ادعایی دور از انتظار: نوشیدن چای فراوان خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد

دانشمندان با مرور سیستماتیک و متاآنالیز ۱۹ مطالعه‌ی هم‌گروهی به این نتیجه رسیدند که مصرف روزانه‌ی چای سیاه، چای سبز و چای اولانگ ممکن است خطر ابتلای افراد به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. این مطالعات روی بیش از یک میلیون فرد بزرگ‌سال در هشت کشور انجام شده‌اند.

به گزارش سای‌تک‌دیلی، یافته‌های پژوهشگران نشان می‌دهد نوشیدن روزانه حداقل چهار فنجان چای به کاهش ۱۷ درصدی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در بازه‌ی زمانی ۱۰ ساله ارتباط دارد. پژوهشگران قصد دارند نتایج کامل مرور سیستماتیک خود را در رویداد سالانه‌ی EASD که در استکهلم سوئد برگزار می‌شود ارائه دهند.

شایانگ لی، نویسنده‌ی ارشد مقاله‌ی علمی و از اعضای دانشگاه علم و صنعت ووهان در چین، می‌گوید: «نتایج ما هیجان‌انگیز است چون نشان می‌دهد مردم می‌توانند به منظور کاهش خطر بالقوه‌ی ابتلا به دیابت نوع ۲ کار ساده‌ای مثل نوشیدن چای انجام دهند.»

چای حاوی ترکیبات متنوع آنتی اکسیدان، ضد التهاب و ضد سرطان است. دانشمندان مدت‌ها است عقیده دارند که نوشیدن منظم چای به دلیل وجود این ترکیبات برای سلامتی بدن مفید است، بااین‌حال رابطه‌ی بین نوشیدن چای و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ تا پیش از مطالعه‌ی جدید کمتر برای‌مان شناخته شده بود. مطالعات هم‌گروهی پیشین یافته‌های متناقضی داشتند و نتیجه‌ی مشخصی اعلام نمی‌کردند.

پژوهشگران برای دستیابی به نتایجی قابل‌درک شروع به بررسی یک مطالعه‌ی هم‌گروهی کردند و فرایند متاآنالیز را انجام دادند تا ارتباط بین مصرف چای و دیابت نوع ۲ واضح‌تر شود. دانشمندان در ابتدا ۵٬۱۹۹ فرد بزرگ‌سال شامل ۲٬۵۸۳ مرد و ۲٬۶۱۶ زن را با میانگین سنی ۴۲ سال و بدون سابقه‌ی دیابت نوع ۲ بررسی کردند. این افراد سال‌ها در برنامه‌ی سلامت و تغذیه‌ی چین حاضر بودند. این برنامه‌ی بزرگ دولت چین نوعی مطالعه‌ی آینده‌نگرانه است و نگاهی به وضعیت اقتصادی، مسائل جامعه‌شناختی و سلامت ساکنان ۹ استان می‌اندازد.

شرکت‌کنندگان در مطالعه، در ابتدا پرسش‌نامه‌های فراوانی را با محوریت غذا و نوشیدنی پر کردند. این افراد همچنین جزئیاتی درباره‌ی سبک زندگی نظیر تمرینات ورزشی و میزان مصرف الکل و کشیدن سیگار ارائه دادند. به‌طور کلی، ۲٬۳۷۹ نفر از شرکت‌کنندگان (معادل ۴۶ درصد) اعلام کردند که چای مصرف می‌کنند. با فرا رسیدن پایان مطالعه (که بیش از ۱۰ سال طول کشید)، ۵۲ نفر (۱۰ درصد) از شرکت‌کنندگان به دیابت نوع ۲ مبتلا شده بودند.

پژوهشگران متوجه شدند که صرفاً با در نظر گرفتن عواملی مانند سن، جنسیت و عدم تحرک فیزیکی که به خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط هستند، افرادی که چای می‌نوشیدند و افرادی که به چای علاقه نداشتند با خطر مشابهی برای ابتلا به دیابت نوع ۲ مواجه بودند. پس از تجزیه‌و‌تحلیل مطالعات براساس جنسیت و سن، نتایج چندان تغییر نکرد.

