روغن پالم چیست و چه فواید و مضراتی دارد؟

مصرف روغن پالم یا روغن نخل در سراسر جهان درحال افزایش است. اگرچه، روغن پالم ماده غذایی بسیار بحث‌برانگیزی است. از یک طرف، گزارش می‌شود مزیت‌های سلامتی مختلفی دارد. از طرف دیگر، گفته می‌شود ممکن است سلامت قلب را به خطر بیندازد. همچنین نگرانی‌های زیست‌محیطی درمورد تولید رو به افزایش آن وجود دارد. این مقاله نگاهی به روغن پالم و اثرات آن بر سلامتی، محیط زیست و پایداری می‌اندازد.

روغن پالم چیست؟

روغن پالم از میوه گوشتی درختان نخل‌ روغنی گرفته می‌شود. روغن پالم تصفیه‌نشده گاهی به‌علت رنگ نارنجی مایل به قرمز آن روغن پالم قرمز نامیده می‌شود.

منبع اصلی روغن پالم درخت Elaeis guineensis است که بومی غرب و جنوب غربی آفریقا است. قدمت استفاده از آن در این منطقه به بیش از ۵ هزار سال پیش بازمی‌گردد. نخل روغنی مشابهی به نام Elaeis oleifera در آمریکای جنوبی یافت می‌شود، اما به‌ندرت به صورت تجاری پرورش داده می‌شود. اگرچه گاهی اوقات هیبریدی از این دو گیاه در تولید روغن پالم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در سال‌های اخیر، پرورش نخل روغنی به جنوب شرقی آسیا ازجمله مالزی و اندونزی گسترش پیدا کرده است. این دو کشور درحال‌حاضر بیش از ۸۰ درصد از روغن پالم جهان را تولید می‌کنند.

روغن پالم نیز مانند روغن نارگیل در دمای اتاق نیمه‌جامد است. اگرچه نقطه ذوب آن ۳۵ درجه‌ی سانتیگراد است که به میزان قابل‌ملاحظه‌ای بالاتر از نقطه ذوب نارگیل (۲۴ درجه‌ی سانتیگراد) است. علت این امر ترکیب متفاوت اسیدهای چرب این دو روغن است.

روغن پالم یکی از ارزان‌ترین و رایج ترین روغن‌ها در سراسر جهان است و یک سوم تولید جهانی روغن گیاهی را شامل می‌شود.

تفاوت روغن پالم با روغن هسته پالم چیست؟

توجه به این نکته ضروری است که روغن نخل را نباید با «روغن هسته پالم» اشتباه گرفت. درحالی‌که هر دو از یک گیاه منشا می‌گیرند، اما شباهت آن‌ها در همین‌جا به پایان می‌رسد. روغن پالم از میوه پالم می‌آید، درحالی‌که روغن هسته پالم از هسته‌ی میوه درخت پالم استخراج می‌شود. درحالی‌که بیش از ۸۰ درصد از چربی موجود در روغن هسته پالم از نوع چربی اشباع‌ است، فقط ۵۰ درصد از روغن پالم از این نوع چربی است که موجب می‌شود در شریان‌ها راحت‌تر حرکت کند.

کاربردهای روغن پالم

روغن پالم برای پخت‌وپز استفاده می‌شود و همچنین به بسیاری از غذاهای آماده برای مصرف که در فروشگاه‌های مواد غذایی می‌بینید، اضافه می‌شود. برخی افراد می‌گویند طعم آن شبیه طعم هویج یا کدو است.

روغن نخل از اجزای اصلی غذاهای غرب آفریقا و مناطق گرمسیری است و مخصوصا برای خورش کاری و سایر غذاهای ادویه‌دار مناسب است. از این روغن معمولا برای تفت دادن و سرخ کردن استفاده می‌شود، زیرا دارای نقطه دودی شدن بالایی است (۲۳۲ درجه سانتیگراد) و در حرارت بالا پایدار می‌ماند.

گاهی‌اوقات روغن پالم به‌عنوان تثبیت‌کننده به کره بادام زمینی و کره‌های دیگری که از مغزهای گیاهی گرفته می‌شود، اضافه می‌شود تا مانع از جدا شدن و نشستن روغن در بالای ظرف شود. علاوه‌بر کره‌های حاصل از مغزهای گیاهی، روغن پالم را در غذاهای مختلفی می‌توان یافت.

