گفتگوی دیجیاتو با بنیان‌گذار پروفایل؛ اندر مصائب راه‌اندازی لینکدین بومی
موسس و مدیرعامل شبکه اجتماعی پروفایل در گفت‌وگو با دیجیاتو، ضمن اشاره به چالش‌های ایجاد شده در مسیر پر پیچ و خم رشد استارتاپ خود، از امید به آینده و فراگیرتر شدن این شبکه اجتماعی در بین کاربران داخلی می‌گوید.
پروفایل یک شبکه اجتماعی با رویکرد ارتباط متخصصین است که کاربران در آن می‌توانند پروفایل شخصی‌شان را ساخته و رزومه کاری و تحصیلی خود را ثبت کنند؛ درست چیزی شبیه به لینکدین اما با قابلیت‌های بومی. از دیگر مزایای پروفایل می‌توان به انتشار مطالب در حوزه تخصصی، اتصال به سایر متخصصان، مطالعه مطالب منتشر شده دیگران، ایجاد گروه‌های تخصصی و برگزاری جلسات آنلاین و وبینار بر بستر این پلتفرم اشاره کرد.
همانطور که گفته شد پروفایل چیزی شبیه به لینکدین بومی سازی شده است که «سعید بیدرنگ»، بنیان‌گذار آن نیز این موضوع را رد نمی‌کند اما به دیجیاتو می‌گوید با اضافه شدن امکانات جدید به پروفایل، مسیر این دو شبکه اجتماعی از هم جدا خواهد شد:
«ما در پروفایل به دنبال ساخت یک هسته مرکزی هستیم تا محصولات مختلفی را حول آن شکل دهیم. این گونه به نیازهای جامع‌تری از مخاطبان‌مان پاسخ خواهیم داد. این رویکرد در پروفایل به مرور نمایان شده تا افراد جهت ارتباط با متخصصین ایرانی به سراغ پروفایل بیایند.»
تولد پروفایل از یک علاقه شخصی
علاقه شخصی بیدرنگ به اتصال آدم‌ها براساس شخصیت و حرفه‌شان موضوعی قدیمی است که سال‌ها پس از ورود وی به حوزه فنی، منجر به شکل‌گیری ایده اولیه پروفایل می‌شود:
«همیشه باور داشتم که با نزدیک کردن متخصصان ایرانی به یکدیگر که هر کدام در جایی از این کره خاکی دارای دانش و تجربیات ارزشمندی هستند، می‌توان هم افزایی بزرگی ساخت برای بهبود و حل مشکلاتی که در صنایع و حوزه های مختلف با آن‌ها درگیر هستیم. از همین روی زمانی که از نظر فنی تیممان را آماده شروع این مسیر دیدم ایده پروفایل را دوباره استارت زدیم تا بتوانیم سهمی در نزدیک‌تر کردن متخصصین ایرانی و ساخت کشور و جامعه‌ای بهتر داشته باشیم.»
تیم اولیه توسعه پروفایل از ۶ نفر تشکیل شد که پیش‌تر روی پروژه‌های بین‌المللی فعالیت می‌کردند و در مدت کوتاهی نسخه MVP سرویس «کارت ویزیت آنلاین» و سپس راه اندازی نسخه اولیه شبکه اجتماعی را توسعه داده بودند. اما این تغییر شیوه کار تیم از پیاده سازی پروژه‌های کوتاه مدت به یک استارتاپ دیربازده باعث شد انگیزه اعضای تیم پس از یک سال و نیم فعالیت کاهش یابد که منجر به اولین شکست بیدرنگ در مسیر راه اندازی پروفایل شد.
