گونه تازه‌کشف‌شده تیرانوسور می‌تواند حلقه گم‌شده تکامل تی‌رکس باشد
دیرینه‌شناسان بقایای تیرانوسور بی‌سابقه‌ای را رونمایی کردند که احتمالاً از اجداد مستقیم پادشاه دایناسورها، تیرانوسوروس رکس است. این گونه می‌تواند به بحث رسته‌ی تکاملی تی‌رکس کمک کنند. گونهی جدید با نام علمی Daspletosaurus wilsoni، آرایش منحصر‌به‌فردی از شاخ‌های میخ‌مانند کوچک در اطراف چشم‌هایش دارد.
این تیرانوسور براساس بخش‌های جمجمه‌ای فسیلی و قطعات اسکلتی مثل دنده و استخوان انگشت شناسایی شد که قدمتش تقریباً به ۷۶/۵ میلیون سال پیش و دوره‌ی کرتاسه باز می‌گردد (۱۴۵ تا ۶۶ میلیون سال پیش). دیرینه‌شناسان موزه‌ی دایناسوری بدلندز در داکوتای شمالی بین سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، فسیل‌ها را در ساختار رودخانه‌ای جودیث در شمال‌شرق مونتانا کشف کردند. این پژوهش ۲۵ نوامبر در مجله‌ی Paleontology and Evolutionary Science منتشر شد.
پژوهشگران به‌طوراتفاقی به فسیل‌ها برخورد کردند. یکی از اعضای تیم به نام جک ویلسون بخش مسطح و کوچکی از استخوان را دید از نوک صخره‌ای بیرون زده بود که بعداً مشخص شد بخشی از سوراخ بینی دایناسور است. حفاری استخوان‌ها وظیفه‌ی دشواری بود؛ زیرا این استخوان‌ها در عمق ۸ متری از یک سنگ سخت قرار داشتند. پژوهشگران با مشقت زیاد بخش‌های زیادی از صخره را نیز با چکش برقی کندند تا بتوانند استخوان‌ها را بیرون بیاورند.
این گونه «سیزیف» نامیده شد تا بدین‌ترتیب، نشان‌دهنده‌ی تلاش سخت برای کندن سنگ‌های اطراف باشد. سیزیف در اساطیر یونان شخصیتی است که هادس، خدای مرگ، او را به‌دلیل فریب‌کاری‌هایش مجبور می‌کند تا ابد یک سنگ را از کوهی بالا ببرد.
- معمای ۱۲۰ ساله؛ چرا دست‌های تی‌رکس کوچک بودند؟
- تی‌رکس احتمالاً ۷۰ درصد بزرگ‌تر از تخمین‌های گذشته بوده است
به‌عقیده‌ی پژوهشگران، گونهی D. wilsoni از نوادگان Daspletosaurus torosus و از پیشینیان Daspletosaurus horneri است که نزدیک به ۷۷ تا ۷۵ میلیون سال پیش ظهور کردند. آناتومی گونهی جدید نشان می‌دهد رسته‌ی داسپلتوسور از اجداد تی‌رکس غول‌پیکر است. هر سه گونهی داسپلتوسور به خانواده‌ی تیرانوسوریدها متعلق هستند که ۹ دسته ازجمله تیرانوسوروس را دربر می‌گیرند. داسپلتوسور در زبان یونانی به‌معنی «مارمولک ترسناک» است.
بقایای جمجمه‌ی حفاری‌شده‌ی سیزیف در موزه‌ی بدلندز
تاکنون، حفاری تیرانوسوریدها دشوار بود؛ به‌همین‌دلیل، به‌سختی می‌توان به روابط تکاملی دقیق بین هر گونه پی برد. الیاس ورشو و دنور فاولر، دیرینه‌شناسان و مؤلفان مقاله می‌نویسند:
بسیاری از پژوهشگران بر سر این مسئله بحث می‌کنند که تیرانوسوریدها از رسته‌ای واحد هستند یا صرفاً نسبت خویشاوندی دارند.
کشف D. wilsoni نشان می‌دهد سه داسپلتوسور پس از یکدیگر ظهور کردند و از این لحاظ مانند پله‌های متوالی نردبان تکامل هستند و نمی‌توان آن‌ها را صرفاً «خویشاوندان تکاملی» جدا از هم در نظر گرفت.
بازسازی هنری D.wilsoni (سمت راست پائین) درکنار سه تیرانوسور دیگر که اخیراً در موزه‌ی بدلندز رونمایی شدند.
D.wilsoni گزینه‌ای مناسب برای پرکردن شکاف بین گونه‌های D. torosus و D.horneri است؛ زیرا تعدادی خصلت مشترک با تیرانوسورهای باستانی مثل مجموعه شاخ‌های برجسته‌ی دور چشم و خصلت‌های دیده‌شده در گونه‌های جوان مثل کیسه‌های هوا در جمجمه دارد. پژوهشگران می‌نویسند:
بدین‌ترتیب، D.wilsoni حلقه‌‌ی گم‌شده‌ی بین گونه‌های پیرتر و جوان‌تر تیرانوسور است.
با‌‌توجه‌‌به این مسئله که گونه‌های یادشده ممکن است یکی پس از دیگری به تکامل برسند، پژوهشگران نشان می‌دهند بقیه‌ی تیرانوسوریدها، به‌ویژه تی‌رکس ممکن است در مدل خطی مشابهی ظهور کرده باشند. در‌حال‌حاضر، پژوهشگران مشغول برنامه‌ریزی طرحی جدید برای بررسی این ایده هستند.