دانشمندان در مرحله‌ی بعد روی تمامی مطالعات هم‌گروهی که نوشیدن چای و ابتلا به دیابت نوع ۲ در بزرگ‌سالان را بررسی می‌کردند، مرور سیستماتیک انجام دادند. به‌طور کلی تا سپتامبر ۲۰۲۱ (شهریور و مهر ۱۴۰۰) ۱۹ مطالعه‌ی هم‌گروهی که شامل ۱٬۰۷۶٬۳۱۱ نفر از ساکنان چین، آمریکا، فنلاند، ژاپن، بریتانیا، سنگاپور، هلند و فرانسه بود مورد بررسی قرار گرفتند.

دانشمندان همچنین آثار انواع مختلف چای (مثل چای سیاه و سفید و اولانگ)، تعداد دفعات نوشیدن چای (کمتر از یک فنجان در هر روز، یک تا سه فنجان در هر روز یا بیش از چهار فنجان در هر روز)، جنسیت (مرد یا زن) و محل انجام مطالعه (اروپا، آمریکا یا آسیا) را بررسی کردند.

متاآنالیز مطالعه‌ی هم‌گروهی نشان داد رابطه‌ای خطی بین نوشیدن چای و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ وجود دارد و تقریباً هر فنجان چای که در روز بنوشید خطر ابتلا به این بیماری را حدودا یک درصد کاهش می‌دهد. افرادی که هر روز یک تا سه فنجان چای نوشیده بودند درمقایسه‌با افرادی که به چای علاقه نداشتند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را چهار درصد کاهش دادند. این عدد برای افرادی که روزانه حداقل چهار فنجان چای می‌نوشیدند به ۱۷ درصد رسید.

رابطه‌ی خطی بین نوشیدن چای و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ صرف‌نظر از نوع چای برقرار بود. همچنین این رابطه تحت تأثیر جنسیت فرد یا محل زندگی او قرار نگرفت. این موضوع نشان می‌دهد که احتمالاً همه‌چیز به میزان مصرف چای ربط دارد.

شایانگ لی می‌گوید برای فهمیدن مقدار دقیق چای موردنیاز و مکانیزم‌های پشت مشاهدات اخیر به مطالعه‌های بیشتری نیاز است، اما به‌طور کلی یافته‌های او و اعضای تیمش نشان می‌دهند نوشیدن چای با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ ارتباط دارد. البته به گفته‌ی او کاهش درخورتوجه خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ وابسته به مصرف مقدار قابل توجهی چای در هر روز است.

شایانگ لی در ادامه می‌گوید که احتمالاً ترکیباتی نظیر پلی‌فنول در چای سطح قند خون را پایین می‌آورند. البته این ترکیبات به شرطی اثرگذار می‌شوند که مقدار زیادی از آن‌ها وارد بدن شود: «احتمالاً دلیل اینکه نتوانستیم در مطالعه‌ی هم‌گروهی‌مان متوجه ارتباط بین نوشیدن چای و کاهش خطر دیابت نوع ۲ شویم همین است. ما در مطالعه‌ی خود داده‌ها را با احتساب مصرف مقدار زیادی چای بررسی نکردیم.»

چای اولانگ نوعی چای سنتی در چین است که برای ساخت آن از همان گیاه چای سیاه و چای سبز استفاده می‌شود. تفاوت بین این سه نوع چای به نحوه‌ی فرآوری آن‌ها ارتباط دارد. چای سبز زیاد اکسید نمی‌شود، فرایند اکسیدن شدن چای سیاه تا زمانی که رنگش به سیاه دربیاید ادامه می‌یابد و در نهایت چای اولانگ تا حدی اکسید می‌شود.

پژوهشگران می‌گویند با وجود اهمیت یافته‌های اخیر نباید فراموش کنیم که این یافته‌ها شهودی‌اند. بدین ترتیب نمی‌توان با قطعیت گفت که نوشیدن چای عامل کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ است.