از همین روی او تصمیم می‌گیرد با مهاجرت به تهران و فعالیت در نزدیکی سازمان‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، توسعه پروفایل را ادامه دهد اما این ایده نیز راه به جایی نبرده و با توجه به هزینه‌های بالای فعالیت در تهران و سایر چالش‌ها، به مشهد بازگشته و تیم جدیدی را از نو راه می‌اندازد: «توسعه مجدد محصول را با کارآموزهای جدید و نیروهای متخصص پی گرفتیم و در طی یک سال تیمی ۲۰ نفره را تشکیل دادیم و توانستیم بهبودهای بزرگی را در ساختار و تکنولوژی‌های پروژه ایجاد کنیم.»
کرونا و دورکاری، مهمان ناخوانده‌ای بودند که به گفته بنیان‌گذار پروفایل منجر به شکستی دیگر در مسیر پروفایل شد. بیدرنگ در این باره به دیجیاتو گفت:
«در حالی که به دنبال توسعه بازار خود در تهران بودیم و دوباره دفتری در پایتخت مهیا کرده بودیم، با کرونا و دورکاری رو به رو شدیم. همچنین کاهش ارزش پول ملی و شکل گیری موج جدید مهاجرت منجر به دومین چالش ما در زمینه نیروی انسانی شد و تا مهرماه سال گذشته دومینوی ناامیدی عمده اعضای فنی تیم دوم‌مان را نیز از ما گرفت.»
او با تاکید بر اینکه برای توسعه پروفایل بایستی حتما نیروهای فنی مدتی تحت آموزش قرار گیرند به دیجیاتو می‌گوید در حال حاضر تیمی ۱۱ نفره را تشکیل داده‌اند و مشغول توسعه این شبکه اجتماعی با قابلیت‌های جدید و تغییرات ساختاری منطبق با بالاترین سطح از استانداردهای جهانی هستند.
چالش‌های فعالیت استارتاپی
راه‌اندازی یک استارتاپ در ایران با توجه به عطش مجوزدهی مسئولان، مشکلات جذب سرمایه‌گذار و … چالش‌های زیادی دارد. بیدرنگ نیز این موضوع را تایید کرده و به دیجیاتو می‌گوید همواره در تلاش بوده تا درباره فعالیت پروفایل برای نهادهای حاکمیتی اعتمادسازی کند:
«ما یک موسسه فرهنگی دیجیتال هستیم که طبق اساسنامه سازمان رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد فعالیت می‌کنیم. همچنین شرکتی دانش‌بنیان محسوب می‌شویم که گزارشات سالیانه خود را برای معاونت علمی ریاست جمهوری ارسال می‌کنیم.»
اما آیا موسسه فرهنگی و دانش‌بنیان بودن، حمایت‌های دولتی را برای این استارتاپ به همراه داشته است؟ او در پاسخ به این سوال دیجیاتو می‌گوید پروفایل تاکنون هیچ حمایت ویژه‌ای را دریافت نکرده و حتی برای گرفتن وام با توجه به دیربازده بودن این شبکه اجتماعی با مشکل مواجه است. به گفته بیدرنگ، سرمایه‌گذاران نیز استارتاپ‌های حوزه شبکه اجتماعی را شامل ریسک‌های زیادی می‌دانند و تاکنون علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری روی این حوزه نداشته‌اند.
بسیاری از استارتاپ‌های واقع در شهرستان معتقدند دوری از تهران یک چالش برای رشد کسب‌وکار آن‌هاست. موسس پروفایل نیز این موضوع را رد نمی‌کند و به دیجیاتو از دلایل این موضوع می‌گوید:
«بیشتر سازمان‌هایی که می‌توانند مخاطب سرویس ما باشند در تهران حضور دارند از همین روی بازاریابی این حوزه با دشواری‌هایی همراه است. همچنین بیشتر سرمایه‌گذاران در پایتخت هستند. اگرچه کرونا و دورکاری تا حدودی توانسته دسترسی‌ها را تسهیل کند.»
او بزرگترین دغدغه خود را بحث نقدینگی اولیه می‌داند که تنها با جذب سرمایه خطرپذیر قابل حل شدن است.
