آیا رنگ دندان‌ها به طور طبیعی زرد است؟

در دنیایی که سفید کردن دندان‌ها به‌خصوص در میان کسانی که مورد توجه عموم قرار دارند، به‌طور فزاینده‌ای در حال رایج شدن است، به‌راحتی می‌توان فراموش کرد که دندان‌های طبیعی چه ظاهری دارند.

مطالعه‌ای که توسط OnePoll (شرکت تحقیقات بازاریابی) انجام شد، نشان داد که تا ۶۱ درصد از آمریکایی‌ها آرزو می‌کنند بتوانند ظاهر دندان‌های خود را تغییر بدهند و سفید نبودن دندان‌ها در اول فهرست نارضایتی‌های آن‌ها قرار دارد.

با وجود نگرانی‌های بسیاری از آمریکایی‌ها در مورد ظاهر دندان‌هایشان، طبق یافته‌های آکادمی دندانپزشکی عمومی، مردم به‌طور متوسط در طول روز فقط به مدت ۴۵ تا ۷۰ ثانیه دندان‌های خود را مسواک می‌زنند. متخصصان به مردم توصیه می‌کنند که دو بار در روز و هر بار حدود دو دقیقه مسواک بزنند. رعایت بهداشت دهان عامل مهمی در ظاهر دندان‌های شما است.

در این مقاله، به علم پشت‌صحنه‌ی رنگ دندان‌ها می‌پردازیم. ما بررسی می‌کنیم که آیا دندان‌های زرد نشانه ضعف سلامتی هستند و برای بهبود ظاهر دندان‌های زرد خود چه کارهایی می‌توانید انجام بدهید.

ابتدا به این پرسش می‌پردازیم که آیا دندان‌ها به‌طور طبیعی زرد هستند؟ برای کسب دانش بیشتر ابتدا باید در مورد ترکیب دندان‌‌های خود بدانیم.

دندان‌ها از سه لایه‌ی مختلف تشکیل شده‌اند. مینای دندان سخت‌ترین ماده در بدن انسان است و خارجی‌ترین لایه را تشکیل می‌دهد. عاج دندان در وسط قرار دارد و داخلی‌ترین لایه مغز دندان یا پالپ است.

بسیاری از مردم نمی‌دانند این لایه میانی دندان یعنی عاج است که به دندان رنگ می‌دهد. عاج دندان بیشتر ما به زرد کمرنگ است؛ اما وجود سایه‌هایی از قرمز یا کهربایی نیز عادی است. لایه‌ی مینا نسبتا شفاف است؛ اما می‌تواند بر ظاهر دندان‌های ما اثر بگذارد. در افرادی که مینای دندان‌هایشان ضخیم‌تر است، دندان ممکن است کمتر زرد به‌ نظر برسد؛ زیرا عاج دندان به‌راحتی به مینای دندان نفوذ نمی‌کند.

رنگی که می‌بینیم، اغلب بیشتر مربوط به ضخامت مینای دندان است تا رنگ دندان‌ها. دکتر سامیت هندوچا، دندانپزشک شرکت My Mouth، توضیح می‌دهد: «هر کسی دارای ضخامت عاج و مینای متفاوت و ویژگی‌های متفاوتی در داخل دندان است که موجب رنگ‌های دیگری به غیر از سفید می‌شود که کاملا طبیعی است.»

ممکن است رنگ دندان‌های ما حتی از سنین پایین متنوع باشد؛ اما دندان‌های اولیه بیشتر افراد از دندان‌های بالغ آن‌ها سفیدتر است؛ به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها به آن‌ها دندان‌های شیری گفته می‌شود. دندان‌های اولیه به این علت سفیدتر به‌ نظر می‌رسند که مینای دندان‌های کودکان ضخیم‌تر است و زردی عاج دندان را که زیر آن قرار دارد، می‌پوشاند.

داشتن دندان‌های زرد کاملا طبیعی است و لزوما نشان‌دهنده سلامت ضعیف دهان نیست. حتی با داشتن سبک زندگی سالم، عواملی خارج از کنترل ما مانند ژن‌ها و ضخامت مینای دندان‌های ما می‌توانند بر ظاهر دندان‌ها تأثیر بگذارند. همچنین دندان‌ها اغلب به‌عنوان بخشی از روند پیری ظاهر زردتری پیدا می‌کنند. با افزایش سن، مینای دندان نازک می‌شود یا می‌شکند و بخش درونی دندان بیشتر نمایان می‌شود و دندان به رنگ زردتر دیده می‌شود.