در دهه‌ی ۱۹۸۰، روغن پالم به‌علت نگرانی که مصرف روغن‌های گرمسیری ممکن است سلامت قلب را به خطر بیندازد، در بسیاری از محصولات با چربی‌های ترانس جایگزین شد. اگرچه پس از اینکه مطالعات خطرات سلامتی چربی‌های ترانس را آشکار کرد، تولیدکنندگان مواد غذایی دوباره به استفاده از روغن پالم روی آوردند.

این روغن همچنین در بسیاری از محصولات غیرخوراکی مانند خمیر دندان، صابون و لوازم آرایشی یافت می‌شود. علاوه‌براین، می‌توان از آن برای تولید سوخت بیودیزل استفاده کرد.

ترکیب تغذیه‌ای روغن پالم

یک قاشق غذاخوری (۱۴ گرم) روغن پالم شامل موارد زیر است:

• کالری: ۱۱۴
• چربی: ۱۴ گرم
• چربی اشباع: ۷ گرم
• اسیدهای چرب غیراشباع دارای یک پیوند دوگانه: ۵ گرم
• اسیدهای چرب غیراشباع دارای چند پیوند دوگانه: ۱/۵ گرم
• ویتامین E: یازده درصد نیاز روزانه بدن

تمام کالری روغن پالم از چربی منشا می‌گیرد. اسیدهای چرب موجود در آن شامل ۵۰ درصد اسیدهای چرب اشباع، ۴۰ درصد اسیدهای چرب غیراشباع دارای یک پیوند دوگانه و ۱۰ درصد اسیدهای چرب غیراشباع دارای چند پیوند دوگانه است.

چربی اشباع اصلی موجود در روغن پالم، اسید پالمیتیک است که ۴۴ درصد از کالری آن را تأمین می‌کند. این روغن همچنین حاوی مقادیر بالایی از اسید اولئیک و مقادیر کمتری اسید لینولئیک و اسید استئاریک است.

منشا رنگدانه نارنجی مایل به قرمز روغن پالم قرمز از آنتی‌اکسیدان‌هایی معروف به کاروتنوئیدها ازجمله بتاکاروتن ناشی می‌شود که بدن انسان می‌تواند آن را به ویتامین A تبدیل کند. رنگ قرمز یا طلایی رنگ روغن پالم نشان می‌دهد روغن حاوی مقدار نسبتا بالایی از کاروتنوئیدهایی است که برای قلب مفید است.

در روغن پالم تفکیک‌شده، بخش مایع طی فرایند متبلورسازی و تصفیه جدا می‌شود. قسمت جامد باقیمانده دارای چربی اشباع بالاتری است و دمای ذوب بالاتری دارد.

فواید روغن پالم برای سلامتی

روغن پالم با چندین مزیت سلامتی ازجمله محافظت از عملکرد مغز، کاهش عوامل خطر بیماری قلبی و بهبود وضعیت ویتامین A مرتبط بوده است.

تأثیر روغن پالم بر سلامت مغز

روغن پالم منبعی عالی از توکوترینول‌ها است که شکلی از ویتامین E با خواص آنتی‌اکسیدانی قوی هستند که ممکن است سلامت مغز را تقویت کنند. (اگرچه، ازآن‌جا که آنتی‌اکسیدان‌ها (ویتامین E) نسبت‌به حرارت بسیار حساس هستند، حرارت دادن مکرر باعث کاهش خواص آنتی‌اکسیدانی روغن می‌شود.)

مطالعات حیوانی و انسانی نشان می‌دهد توکوترینول‌های موجود در روغن پالم ممکن است به محافظت از اسیدهای چرب غیراشباع دارای چند پیوند دوگانه آسیب‌پذیر در مغز کمک کنند و روند پیشرفت زوال عقل را کند کرده، خطر سکته مغزی را کاهش دهند و از رشد ضایعات مغزی پیشگیری کنند.

در مطالعه‌ی دو سالانه‌ای روی ۱۲۱ فرد دچار ضایعات مغزی، گروهی که دو بار در روز توکوترینول‌های مشتق از روغن پالم را مصرف می‌کردند، در وضعیت ثابتی ماندند، درحالی‌که ضایعات مغزی گروه دارونما رشد کرد.

تأثیر روغن پالم بر سلامت قلب

گفته می‌شود روغن پالم دربرابر بیماری قلبی محافظت می‌کند. اگرچه نتایج مطالعات متناقض بوده است، به‌طورکلی، به‌نظر می‌رسد این روغن تأثیرات مفیدی روی عوامل خطر بیماری قلبی ازجمله کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب داشته باشد.

