هیچ نشانهای مبنی بر کاهش انتشار جهانی کربن وجود ندارد
دانشمندان روز جمعهی هفته پیش در اجلاس آبوهوای COP27 در مصر بر این نکته تأکید داشتند که انتشار دی اکسید کربن ناشی از سوختهای فسیلی که محرک اصلی تغییرات آبوهوایی نیز برشمرده میشود، در مسیر افزایش یک درصدی در سال ۲۰۲۲ قرار دارد و قرار است به بالاترین حد خود برسد.
انتشار گازهای گلخانهای حاصل از نفت که با افزایش مجدد هوانوردی [پس از دوران همهگیری و کاهش سفرها] رخ میدهد، احتمالاً بیش از ۲ درصد در مقایسه با سال گذشته افزایش مییابد. این در حالی است که انتشارهای حاصل از زغال سنگ که به تصور برخی در سال ۲۰۱۴ به اوج خود رسیده، رکورد جدیدی را ثبت خواهد کرد.
گلن پیترز، مدیر تحقیقات مؤسسه تحقیقات آب و هوایی CICERO در نروژ، به خبرگزاری فرانسه گفت: «نفت بیشتر بر اثر رهایی دنیا از مسئلهی کووید، و زغال سنگ و گاز بیشتر بر اثر رویدادهای اوکراین تحت تأثیر و جهتدهی قرار میگیرند.»
اولین پیشبینیهای بررسیشده برای سال ۲۰۲۲ نشان میدهد که انتشار جهانی دی اکسید کربن ناشی از همهی منابع (از جمله جنگلزدایی و استفاده از زمین) به مقدار ۴۰/۶ میلیارد تن خواهد رسید و این مقدار درست کمتر از سطح رکورد سال ۲۰۱۹ است.
برپایهی دادهها، با وجود عوامل محرکی همچون رهایی جهان از کرونا و از سویی بحران انرژی ناشی از جنگ در اوکراین، افزایش آلودگی کربنی ناشی از سوزاندن نفت، گاز و زغالسنگ با روندهای اساسی موجود در پژوهشها مطابقت دارد. پیترز، یکی از نویسندگان این مطالعه اوضاع اخیر را بسیار نگرانکننده میداند. وی اشاره میکند که «اکنون میزان انتشار گازهای گلخانه ای ۵ درصد بیشتر از زمان امضا شدن توافقنامهی پاریس در سال ۲۰۱۵ است». پیترز یک سؤال ساده و اساسی را پیش روی ما میگذارد:
باید بپرسید [انتشار آلایندههای دی اکسید کربن] چه موقع قرار است به پایین بیایند؟
بودجه کربن
برمبنای ارقام جدید، کاهش میزان انتشار گازهای گلخانهای به اندازه کفایتکننده برای رسیدن به هدف مقررشده در پاریس پیرامون محدود کردن گرمایش جهانی در ۱/۵ درجهی سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن، بسیار سخت خواهد بود. دانشمندان هشدار میدهند که گرمایش فراتر از این آستانه، خطر ایجاد نقاط اوج خطر در سیستم آبوهوا را به همراه دارد.
حتی گرمایش تقریباً ۱/۲ درجه سانتیگراد تا به امروز منجر به اوجهای آبوهوایی شدید مرگبار و پرهزینه شده است، از امواج گرما و خشکسالی گرفته تا سیل و طوفانهای گرمسیری که با بالا آمدن دریاها مخربتر شدهاند.
برای دستیابی به هدف بلندپروازانهی پاریس، انتشار گازهای گلخانهای جهانی باید تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۴۵ درصد کاهش یابد و تا اواسط قرن به صفر خالص برسد و هر گونه انتشار باقیمانده نیز با حذف CO2 از جو زمین جبران شود.
- کاهش ۱۷ درصدی انتشار کربندیاکسید طی دنیاگیری کووید ۱۹
برای رسیدن به یک جهان کربن صفر خالص، انتشار گازهای گلخانه ای باید در طول هشت سال آینده، سالانه بهمیزان ۷ درصد کاهش یابد. برای اینکه درک بهتری از موضوع داشته باشم باید یادآوری کنیم که در سال ۲۰۲۰، با تعطیلی بیشتر اقتصاد جهان، انتشار گازهای گلخانهای تنها ۶ درصد کاهش یافت.
در یک بازهی زمانی طولانیتر، افزایش سالانهی CO2 ناشی از استفاده از سوختهای فسیلی پس از افزایش سه درصدی سالانه از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰، بهطور متوسط به ۰/۵ درصد در سال در دهه گذشته کاهش یافته است.
براساس مطالعهای در Earth System Science Data که توسط بیش از ۱۰۰ دانشمند انجام شده، بهمنظور داشتن یک شانس پنجاهپنجاه برای ماندن در محدوده ۱/۵ درجهی سانتیگراد، میزان مجاز انتشار بشر ۳۸۰ میلیارد تن CO2 است. با توجه به روند فعلی انتشار ۴۰ میلیارد تن در سال، این «بودجه کربن» در کمتر از یک دهه تمام خواهد شد. برای سناریوی شانس «دو سوم»، بودجه بهمیزان یک چهارم کوچک میشود و در عرض هفت سال تمام میشود.
عمیقاً افسردهکننده
در دهههای اخیر، دانشمندان معمولاً میتوانستند یک خط مستقیم بین روند CO2 و اقتصاد چین، که برای حدود ۱۵ سال بزرگترین آلودهکننده کربن در جهان بوده است، ترسیم کنند. بااینحال، در سال ۲۰۲۲، تولید دی اکسید کربن چین تقریباً یک درصد در سال کاهش مییابد. میتوان با تقریب خوبی گفت که این ارقام بهطور قطع نشاندهنده کندی اقتصادی مرتبط با سیاست سختگیرانهی پکن دربرابر کووید صفر است.
- ناکامی جهان در کاهش انتشارات کربنی در سال ۲۰۱۹
اتحادیه اروپا، با وجود تلاش برای یافتن منابع جایگزین انرژی از جمله زغال سنگ فشرده، در مسیر کاهش انتشار گازهای گلخانهای تقریباً به میزان یعنی ۰/۸ درصد باقی مانده است. انتشار گازهای گلخانهای ایالات متحده احتمالاً ۱/۵ درصد و در هند ۶ درصد افزایش خواهد یافت. بهروزرسانی سالانه همچنین نشان داد که توانایی اقیانوسها، جنگلها و خاک برای ادامهی جذب بیش از نیمی از انتشار CO2 کند شده است. کورین لو کور، یکی از نویسندگان این مقاله و استاد دانشگاه ایست آنگلیا میگوید:
این «چاهها» ضعیفتر از آن هستند که حتی اگر تأثیرات آبوهوای در حال تغییر نبودند، بتوانند مثمر ثمر بیفتند.
دانشمندانی که در این یافتهها دخیل نبودند هم این یافتهها را بهعنوان حقایقی تلخ ارزیابی میکنند. مارک مازلین، استاد اقلیمشناسی در دانشگاه کالج لندن میگوید:
بودجهی جهانی کربن برای سال ۲۰۲۲ عمیقاً مایوسکننده است. ما بهمنظور داشتن هرگونه شانسی برای ماندن در زیر هدف توافقشدهی بینالمللی ۱/۵ درجهی سانتیگراد، باید سالانه کاهش زیادی در انتشار کربین دی اکسید داشته باشیم؛ [چیزی که در حال حاضر] هیچ نشانهای مبنی بر آن وجود ندارد.