علاوه‌ بر این، مواد رنگی حاصل از برخی غذاها و نوشیدنی‌ها نظیر چای و قهوه نیز می‌تواند در زرد شدن دندان‌ها نقش داشته باشد. دندان‌های زرد لزوما نشانه‌ای از سلامت ضعیف دهان نیستند؛ اما در مواردی می‌توانند نشانگر این باشند که مینای دندان فرسوده شده است و دندان می‌تواند ضعیف و مستعد خرد شدن باشد. دکتر هندوچا می‌افزاید: «عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند بر رنگ دندان‌های ما اثر بگذارند. پرکننده‌های نقره می‌توانند رنگ دندان‌ها را به خاکستری تغییر بدهند که به علت موادی است که طی خوردگی فلز آزاد می‌شود. دندان‌هایی که ضربه دیده‌اند یا دچار آبسه شده‌اند نیز ممکن است با گذشت زمان تیره به‌ نظر برسند؛ زیرا عصب آن‌ها ممکن است از بین برود و به درمان نیاز داشته باشد.»

علت تغییر رنگ دندان در برخی افراد ممکن است ژنتیکی باشد و این امر معمولا با تغییر رنگ درون دندان در ارتباط است. مطالعه‌ای که در British Dental Journal منتشر شد، نشان می‌دهد برخی از اختلالات متابولیک و دارویی‌هایی مانند تتراسایکلین نیز با تغییر رنگ دندان‌ها ارتباط دارند.

انتخاب‌های سبک زندگی ما نیز بر رنگ دندان‌هایمان اثر می‌گذارد. سیگار کشیدن می‌تواند موجب زرد شدن سریع دندان‌ها شود. تار و نیکوتین موجود در تنباکو عامل تغییر رنگ دندان هستند. قهوه، شراب قرمز، شکلات و نوشیدنی‌های گازدار نیز همه می‌توانند در تغییر رنگ دندان‌ها مؤثر باشند.

دندان‌های زرد لزوما ناسالم نیستند؛ اما ظاهر دندان‌ها می‌تواند بر اعتماد به نفس بسیاری از افراد اثر بگذارد. خوشبختانه تغییراتی وجود دارد که می‌توان برای بهبود ظاهر دندان‌ها ایجاد کرد. رعایت بهداشت دهان استراتژی پیشگیرانه مهمی است. متخصصان توصیه می‌کنند که به‌طور منظم مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. علاوه بر این، دهان‌شویه نیز می‌تواند مفید باشد. دکتر هندوچا در مورد خمیردندان توصیه می‌کند: «خمیردندان‌های سفیدکننده یا خمیردندان‌های حاوی زغال فعال ممکن است به حذف مؤثرتر رنگ‌ها کمک و دندان‌ها را سفیدتر کنند. البته همیشه باید در این مورد با فرد متخصص مشورت کنید که آیا خمیردندان‌ سفیدکننده برای شما مفید است یا نه؛ زیرا برخی از آن‌ها می‌توانند ساینده باشند.»

تغییر سبک زندگی می‌تواند به بهبود ظاهر دندان‌های شما کمک کند. ترک سیگار می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند و کاهش مصرف غذا و نوشیدنی‌هایی مانند قهوه که دندان را رنگ می‌کنند نیز مفید است.

اگر قبلاً این گزینه‌ها را امتحان کرده‌اید و به دنبال روش‌های دیگری می‌گردید، می‌توانید به سفید کردن (بلیچینگ) دندان‌ها فکر کنید. دکتر صفا الناهر، دندانپزشک کلینیک Serene Dental and Facial Aesthetics، می‌گوید سفید کردن دندان‌ها در صورت تجویز دندانپزشک ایمن است. این رویه می‌تواند ظاهر دندان‌ها را به‌ شکل قابل‌توجهی بهبود بدهد و موجب افزایش اعتماد به نفس بسیاری از افراد ‌شود. البته توجه داشته باشید که درمان سفید کردن دندان، رنگ پرکننده‌ها و روکش‌های دندان را تغییر نمی‌دهد و اگر می‌خواهید ظاهر آن‌ها تغییر کند، باید آن‌ها را عوض کنید.

عوارض جانبی رایج سفید کردن دندان‌ها حساسیت و تحریک لثه است. دکتر الناهر در مورد رویه‌هایی که افراد غیر متخصص یا بدون تجویز دندانپزشک انجام می‌دهند، هشدار می‌دهد و می‌گوید محصول آن‌ها ممکن است ایمن نباشد و موجب آسیب شود. دکتر هندوچا می‌گوید: «از‌آنجا که دندان‌های هر فردی متفاوت است، مقدار زمان مورد نیاز برای سفید شدن دندان‌ها متفاوت است. همچنین باید رویه‌ی سفید کردن دندان‌ها را گهگاه تکرار کنید؛ زیرا بسته به رژیم غذایی ممکن است رنگ قبلی دندان برگردد.»