تجزیه‌و‌تحلیل بزرگی از ۵۱ مطالعه نشان داد سطوح کلسترول کل و LDL در افرادی که رژیم غنی از روغن پالم را دنبال می‌کردند، نسبت‌به افرادی که دارای رژیم غذایی دارای چربی ترانس بالا یا اسید میریستیک و اسید لوریک بودند، پایین‌تر بود.

مطالعه‌ی سه‌ماهه‌ی اخیری به بررسی اثرات روغن پالم تولیدشده از هیبریدی از درختان Elaeis guineensis و Elaeis oleifera در کاهش کلسترول پرداخت. در این مطالعه، افراد روزانه ۲۵ میلی‌لیتر (دو قاشق غذاخوری) روغن زیتون یا روغن پالم هیبرید مصرف می‌کردند. پژوهشگران براساس ۱۵ درصد کاهش در کلسترول LDL در هر دو گروه نتیجه‌گیری کردند این روغن پالم می‌تواند معادل گرمسیری روغن زیتون درنظر گرفته شود.

اگرچه توجه به این نکته ضروری است که افزایش یا کاهش در سطوح کلسترول LDL به تنهایی نمی‌تواند خطر بیماری قلبی را پیش‌بینی کند. عوامل مختلف دیگری نیز نقش دارند. با‌این‌حال، مطالعه‌ی کنترل‌شده‌ای در سال ۱۹۹۵ نشان داد که روغن پالم ممکن است به کاهش پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به بیماری قلبی کمک کند. در این مطالعه‌ی ۱۸ ماهه، هفت نفر از ۲۵ فردی که این روغن را دریافت کردند، بهبودهایی را نشان دادند و وضعیت ۱۶ نفر نیز ثابت ماند. درمقابل، ۱۰ نفر از ۲۵ فرد گروه دارونما دچار پیشرفت بیماری شدند و هیچ‌یک بهبودی نشان نداد.

تأثیر مثبت روغن پالم در بهبود وضعیت ویتامین A

روغن پالم می‌تواند به بهبود وضعیت ویتامین A در افراد دچار کمبود یا در خطر کمبود این ویتامین کمک کند.

مطالعات انجام‌شده روی زنان باردار در کشورهای درحال توسعه نشان داده است مصرف روغن پالم قرمز سطح ویتامین A را در خون آن‌ها و نیز در نوزادان شیرخوار آن‌ها افزایش می‌دهد.

مطالعه‌ی دیگری نشان داد سطوح خونی ویتامین A در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک که ازنظر جذب ویتامین‌های محلول در چربی مشکل دارند، پس از مصرف روزانه دو تا سه قاشق غذاخوری از روغن پالم قرمز به مدت هشت هفته، افزایش پیدا کرد. همچنین نشان داده شده است که روغن پالم به افزایش سطح ویتامین A در بزرگسالان و کودکان خردسال کمک می‌کند.

درحقیقت، مطالعه‌ای از هند گزارش کرد که کودکان در سن پیش‌دبستانی که روزانه ۵ میلی‌لیتر (یک قاشق چای‌خوری) روغن پالم مصرف می‌کردند، نسبت‌به کودکانی که مکمل ویتامین A دریافت می‌کردند، افزایش بیشتری را در سطوح ویتامین A نشان می‌دادند.

عوارض و مضرات بالقوه روغن پالم برای سلامتی

اگرچه بیشتر مطالعات نشان داده‌اند روغن پالم تأثیر محافظت‌کننده‌ای بر سلامت قلب دارد، مطالعات دیگر نتایج ضدونقیضی را گزارش کرده‌اند.

مطالعه‌ای روی زنان دارای کلسترول بالا انجام شد. این مطالعه نشان داد که درنتیجه‌ی مصرف روغن پالم، سطوح نوعی LDL کوچک و چگال یا sdLDL (نوعی کلسترول که با بیماری قلبی ارتباط دارد) افزایش یافت اما با مصرف روغن‌های دیگر کاهش پیدا کرد. اگرچه ترکیبی از روغن پالم و روغن سبوس برنج سطوح sdLDL را کاهش داد.