بیدرنگ با تاکید بر اینکه استارتاپ‌ها در همه جای دنیا در حال تغییر زمین بازی هستند، عدم ثبات اقتصادی و مهاجرت را دو تهدید بزرگ برای فعالیت استارتاپی در ایران می‌داند که برای کشور نیز آسیب‌زا خواهد بود. از همین روی اعتقاد دارد استارتاپ‌های ایرانی برای ادامه فعالیت خود بایستی علاوه بر بازار داخل، نگاهی به بازارهای بین‌المللی داشته باشند.
مدل درآمدی پروفایل
آن طور که بیدرنگ می‌گوید مدل درآمدی مرسوم شبکه‌های اجتماعی، از راه تبلیغات یا ارائه خدمات پرمیوم به کاربران است. اما با توجه به این که پروفایل هنوز به تعداد کاربر مطلوب نرسیده است امکان استفاده از تبلیغات برایشان منتفی است. از همین روی به دنبال اضافه کردن خدمات جانبی در این شبکه اجتماعی هستند تا از این مسیر کسب درآمد کنند. ارائه سرویس وبینار در بستر پروفایل یکی از همین راه‌هاست که چند وقتی است راه‌اندازی شده است.
اگر سری به پروفایل زده باشید احتمالا حساب کاربری چند بازیگر و سلبریتی به چشم‌تان خورده است که در این شبکه اجتماعی ایرانی حضور دارند. موسس پروفایل دراین باره به دیجیاتو گفت:
«حضور سلبریتی‌ها در یک شبکه اجتماعی با تعداد کاربران آن رابطه مستقیم دارد. یعنی آن‌ها به دنبال مخاطب بیشتری برای محتواهایشان هستند و بخشی از مخاطبان نیز با حضور سلبریتی مورد اعتمادشان جذب یک شبکه اجتماعی می‌شوند. از همین روی ارتباطاتی با یک سری افراد سرشناس گرفته شد و آن‌ها را برای حضور در پروفایل دعوت کردیم. البته برخی نیز براساس نیازسنجی خود در این شبکه اجتماعی، فعالیتشان را آغاز کردند.»
بیدرنگ در پاسخ به این سوال دیجیاتو مبنی بر اینکه آیا «پروفایل» را یک استارتاپ موفق می‌دانید می‌گوید این سوال را بایستی با توجه به بازخورد و نیازی که توانستیم از کاربرها رفع کنیم پاسخ داد.
وی معتقد است هنوز تا رسیدن به عبارت موفقیت راه درازی را در پیش دارند اما کمک پروفایل به کاربرانش برای کسب ارتباطات جدید را، انگیزه این تیم برای ادامه فعالیت می‌داند.
شکست و چالش، درسی برای رشد
بنیان‌گذار پروفایل با بیان این که اگر مسیری که با تیم اولیه در زمینه صادرات خدمات نرم افزاری دنبال می‌کردند ادامه می‌یافت اکنون از نظر درآمدی با آسودگی خاطر بیشتری فعالیت می‌کردند، معتقد است از تصمیمی که برای شروع استارتاپ خودش گرفته پشیمان نیست و این چالش‌ها هستند که موجب رشد یک مجموعه می‌شود و حضور در فضاهای استارتاپی، درس‌های زیادی برای او طی ۵ سال گذشته داشته است.
او در پایان به برنامه‌های پروفایل برای آینده اشاره کرده و گفت:
«اولویت اول ما ارائه نسخه جدیدمان است که مشکلات اجرایی و زیرساختی در آن رفع شده و در مرحله تست‌های نهایی است. سپس به سراغ افزودن خدمات جدیدی روی این بستر خواهیم رفت و براساس شناسایی نیازهای واقعی مخاطبان‌مان، به مرور محصولات متنوعی را عرضه خواهیم کرد.»
بیدرنگ ابراز امیدواری کرد تا پایان سال اولین جذب سرمایه پروفایل انجام شود تا بتوانند این شبکه اجتماعی را به افراد بیشتری معرفی کنند و خدمات‌دهی بهتری به جامعه متخصصین داشته باشد.
