مغز مردانی که برای اولین‌بار پدر می‌شوند، ممکن است کوچک شود
ده‌ها مطالعه گذشته نشان داده‌اند که مادرشدن می‌تواند ساختار مغز مادر را تغییر دهد، اما در این نوع مطالعات پدر شدن تا حدود زیادی نادیده گرفته شده است. اکنون پژوهش بین‌المللی جدیدی تغییرات عصبی را در میان مردانی که برای اولین‌بار پدر می‌شوند، شناسایی کرده است. مطالعه جدید کوچک است، اما نشان می‌دهد تأثیر عصبی ناشی از والدشدن مختص مادران نیست. مردان نیز می‌توانند تحت‌تأثیر نقش جدید خود به‌عنوان والد قرار گیرند.
پژوهشگران دریافتند که به‌طور متوسط، پدران جدید پس از تولد اولین فرزند خود یکی دو درصد از حجم قشر مغز خود را از دست می‌دهند. این کاهش عمدتا محدود به ناحیه‌ای از مغز است که شبکه حالت پیش‌فرض نامیده می‌شود که با پذیرش والد بودن و محبت در ارتباط است.
در نگاه اول، از دست دادن حجم قشر ممکن است اتفاق بدی به‌نظر برسد، اما درواقع می‌تواند نشان‌دهنده اصلاحی در مغز باشد که ارتباط با کودک را قوی‌تر و کارآمدتر می‌کند. برای مثال، کاهش قشری مشابه در مادران با پاسخ‌های عصبی بیشتر به کودک و وابستگی قوی‌تر بین کودک و والد همراه است. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که در پی تولد فرزند، تغییرات عصبی ظریفی در مغز مردان رخ می‌دهد، اما شواهد اندکی که دراین‌باره جمع‌آوری شده است، متناقض است.
برخی مطالعات نشان می‌دهند که در پی تولد فرزند، حجم ماده خاکستری مغز افزایش پیدا می‌کند، درحالی‌که مطالعات دیگر کاهش در ماده خاکستری مغز را نشان می‌دهند. در این میان، در مطالعات مختلف به نواحی مختلف مغز اشاره شده است و در موارد معدودی تفاوت‌های بین مردان بدون فرزند، مردانی که برای اولین بار پدر می‌شوند و پدران دارای چند فرزند درنظر گرفته شده است.
پژوهش جدید بسیار دقیق‌تر از بیشتر مطالعات گذشته است. این مطالعه مبتنی‌بر داده‌های تصویربرداری تشدید مغناطیسی (ام‌آرآی) ۴۰ مردی بود که برای اولین بار پدر شده بودند و نیمی از آن‌ها ساکن اسپانیا و نیمی از آن‌ها ساکن ایالات متحده بودند.
- چرا بچه‌دار شدن برای انسان‌ها تا این حد سخت است؟
- چگونه آسیب روانی والدین آثار زیستی در کودکان برجای می‌گذارد؟
پدران در انتظار فرزند در اسپانیا قبل از بارداری همسر خود و سپس چند ماه پس از تولد، تحت اسکن مغزی قرار گرفتند. از سوی دیگر، پدران در انتظار فرزند در ایالات متحده در مراحل میانی تا پایان بارداری همسر خود و سپس دوباره هفت تا هشت ماه پس از زایمان در این بررسی‌ها شرکت کردند. پژوهش جدید همچنین شامل گروه کنترل متشکل از ۱۷ مرد بدون فرزند ساکن اسپانیا بود. این دو آزمایشگاه با ترکیب کل داده‌های خود حجم، ضخامت و ویژگی‌های ساختاری مغز مردان را در هر سه گروه مقایسه کردند.
برخلاف مطالعات مشابهی که روی مادران جدید انجام شده بود، مردانی که برای اولین بار پدر می‌شدند، تغییری را در شبکه زیرقشری لیمبیک خود نشان ندادند. این مسئله معقول به‌نظر می‌رسد، زیرا این بخش از مغز با هورمون‌های بارداری ارتباط دارد.
با‌این‌حال، فقط به این دلیل که پدران فرزندان خود را حین رشد و توسعه در بدن خود حمل نمی‌کنند، به این معنا نیست که مغز آن‌ها تحت تأثیر والد بودن قرار نمی‌گیرد. برای مثال، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که مردان نیز به همان اندازه می‌توانند تحت‌تأثیر افسردگی پس از زایمان قرار گیرند، اگرچه این موضوع به‌ندرت به‌عنوان یک مشکل به رسمیت شناخته می‌شود.
بخشی از مسئله ممکن است این باشد که انعطاف‌پذیری مغز در پدران جدید نسبت‌به مادران جدید کمتر مشخص است. اما فناوری تصویربرداری مغز می‌تواند به متخصصان کمک کند تا حتی تغییرات عصبی ظریف را ببینند.
در مطالعه حاضر، مردانی که برای اولین بار پدر شده بودند، تغییری را در ناحیه تحت قشری که با پاداش و انگیزه همراه است، نشان ندادند. اگرچه آن‌ها نشانه‌های انعطاف‌پذیری مغزی را در ماده خاکستری قشر مغز خود نشان می‌دادند که تا حد زیادی در درک اجتماعی نقش دارد و دانشمندان همچنین کاهش‌های محسوسی را در حجم سیستم بینایی پیدا کردند.
این یافته‌ها با مطالعه‌ای از سال ۲۰۲۰ مطابقت دارد که نشان می‌دهد پدران نسبت‌به مردان بدون فرزند در وظایف حافظه بصری بهتر عمل می‌کنند. نویسندگان مقاله جدید می‌نویسند: «این یافته‌ها ممکن است به نقش منحصربه‌فرد سیستم بینایی در کمک به پدران در شناسایی نوزادان خود و پاسخ متناسب به آن کمک کند. فرضیه‌ای که باید توسط مطالعات آینده تأیید شود.»
این مطالعه در مجله‌ی Cerebral Cortex منتشر شده است.