مطالعه‌ی دیگری نشان داد که sdLDL در گروهی که روغن پالم مصرف می‌کردند، تغییر نکرد، درحالی‌که ذرات بزرگ LDL افزایش پیدا کرد. احتمال اینکه ذرات بزرگ LDL موجب حملات قلبی شوند، نسبت‌به ذرات چگال و کوچک LDL کمتر درنظر گرفته می‌شود. مطالعات دیگر افزایش در سطوح کلسترول را در پاسخ به مصرف روغن پالم گزارش کرده‌اند. اگرچه در این مطالعات اندازه ذرات LDL اندازه‌گیری نشد.

توجه به این نکته ضروری است که موارد یادشده تنها عوامل خطر بالقوه هستند و شواهدی نیستند که نشان دهند روغن پالم واقعا می‌تواند موجب بیماری قلبی شود.

اگرچه مطالعه‌ای روی حیوانات نشان می‌دهد که مصرف روغنی که به‌طور مکرر حرارت دیده است، ممکن است به خاطر کاهش در فعالیت آنتی‌اکسیدانی روغن موجب رسوب‌های پلاک در شریان‌ها شود. هنگامی که موش‌ها صحرایی غذایی را می‌خوردند که حاوی روغن پالمی بود که ده بار حرارت دیده بود، آن‌ها در طول ۶ ماه دچار پلاک‌های شریانی بزرگ و دیگر نشانه‌های بیماری قلبی شدند، درحالی‌که موش‌های تغذیه‌شده با روغن پالم تازه دچار این مشکلات نشدند.

ارتباط روغن پالم با ابتلا به سرطان: آیا روغن پالم باعث سرطان می‌شود؟

روغن پالم را می‌توان در بیش از نیمی از تمام محصولات بسته‌بندی شده‌ای که معمولا مصرف می‌کنیم، یافت. شاید بتوان گفت که شما هر روز از محصولات روغن پالم استفاده کرده یا آن‌ها را می‌خورید. اگرچه این محصول با خطر سرطان مرتبط بوده است. طبق گزارش سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) روغن پالم وقتی که در دمای بالا فرآوری شود، می‌تواند باعث سرطان شود. پژوهش‌های بیشتری برای تأیید این یافته‌ها و تأثیر آن در کارآزمایی‌های انسانی نیاز است.

طبق اعلام سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا، برخی آلاینده‌های موجود در روغن پالم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. هنگام ترکیب روغن پالم به غذاهای و محصولات مرتبط، روغن حرارت داده می‌شود. اگرچه، فرآوری روغن پالم موجب تولید استرهای اسید چرب گلیسیدیل (GEs) می‌شود.

این استرهای اسید چرب گلیسیدیل در بدن تجزیه شده و گلیسیدول را آزاد را می‌کنند که ماده‌ای است که اثرات سرطان‌زای آن در حیوانات شناسایی شده است و تصور می‌شود به انسان نیز آسیب می‌رساند. در مطالعات، رساندن گلیسیدول به معده موش‌ها موجب رشد تومورهای خوشخیم و بدخیم شد.

اگرچه مطالعاتی روی حیوانات انجام شده است، پژوهش‌های کمی درباره روغن پالم و خطر سرطان در انسان وجود دارد. همچنین پژوهش‌های معدودی درباره میزان توصیه‌شده استفاده از روغن پالم وجود دارد. با‌این‌حال، پژوهشگران بر رعایت اعتدال یا محدود کردن استفاده از محصولات حاوی روغن پالم تأکید می‌کنند.

نوتلا و روغن پالم؛ آیا نوتلا موجب سرطان می‌شود؟

نوتلا (برند معروفی از شکلات فندقی) سرشار از چربی و قند افزودنی است. بنابراین، هرگز به‌عنوان غذایی سالم مشهور نبوده است. اگرچه با وجود عدم ارزش غذایی، طرفداران این فندق شکلاتی محبوب استفاده از آن را از اوایل دهه‌ی ۱۹۶۰ به شیوه‌های مختلف آغاز کردند. اما در سال‌های اخیر سؤال‌هایی درمورد نوتلا ایجاد شده است که ارتباطی با قند بالای آن ندارد، بلکه ادعا می‌کند نوتلا موجب سرطان می‌شود.

