تعدد تصمیمات خلق‌الساعه؛ مهمترین عامل آشفتگی بازار موبایل در ایران
یک ماه از معرفی مدل‌های جدید گوشی آیفون می‌گذرد و مدت‌ها است که عرضه این محصول در کشورهای مختلف آغاز شده است. این در حالی است که در خصوص واردات خانواده آیفون۱۴ به ایران اما و اگرهایی وجود دارد. عمده مشکلات موجود در مسیر واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار، به موضوع تأمین ارز برای بازرگانان در فرایندهای تجاری برمی‌گردد و در کنار آن، رجیستری آیفون‌های واردشده با رویه مسافری نیز با موانعی روبه‌رو شده است.
طبق آخرین تصمیمات اتخاذشده برای واردات گوشی‌های پرچم‌دار بیشتر از ۶۰۰ دلار، واردکنندگان صرفاً با ارز حاصل از صادرات خود می‌توانند ارز مورد نیاز برای واردات این کالا را تأمین کنند. کارشناسان اما این تصمیم را چندان امکان‌پذیر نمی‌دانند.
صادراتِ «خود» پاسخ‌گوی مشکل تأمین ارز نیست
محمدرضا عالیان، سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی، در گفت‌وگو با دیتاسنتر من موانع بر سر راه اجرا شدن این طرح تأمین ارز را چنین توضیح داد:
نکته اول در خصوص این طرح این است که اساساً کسی که واردکننده است نمی‌تواند صادرکننده باشد. علاوه بر این، تعداد شرکت‌های واردکننده‌ای که کالاهای غیر موبایلی صادر می‌کنند بسیار کم است؛ طبیعتاً این تعداد کم نمی‌تواند به‌تنهایی بازار گوشی‌های پرچم‌دار را تأمین کنند.
به گفته او، این انجمن از سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی درخواست کرده این شرایط را تغییر دهند تا تأمین ارز هم ازطریق صادرات «خود» و هم ازطریق صادرات «اشخاص» یا «غیر» میسر شود. درخواستی که به گفته سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل تا امروز عملی نشده است: «بخش صادرات خود حدود سه هفته است که اجرایی شده اما صادرات اشخاص یا غیر، هنوز در دست بررسی بوده و هنوز در سامانه‌ها اعمال نشده است.»
درنتیجه این تصمیم‌گیری‌ها و عدم تغییر در فرایند تأمین ارز این روند واردات گوشی‌های پرچم‌دار را با اختلال مواجه کرده است. مجموع این مسائل موجب شده است عالیان شرایط بازار موبایل کشور را آشفته و نحوه تصمیم‌گیری برای این بازار را برهم‌زننده تعادل میان عرضه و تقاضا بخواند:
آشفتگی به‌وجود‌آمده در بازار به دلیل تعدد تصمیمات خلق‌الساعه، بازرگان‌ها و زنجیره موبایل کشور را نگران کرده، فرایند خرید و فروش در سطح بازار مختل شده و تنظیم نظام عرضه و تقاضا به هم خورده است.
کاهش تقاضا درنتیجه مختل شدن اینترنت
عالیان همچنین به شرایط کلی جامعه اشاره کرد که باعث ناآرامی در بازار موبایل کشور شده و افزود: «تا زمانی که شرایط کلی حاکم بر کشور ثابت نشود بعید می‌دانم بتوانیم از بازار آرام موبایل در کشور صحبت کنیم.» به زعم او، مادامی که با اختلال و قطعی در اینترنت کشور مواجه هستیم عملاً تقاضایی برای خرید گوشی موبایل در کشور وجود نخواهد داشت و همین مسئله تعادل بازار را بر هم می‌زند. او در این خصوص اظهار داشت:
در شرایطی که اینترنت مختل شده، کارکرد عمده تلفن همراه صرفاً برقراری تماس تلفنی است و ارتباطات اینترنتی مختل است چطور می‌توانیم انتظار داشته باشیم تقاضایی برای خرید گوشی از سمت مردم وجود داشته باشد؟ تا زمانی که شرایط نرمال نشود بازار موبایل حرفی برای گفتن ندارد.
تردید در رفع مشکل رجیستری در سامانه همتا
در روزهای اخیر اخباری مبنی بر عدم امکان رجیستر کردن گوشی‌های آیفون۱۴ منتشر شده بود و موضوع قرار نگرفتن شناسه روی سامانه همتا علت رجیستر نشدن این گوشی‌ها عنوان شده بود. دیروز (۱۹ شهریور) خبرگزاری‌ها از رفع این مشکل خبر داده و اعلام کردند با وجود محدودیت‌های قانونی در زمینه رجیستری آیفون۱۴ در سامانه همتا، در حال حاضر شواهد نشان از رفع این مشکل و امکان رجیستری آن در این سامانه می‌دهد.
سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل این موضوع را تأیید نکرده و تصریح کرد که هرچند شنیده‌ها حاکی از این است که شناسه روی سامانه‌ها نشسته اما سامانه همتا هنوز این شناسه را شناسایی نمی‌کند. عالیان در ادامه افزود:
من تا امروز موردی را ندیدم که توانسته باشد گوشی آیفون۱۴ را که به‌صورت مسافری وارد شده، ازطریق سامانه همتا رجیستر کند. تا دیروز هم که از همتا پیگیری کردم گفتند شناسه در این سامانه نشسته اما ندیدیم کسی رجیستر را انجام داده باشد.
او همچنین در پاسخ به این که چه تعداد گوشی آیفون۱۴ با رویه مسافری و تجاری به کشور وارده شده، اعلام کرد تا زمانی که یک کالا در شبکه ارتباطی کشور فعال نشده باشد یا ازطریق رویه بازرگانی در گمرک ثبت سفارش و ترخیص صورت نگرفته باشد، امکان رصد واردات آن وجود نداشته و نمی‌توان آماری از میزان ورود آن به‌صورت قانونی یا غیر قانونی ارائه کرد.
