تفاوت رفتار زنان و مردان با موبایل: تحلیل علمی الگوهای مصرف دیجیتال

به گزارش دیتاسنتر من، بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد هر دو جنس، هر یک با سبک و اولویت‌های خاص خود، در حال انطباق و تعامل با الزامات جهان پرشتاب دیجیتال هستند.
 

تلفن همراه؛ امتداد هویت مدرن

تلفن همراه هوشمند امروزه فراتر از یک ابزار ارتباطی عمل می‌کند و به بخشی جدایی‌ناپذیر از سیستم عصبی، حافظه و هویت انسان معاصر تبدیل شده است. این فناوری، مرزهای بین حوزه خصوصی و عمومی را محو کرده و به آیینه‌ای از رفتارهای اجتماعی و روانی کاربران بدل گشته است. در این میان، مطالعه تفاوت‌های جنسیتی در تعامل با این پدیده، یکی از جذاب‌ترین حوزه‌های پژوهشی است.
 

فراتر از آمار کمّی: کارکرد، کلید فهم تفاوت‌ها

اگرچه داده‌ها نشان می‌دهند زنان به طور میانگین زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند، اما توقف در همین آمار، تصویری ناقص ارائه می‌دهد. تحلیل‌های عمیق‌تر حاکی از آن است که الگوی مصرف دیجیتال زنان عمدتاً «ارتباط‌ محور» و معطوف به «شبکه‌سازی عاطفی» است. در مقابل، مردان رویکردی «اطلاعات‌محور» و «کاربردی» دارند. به بیان دیگر، زنان از پلتفرم‌های دیجیتال برای تقویت و تداوم روابط خود بهره می‌برند، در حالی که مردان این فضا را بیشتر به چشم یک ابزار اطلاعاتی یا رسانه‌ای برای دستیابی به اخبار و داده‌های تخصصی می‌نگرند.

الگوی مصرف در ایران؛ بازتاب نقش‌های اجتماعی

بررسی رفتار کاربران ایرانی، شکاف جنسیتی معناداری را در حوزه‌های خاصی نشان می‌دهد. مردان ایرانی عمدتاً کاربران اصلی اپلیکیشن‌های مالی و بانکی و همچنین سرویس‌های مسیریاب هستند. این الگو را می‌توان بازتابی از نقش‌های سنتی در مدیریت امور مالی و ناوبری بیرون از خانه دانست.

در سوی مقابل، زنان ایرانی به مصرف‌کنندگانی پیچیده و چندبعدی تبدیل شده‌اند. برخلاف تصور رایج، آنان پیشتاز استفاده از اپلیکیشن‌های حوزه آموزش، کتاب‌های الکترونیک، پادکست‌ها و برنامه‌های مرتبط با سلامت و سبک زندگی هستند. این امر نشان‌دهنده عطش یادگیری و خودسازی در میان این قشر است. برای بسیاری از زنان، فضای مجازی به یک دانشگاه بی‌دیوار برای ارتقای مهارت‌های زندگی تبدیل شده است.
 

روان‌شناسی حذف اپلیکیشن‌ها: امنیت در مقابل خاطره

دلایل حذف یک اپلیکیشن نیز از تفاوت‌های بنیادین میان زنان و مردان پرده برمی‌دارد. مردان عمدتاً با معیارهای فنی و امنیتی مانند «رابط کاربری ضعیف» یا «نقض حریم خصوصی» برنامه‌ها را حذف می‌کنند. در مقابل، اصلی‌ترین دلیل زنان برای این کار، «کمبود فضای ذخیره‌سازی» است. این امر از اولویت بالای حفظ عکس‌ها و خاطرات شخصی و خانوادگی در دستگاه برای زنان حکایت دارد.

جمع‌بندی: ضرورت درک متقابل و عبور از کلیشه‌ها

نتیجه کلی آن است که نمی‌توان پرسش «کدام جنس بیشتر از فناوری استفاده می‌کند؟» را پرسشی صحیح دانست. پرسش اصلی به «چگونگی» و «اهداف» این استفاده مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد فناوری برای مردان ایرانی بیشتر یک «جعبه ابزار پیشرفته» برای مدیریت جهان بیرون است، حال آن که برای زنان، به «پنجره‌ای به جهان» و «ابزاری برای اتصال و رشد شخصی» تبدیل شده است.

به گزارش دیتاسنتر من، درک این تفاوت‌های رفتاری می‌تواند به کاهش قضاوت‌های ناعادلانه و کاهش تنش در روابط بین فردی منجر شود. زمان آن فرا رسیده که به جای تکرار کلیشه‌ها، «سواد دیجیتال» را به معنای شناخت و احترام به شیوه‌های مختلف زیستن در جهان دیجیتال بازتعریف کنیم.