پس از قند، فراوان‌تری ماده موجود در نوتلا روغن پالم است که در صورت تصفیه در دمای بالا با خطر ایجاد سرطان همراه است. جنجال نوتلا در سال ۲۰۱۶ زمانی آغاز شد که سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا گزارش مفصلی از سمیت بالقوه برخی اسیدهای چرب موجود در روغن پالم منتشر کرد. طبق این گزارش، در جریان فرایند حرارت دادن، یکی از اسیدهای چرب موجود در روغن پالم ترکیب خطرناکی به نام گلیسیدول را تولید می‌کند که سرطان زا محسوب می‌شود.

گزارش سازمان مذکور موجب نگرانی عمومی گسترده‌ای دراین‌باره شد که آیا غذاهای حاوی روغن پالم مانند نوتلا می‌توانند باعث سرطان شوند و بسیاری از مصرف‌کنندگان و شرکت‌های مواد غذایی تحریم این محصول را شروع کردند.

اما در گزارش سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا نوتلا به‌عنوان محصولی که باید از مصرف آن اجتناب کرد، مشخص نشده بود. علاوه‌بر‌این، تمام مطالعاتی که روغن پالم را با سرطان مرتبط دانسته بودند، روی حیوانات انجام شده بود. به‌گفته‌ی کارشناسان، با وجود خطرات سلامتی بالقوه مرتبط با روغن پالم، هنوز هم می‌توان نوتلا را در حد متعادل مصرف کرد.

در گزارش سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا آمده بود که هیچ مقداری از گلیسیدول بی‌خطر درنظر گرفته نمی‌شود که به همین علت بود که می‌شد به‌سادگی نتیجه‌گیری کرد مصرف روغن پالم موجود در محصولاتی نظیر نوتلا خطرناک است. اگرچه این گزارش همچنین ذکر کرده بود ترکیبات سرطان‌زا فقط زمانی تولید می‌شوند که روغن پالم (و روغن‌های گیاهی دیگر) در دمای بالا (حدود ۲۰۰ درجه سانتیگراد یا بالاتر) حرارت ببینند.

به‌گفته‌ی فریرو، شرکت فرآورده‌های قندی در ایتالیا که نوتلا را تولید می‌‌کند، این شرکت روغن پالم را برای نوتلا در سطوحی حرارت می‌دهد که مطابق آستانه‌های جدیدی است که EFSA توصیه کرده است. بنابراین، احتمال ایجاد سطوح سرطان‌زایی از گلیسیدول بعید است.

فریرو در اوایل ۲۰۱۷، از استفاده از روغن پالم به‌عنوان یکی از اجزای اصلی نوتلا دفاع کرد و کمپین تبلیغاتی را به راه انداخت تا به مصرف‌کنندگان اطمینان دهد که این محصول برای مصرف بی‌خطر است.

از‌آنجا که دستورالعمل تهیه‌ی نوتلا اختصاصی است، نمی‌توان مشخص کرد که در ظرف حاوی نوتلا یا یک وعده از آن، دقیقا چه مقدار روغن پالم وجود دارد. اگرچه براساس اطلاعات تغذیه‌ای موجود در وب‌سایت شرکت تولیدکننده، از ۸۰ کالری موجود در یک قاشق غذاخوری (۱۵ گرم)، فقط کمی بیش از ۴۰ کالری از چربی می‌آید که از این میان، حدود ۱۴ کالری از چربی اشباع حاصل می‌شود.

البته تمام چربی موجود در نوتلا از نوع روغن پالم نیست. فندق (جزء بعدی ذکرشده در فهرست ترکیبات)، نیز دارای چربی است. بنابراین می‌توان فرض کرد به ازای هر قاشق غذاخوری از نوتلا که می‌خورید، کمتر از نصف قاشق غذاخوری روغن پالم مصرف می‌کنید (درمقابل، فندق منبعی از چربی سالم و حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است).

وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا (USDA)، توصیه می‌کند که میزان مصرف اسیدهای چرب را به ۱۰ درصد یا کمتر از کالری مصرفی روزانه خود محدود کنید. توصیه‌ی انجمن قلب آمریکا هم این است که برای کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی، میزان مصرف این چربی‌ها را در حد ۵ تا ۶ درصد کالری روزانه محدود کنید.

