بازی خطرناک با صنعت بازی‌سازی

با وجود گزارش ها، نظرسنجی ها و اظهارنظرهای متعدد فعالان بخش خصوصی درباره تبعات جبران ناپذیر فیلترینگ بر حوزه های دانش بنیان و فناورمحور، از جمله صنعت بازی‌های رایانه‌ای، اما همچنان وزیر ارتباطات از پیگیری جدی رفع فیلترینگ گوگل‌پلی شانه خالی می کند و می گوید: «کمیته فیلترینگ باید در این زمینه تصمیم‌گیری کند و ما فقط یک عضو از ۱۳ عضو کمیته هستیم.»
عیسی زارع پور این صحبت را عصر پنج‌شنبه در حاشیه بازدید از نمایشگاه «اینوتکس» مطرح کرد و البته این را هم گفت که «نظر وزارت ارتباطات بر رفع فیلتر گوگل‌پلی است». با این حال، نگاهی به نتایج یک نظرسنجی معتبر، که درست یک روز قبل از این اظهارنظر وزیر منتشر شد و حتما به دست آقای زارع پور و همکارانش هم رسیده است، نشان می دهد که حمایت در حد اعلام نظر، دردی از فعالان صنعت بازی‌سازی دوا نمی کند.
 

نظرات صاحبان 80 درصد سهم کاربر و بازار

سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران به تازگی نتایج نظرسنجی «تاثیر محدودیت گوگل‌پلی بر بازی‌های ایرانی» را منتشر کرده است که وضعیت آن‌ها بعد از فیلترشدن گوگل‌پلی را شفاف می کند. مخاطبان این نظرسنجی، 29 شرکت بوده اند که 80 درصد سهم کاربران و درآمد صنعت بازی‌سازی کشور را در اختیار دارند. ما سوالات و نتایج این نظرسنجی را در این گزارش منتشر کرده‌ایم.

ریزش بیش از 75 درصدی
این سوال نظرسنجی که «میزان ریزش کاربران شما از مسیر گوگل‌پلی چقدر بوده است؟» با این نتایج همراه بوده است که طبق اعلام 66 درصد شرکت‌کنندگان، ریزش بالای 75 درصدی داشته‌اند و 24 درصدشان هم ریزش بین 50 تا 75 درصدی.

تاثیر چشمگیر در درآمدزایی 
سوال مهم دیگر، میزان درآمدزایی این شرکت‌ها از مسیر گوگل‌پلی است که نشان می دهد در شش ماه اول سال 1401، یعنی قبل از فیلترینگ، 75 درصد آن‌ها بیش از 50 درصد درآمدزایی‌شان از این مسیر بوده است؛ موضوعی که اهمیت آن در سوال بعدی نظرسنجی، یعنی «میزان کاهش درآمد از مسیر گوگل‌پلی» مشخص می شود: «کاهش بیش از 50 درصدی درآمد برای 96 درصد بازی سازهای ایرانی.»

صد در صد مخالف اند
این جمله که «گوگل پلی برای حمایت از بازی‌سازان

داخلی و برنامه های بومی مشابه آن فیلتر شده» را زیاد شنیده‌ام و عجیب این‌که، برخی هم واقعا به آن باور دارند؛ در حالی که ای کاش نظر فعالان این صنعت درباره این شیوه به‌ظاهر حمایتی هم دریافت می شد. کاری که در این نظرسنجی انجام شده است و 100 درصد شرکت‌کنندگان اعلام کرده اند که: «بازار و مایکت قطعا نمی تواند جایگزین گوگل‌پلی باشد»، دلیلش هم این‌که لااقل فعلا زیرساخت های آن در کشور فراهم نیست.
 

رشدی که حاصل نشد

مرور این نتایج نظرسنجی هم حائز اهمیت است:
– 55 درصد مخاطبان اعلام کرده اند بعد از فیلترینگ گوگل‌پلی، میزان رشد درآمدی آن‌ها در پلتفرم های داخلی مثل بازار و مایکت کمتر از 10 درصد بوده است. این افزایش درآمدزایی برای 21 درصد کاربران هم فقط بین 10 تا 25 درصد بوده است. نکته مهم این‌که طبق اعلام 82 درصد مخاطبان، همین میزان اندک رشد درآمدزایی در استورهای داخلی هم دایمی نبوده و بعد از چند ماه به حالت اولیه بازگشته است. ضمن آن‌که هیچ تفاوتی هم در شیوه حمایت استورهای داخلی از بازی‌سازان ایجاد نشده است.
– 100درصد مخاطبان اعلام کرده اند که رشد درآمدی در استورهای داخلی، نتوانسته است ضررهای ناشی از فیلترینگ گوگل‌پلی را جبران کند.
– 38 درصد شرکت های بازی‌سازی اعلام کرده اند که به دلیل کاهش درآمدزایی از مسیر گوگل‌پلی، ناگزیر به تعدیل نیرو شده‌اند.
 

دیگر بازی نمی سازیم

اما تلخ ترین نتیجه این نظرسنجی، ارزیابی نگاه به آینده این شرکت ها بر اساس وضعیت موجود و محدودیت دسترسی به گوگل‌پلی است؛ 86 درصد بازی‌سازهای ایرانی اعلام کرده اند که با توجه به این مشکل، برنامه‌ای برای ساخت بازی ویژه کاربران ایرانی ندارند.

ساختن بازی برای دیگر کشورها
«ابوالفضل صادق» رئیس کمیسیون نرم افزارهای سرگرمی و بازی‌های رایانه‌ای نظام صنفی رایانه ای در این باره گفته: «طبق نظرسنجی، اکثر بازی‌سازهای ما دیگر برای کاربران ایرانی بازی نمی سازند، چون امکان پوشش هزینه‌های خود را ندارند. به جای آن ناگزیرند برای کشورهای دیگر بازی بسازند و با این روند، ما در حال از دست دادن بزرگ‌ترین ابزار فرهنگ‌سازی در عصر امروز هستیم».این آینده نگران کننده، در حال شکل گرفتن است و فعالان صنعت بازی همچنان مات و مبهوت‌اند که چرا وزارت ارتباطات و شخص آقای وزیر، صدای آن‌ها را نمی شنوند و برای حل مشکلاتشان چاره ای جدی نمی کنند. شنیدن مکرر این جمله که «فیلترینگ در اختیار وزارت ارتباطات نیست»، پاسخ این دغدغه نخواهد بود و دلیلش هم به زبان ساده در یکی از کانال های تحلیلی حوزه فناوری اطلاعات ذکر شده است: «یک لحظه فکر کنید از وزیر بهداشت بپرسند چرا وضع بهداشت مملکت خراب است و او هم بگوید من کاره ای نیستم…»(روزنامه خراسان)