چرا اپل و گوگل به‌دنبال هویت دیجیتال کاربران هستند

صنعت فناوری در سال‌های اخیر شاهد دگرگونی سریعی در مفهوم «هویت» بوده است. در همین راستا، اپل و گوگل تلاش می‌کنند اسناد هویتی رسمی مانند گذرنامه و کارت‌های شناسایی دولتی را به‌صورت دیجیتال در گوشی‌های هوشمند ادغام کنند. این رویکرد بخشی از برنامه‌ای گسترده‌تر برای بازتعریف شیوه شناسایی کاربران در دنیای دیجیتال است؛ برنامه‌ای که هدف آن ترکیب هم‌زمان سرعت، امنیت و سهولت دسترسی است.
 

هویت دیجیتال چیست؟

هویت دیجیتال در واقع نسخه‌ای الکترونیکی و رمزگذاری‌شده از اسناد هویتی دولتی است که می‌تواند در قالب کیف پول‌های دیجیتال روی تلفن‌های هوشمند ذخیره شود. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به حمل مدارک فیزیکی، هویت خود را به‌ویژه در محیط‌هایی مانند فرودگاه‌ها و ایست‌های بازرسی امنیتی احراز کنند. در حال حاضر، برخی کشورها با هماهنگی نهادهای رسمی، استفاده آزمایشی از این فناوری را در تعدادی از فرودگاه‌های خود آغاز کرده‌اند.
 

این فناوری چگونه عمل می‌کند؟

فرآیند ایجاد هویت دیجیتال از چند مرحله مشخص تشکیل شده است. ابتدا سند هویتی اصلی با استفاده از دوربین تلفن همراه اسکن می‌شود و سپس با ثبت یک تصویر زنده از چهره کاربر، تطابق اطلاعات تأیید می‌شود. پس از آن، داده‌ها به‌صورت رمزگذاری‌شده در داخل خود دستگاه ذخیره می‌شوند. برای هرگونه دسترسی یا اشتراک‌گذاری اطلاعات نیز از روش‌های حفاظت بیومتریک مانند تشخیص چهره یا اثر انگشت استفاده می‌شود.
اپل و گوگل تأکید دارند که این اطلاعات نه در سرورهای آن‌ها ذخیره می‌شود و نه بدون رضایت کاربر در اختیار طرف‌های دیگر قرار می‌گیرد.

حرکت به‌سوی یک سیستم دیجیتال یکپارچه

هدف از توسعه هویت دیجیتال صرفاً ساده‌سازی فرآیندهای سفر نیست، بلکه ایجاد یک نظام یکپارچه دیجیتال مبتنی بر هویت قابل اعتماد را نیز در بر می‌گیرد. برخورداری از هویت دیجیتال معتبر می‌تواند امکان تأیید سن، ورود سریع‌تر به سرویس‌های حساس و کاهش وابستگی به رمزهای عبور سنتی را فراهم کند؛ رمزهایی که سال‌هاست به‌عنوان یکی از ضعیف‌ترین حلقه‌های امنیت دیجیتال شناخته می‌شوند.
 

کاربردهای آینده هویت دیجیتال

کارشناسان معتقدند دامنه استفاده از هویت دیجیتال در آینده گسترش خواهد یافت و حوزه‌هایی مانند خدمات بانکی، سامانه‌های دولتی، تجارت الکترونیک و حتی احراز هویت در پلتفرم‌های بزرگ دیجیتال را در بر خواهد گرفت. چنین روندی می‌تواند شیوه تعامل کاربران با اینترنت را به‌طور اساسی تغییر دهد و هویت دیجیتال را به یکی از عناصر محوری زندگی روزمره تبدیل کند.
 

حریم خصوصی و چالش‌های پیش‌رو

با وجود تضمین‌های ارائه‌شده از سوی اپل و گوگل درباره حفاظت از حریم خصوصی کاربران، این تحول پرسش‌های مهمی را درباره حدود استفاده از هویت دیجیتال و احتمال سوءاستفاده از آن، به‌ویژه در صورت گسترش بدون چارچوب‌های قانونی شفاف، مطرح می‌کند.
به باور کارشناسان، موفقیت نهایی این فناوری در گرو ایجاد تعادلی ظریف میان راحتی دیجیتال و صیانت از داده‌های شخصی است. پرسش اساسی همچنان پابرجاست: آیا شرکت‌های بزرگ فناوری خواهند توانست کاربران را متقاعد کنند که هویت دیجیتال آن‌ها واقعاً در دست‌هایی امن قرار دارد؟