در یک گرم چربی، ۶ کالری وجود دارد، یعنی یک قاشق غذاخوری از روغن پالم حاوی کمی بیش از ۶۰ کالری از چربی اشباع است. در رژیم غذایی ۲۰۰۰ کالری در روز، این مقدار برابر تقریبا ۳ درصد از کل کالری مصرفی در طول روز است که ۳۰ تا ۵۰ درصد میزان توصیه‌شده از روغن‌های اشباع را شامل می‌شود. البته با وجود اینکه محتوای چربی اشباع روغن پالم بالا است، برخی کارشناسان می‌گویند نسبت‌به روغن هسته پالم و حتی روغن نارگیل، پروفایل اسید چرب مطلوب‌تری دارد و احتمالا نسبت‌به کره انتخاب سالم‌تری است.

علت مباحث گسترده درباره‌ی مصرف روغن پالم چیست؟

مسائل اخلاقی متعددی درمورد تأثیرات تولید روغن پالم روی محیط زیست، حیات‌وحش و جوامع وجود دارد.

در دهه‌های گذشته، افزایش تقاضا منجر به افزایش بی‌سابقه‌ی تولید روغن پالم در مالزی، اندونزی و تایلند شده است. این کشورها دارای آب‌و‌هوای گرمسیری مرطوبی هستند که برای پرورش درختان نخل روغنی مناسب است. با‌این‌حال، به‌منظور ایجاد مزارع درختان نخل روغنی، جنگل‌های گرمسیری درحال نابودی است. طبق تجزیه‌و‌تحلیل‌های انجام شده، ۴۵ درصد از زمین‌هایی که در جنوب شرقی آسیا که درحال‌حاضر برای تولید روغن نخل استفاده می‌شود، در سال ۱۹۰۰ جنگل بوده است.

جنگل‌زدایی اثرات مخربی روی گرمایش زمین دارد، زیرا جنگل‌ها با جذب کربن از اتمسفر نقش مهمی در کاهش گازهای گلخانه‌ای دارند. علاوه‌بر‌این، تخریب مناظر طبیعی موجب تغییراتی در اکوسیستم می‌شود که سلامت و تنوع حیات وحش را به خطر می‌اندازد. خصوصا تأثیر جنگل‌زدایی ناشی از تولید روغن پالم روی گونه‌های درمعرض خطری مانند اورانگوتان بورنئویی که به‌علت از دست دادن زیستگاه با انقراض رو‌به‌رو شده‌اند، نگران‌کننده است.

همچنین گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر توسط شرکت‌های روغن نخل مانند پاک‌سازی زمین‌های کشاورزی و جنگل‌ها بدون مجوز، پرداخت دستمزد پایین، فراهم کردن شرایط ناامن کاری و کاهش چشمگیر کیفیت زندگی وجود داشته است. البته کارشناسان می‌گویند روش‌های اخلاقی و پایدارتری برای تولید روغن پالم وجود دارد. به‌عنوان مثال، تجزیه‌و‌تحلیلی در سال ۲۰۱۵ نشان داد محدود کردن گسترش مزارع جدید نخل به مناطق بدون جنگل و کاشت درختان فقط در مناطق با ذخایر کربن پایین می‌تواند انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا ۶۰ درصد کاهش دهد.

روغن پالم به‌علت هزینه تولید پایین و کیفیتی که دارد، تقاضای بالایی دارد. این روغن در محصولات زیر استفاده می‌شود:

• غذاها
• مواد شوینده
• محصولات آرایشی
• سوخت زیستی

غذاها و محصولات حاوی روغن پالم

مقدار زیادی استرهای اسید چرب گلیسیدیل در روغن پالم، چربی پالم و دیگر روغن‌های مرتبط وجود دارد. همچنین تعدادی غذای غنی از روغن پالم وجود دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا لازم دانسته است که تمام غذاهای حاوی روغن پالم این ترکیب را در برچسب غذایی مشخص کند حتی اگر با روغن‌های دیگر مخلوط شده باشد.

مواد غذایی رایجی که حاوی مقدار زیادی روغن پالم و مشتقات مربوط به آن هستند، عبارت‌اند از:

• مارگارین‌ها (کره گیاهی)
• روغن پخت‌و‌پز
• روغن صاف قنادی
• بستنی
• کوکی‌ها
• کراکرها
• پودر کیک
• بیسکوئیت‌ها
• رشته‌های فوری
• نان‌های بسته‌بندی‌شده
• خمیر پیتزا
• شکلات

محصولات غیرخوراکی که حاوی روغن پالم هستند، شامل موارد زیر می‌شوند:

• رژ لب
• شامپو
• مواد شوینده
• صابون
• خمیردندان
• ویتامین‌ها
• سوخت زیستی

آیا روغن پالم در شیر وجود دارد؟

به‌گفته‌ی مقامات نظارت بر فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت ایران، هیچ نوع شیر و ماست کارخانه‌ای در کشور روغن پالم ندارد و فقط در پروانه ساخت برخی اقلام لبنی با مجوز وزارت بهداشت اجازه استفاده از این روغن داده می‌شود.

