رسان واقعا ضعیف است، چون هنوز به شماره تلفن کاربر وابسته است. RCS گوگل ضداینترنت است و در کامپیوتر، ساعت هوشمند و تبلت به‌دلیل نبود سیم‌کارت، کار نمی‌کند. درواقع گوگل دارد برای حل مشکل انحصار iMessage اپل، انحصار اپراتورها را پیشنهاد می‌دهد.

در این شرایط، می‌توان دید موضع گوگل آنچنان که دوست دارد وانمود کند، کاملاً خیرخواهانه نیست و پای منافع و انحصار این شرکت در میان است. هنوز مطمئن نیستیم که گوگل بخواهد زمانی سیستم Chat را پولی کند، اما کاری کرده تا اپلیکیشن‌های متفرقه نتوانند از آن استفاده کنند و به‌نظر می‌رسد خود اندروید را نیز از پشتیبانی از RCS در سطح سیستم عامل محروم کرده است.

شایعه شده بود که گوگل قصد دارد رابط برنامه‌نویسی Chat را دردسترس عموم قرار دهد، اما تاکنون این اتفاق محقق نشده است و فقط دردسترس سامسونگ قرار گرفته است. اگر بخواهیم با بدبینی به این قضیه نگاه کنیم، می‌توان گفت حالا که گوگل توانسته در دنیای پیام‌رسان‌ها حرفی برای گفتن داشته باشد، هر کاری از دستش بربیاد انجام می‌دهد تا این نفوذ معجزه‌آسا را حفظ کند؛ ازاین‌رو، هرگز خبری از دسترس عموم قرار دادن رابط کاربری Chat یا ادغام RCS در سطح سیستم‌عامل نخواهد بود. به‌عبارت‌دیگر، درحالی‌که گوگل ریاکاری اپل را درزمینه حریم شخصی گوشزد می‌کند، اپل هم می‌تواند بگوید گوگل به‌طور کامل RCS را روی اندروید تحت کنترل خود درآورده است.

انگیزه گوگل از از ارائه ندادن پشتیبانی از RCS در سطح سیستم‌عامل به‌طوری که راه برای توسعه‌دهندگان دیگر باز شود،‌ کاملاً مشخص نیست، اما می‌توان با توجه به سابقه این شرکت حدس‌هایی زد. اپلیکیشن Chat مبتنی بر RCS اولین «بُرد» واقعی گوگل در حوزه پیام‌رسان‌ها است و احتمالاً نمی‌خواهد به‌این زودی‌ها دست از این پیروزی شیرین بردارد یا کاری کند که طعم این پیروزی در دهانش تلخ شود.

گوگل با محبوبیت iMessage مشکل دارد و امیدوار است با شرمسار کردن اپل در انظار عمومی،‌ این شرکت را به استفاده از RCS متقاعد کند؛ اما اینکه گوگل دارد به شرکت‌های دیگر درباره بهترین استراتژی پیام‌رسانی پند و اندرز می‌دهد،‌ واقعا خنده‌دار است؛‌ چراکه گوگل بین شرکت‌های فناوری کمترین اعتبار را در این حوزه دارد.

تاریخچه پیام‌رسان‌های گوگل پر است از پروژه‌های نافرجام؛ چراکه هیچ واحدی در گوگل «مسئول» توسعه پیام‌رسان‌ها نیست و درنتیجه، این شرکت از زمان عرضه iMessage در سال ۲۰۱۱، تاکنون ۱۲ اپلیکیشن پیام‌رسانِ نیمه‌کاره را روانه بازار کرده است. اگر گوگل برای محبوبیت بیش‌ از حد iMessage دنبال مقصر می‌گردد، باید از خودش شروع کند و اگر واقعا قصد دارد به مصاف حریف قدری چون iMessage برود، اول باید محصولی بسازد که توانایی رقابت با آن را داشته باشد.