هزینه‌های زیست‌ محیطی روغن پالم

چندین کشور (عمدتا اندونزی و مالزی) تقریبا ۸۵ درصد از کل روغن پالم جهان را تولید می‌کنند. در سال 2021، جهان بیش از ۷۵/۷ میلیون کیلوگرم روغن پالم تولید کرد.

بخش‌هایی از جنوب شرقی آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین که در آن درخت نخل روغنی پرورش داده می‌شود، بیشتر تحت‌تأثیر تولید آن قرار گرفته‌اند. بااین‌حال، به علت اینکه تأثیرات آن روی محیط زیست بسیار چشمگیر است، خسارات نهایی از حاصل از تولید روغن پالم ممکن است بسیار بیشتر از این باشد.

برخی از مهم‌ترین نگرانی‌های زیست‌محیطی مرتبط با روغن پالم عبارت‌اند از:

جنگل‌زدایی: در مناطقی از آسیا، تخمین زده می‌شود که روغن پالم عامل تقریبا نیمی از کل جنگل‌زدایی‌ها باشد. پاک‌سازی جنگل‌ها برای کشاورزی موجب آزاد شدن گازهای گلخانه‌ای، تخریب زیستگاه‌ها و از بین رفتن تنوع زیستی می‌شود.

آلودگی: تولید گسترده محصولات کشاورزی مانند روغن پالم به ناگزیر موجب رواناب و آلودگی خاک و آب‌های مجاور می‌شود. جنگل‌زدایی برای ایجاد فضای موردنیاز کاشت درختان نخل روغنی نیز از منابع مهم آلودگی هوا است.

نابودی تنوع زیستی: درنتیجه جنگل‌زدایی و تخریب زیستگاه‌ها، بسیاری از جمعیت‌های پرندگان، فیل‌ها، اورانگوتان‌ها و ببرها در کشورهایی که روغن پالم تولید می‌کنند، با تهدید مواجه شده و درمعرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.

مشارکت در گرمایش جهانی: پاک‌سازی جنگل‌ها برای ایجاد مزارع روغن پالم ازطریق انتشار مقادیر زیادی از گازهای گلخانه‌ای به گرم شدن زمین کمک می‌کند.

رشد و تولید بی‌وقفه: پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای روغن پالم طی ده سال آینده افزایش قابل‌توجهی پیدا کند. در برخی مناطق سطح تولید می‌تواند تا ۱۰۰ درصد یا بیشتر افزایش پیدا کند و اثرات زیست‌محیطی حاصل از آن را تشدید کند. این درحالی است که تولید روغن پالم نیز ازسوی گرمایش جهانی تهدید می‌شود. برخی از گونه‌های نخل در دمای گرم رشد ضعیف‌تری دارند و علاوه‌بر‌این، سیل ناشی از افزایش سطح آب دریا نیز کشورهای تولیدکننده روغن پالم مانند اندونزی را تهدید می‌کند.

نام‌های رایج روغن پالم

اگر می‌خواهید از روغن پالم استفاده کنید، از مارک‌های دارای گواهینامه RSPO (میز گرد روغن نخل پایدار) خریداری کنید. علاوه‌بر‌این، ازآن‌جا که می‌توانید مزیت‌های سلامتی مشابهی را از روغن‌ها و غذاهای دیگر به دست آورید، احتمالا بهتر است برای بیشتر نیازهای روزانه خود از منابع چربی دیگر استفاده کنید.

آگاهی از نحوه پیدا کردن روغن پالم در فهرست اجزای سازنده یک محصول برای درک میزان رایج بودن آن و اینکه در کدام مواد غذایی، محصولات بهداشتی یا سلامتی شما پنهان است، ضروری است. مشاهده نام روغن پالم و روغن هسته پالم در ترکیبات روی محصول ساده است. اما ترکیبات زیر نیز به معمولا روغن پالم اشاره می‌کنند:

• گلیسرین
• مونو و دی‌گليسريدها
• پروپیلن گلیکول
• توکوفرول با یا بدون ذکر ویتامین E
• روغن گیاهی که نوع آن مشخص نشده باشد

مگر اینکه به مورد دیگری اشاره شده باشد، این‌ ترکیبات معمولا با روغن پالم تهیه می‌شوند.

علاوه‌بر‌این، برخی از رایج‌ترین مشتقات روغن پالم عبارت‌اند از:

• پالمات
• پالمیتات
• سدیم لورت سولفات (گاهی اوقات حاوی روغن پالم است)
• سدیم لوریل سولفات (گاهی اوقات حاوی روغن پالم است)
• گلیسرول استئارات
• اسید استئاریک
• روغن گیاهی (گاهی حاوی روغن پالم است)

آیا باید از مصرف روغن پالم اجتناب کرد؟

این تصمیمی شخصی است که از مصرف روغن پالم اجتناب کنید یا این که سعی کنید فقط از روغن‌های پالمی استفاده کنید که با رعایت اصول اخلاقی و پایداری تولید شده‌اند. بسیاری از بحث‌ها درباره‌ی روغن پالم شامل موارد زیر است:

• محیط زیست
• تغییرات اقلیمی
• کشاورزی پایدار
• حق مردم بومی برای مدیریت زمین‌های خودشان
• حقوق بشر
• حقوق کارگران
• قوانین کار کودکان

بدیهی است که تولید روغن پالم به شکل فعلی، در بلندمدت پایدار نیست. علاوه‌بر‌این، سازمان‌هایی مانند عفو بین‌الملل، مجمع بین‌المللی حقوق کار و دیده‌بان حقوق بشر، صنعت روغن پالم را به استفاده از نیروی کار کودک، ناکامی در محافظت از زمین‌های مردم بومی و دیگر انواع نقض حقوق بشر متهم کرده‌اند.

با‌این‌حال، جایگزینی ساده روغن پالم با دیگر روغن‌های گیاهی ممکن است گزینه مناسبی نباشد. علت آن است که دیگر محصولات روغن گیاهی حتی از منابع بیشتری استفاده می‌کنند و بنابراین نسبت‌به روغن پالم تأثیر بیشتری در تغییرات اقلیمی دارند، زیرا محصولات پالم رشد کارآمدتری دارند و نسبت‌به سایر گیاهان تولیدکننده روغن محصول بیشتری حاصل می‌کنند.

_{تخریب زیستگاه‌ها برای ایجاد مزارع درختان نخل روغنی درحال نابودی اورانگوتان‌ها است}

جمع‌بندی

روغن پالم یکی از پرکاربردترین روغن‌ها در جهان است. این روغن از درختان پالم به دست می‌آید که بومی آفریقا است. روغن پالم در دمای اتاق نیمه جامد است و در پخت‌و‌پز استفاده می‌شود. همچنین در برخی غذاها، محصولات آرایشی و بهداشتی و سوخت‌ها نیز یافت می‌شود.

روغن پالم حاوی ۱۰۰ درصد چربی است که نیمی از آن اشباع است. این روغن همچنین حاوی ویتامین E است. روغن پالم قرمز حاوی آنتی اکسیدان‌هایی به نام کاروتنوئید است.

روغن پالم ممکن است به محافظت از عملکرد مغز، کاهش عوامل خطر بیماری قلبی و افزایش سطح ویتامین A در برخی افراد کمک کند. از طرف دیگر، روغن پالم ممکن است برخی خطر عوامل خطرساز بیماری قلبی را در برخی افراد افزایش دهد. حرارت دادن مکرر روغن ممکن است ظرفیت آنتی‌اکسیدانی آن را کاهش داده و در ایجاد بیماری قلبی نقش داشته باشد.

در مطالعات حیوانی نشان داده شده است روغن پالم اثرات سرطان‌زا دارد. پژوهش‌های اندکی درمورد تأثیر آن روی انسان‌ها وجود دارد. استفاده از این روغن با احتیاط و در حد اعتدال ممکن است اثرات منفی آن را کاهش دهد.

اثرات ناشی از تولید روغن پالم بر محیط زیست، سلامت حیوانات وحشی و زندگی مردم بومی بسیار نگران‌کننده است. جایگزینی جنگل‌ها با درختان نخل روغنی درحال تخریب محیط زیست، حیات وحش و کیفیت زندگی مردم است. صنعت روغن پالم مسئول حجم عظیمی از جنگل‌زدایی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی است.