آلودگی پلاستیکی: پرندگان سرتاسر جهان در آشغالهای ما زندگی میکنند
آنطور که بیبیسی مینویسد، عکاسان در تمامی قارهها به جز جنوبگان تصاویری از پرندگان ثبت کردهاند که زندگیشان با زبالههای انسانی گره خورده است. این تصاویر نتیجهی پروژهای آنلاین تحت عنوان «پرندگان و زبالهها» است که عکاسانی از سراسر دنیا در آن شرکت کردند.
دانشمندانی که مسئول پروژهی موردبحث هستند میگویند پرندگانی را دیدهاند که در انواع زبالهها، از طناب و نخ ماهیگیری تا روبانهای بادکنکی و دمپایی، به دام افتادهاند یا با آنها لانهسازی کردهاند. تقریباً یکچهارم از تمامی تصاویر ارسالی پرندگانی را به تصویر میکشند که در ماسکهای یکبارمصرف صورت که پس از دنیاگیری ویروس کرونا استفاده از آنها بسیار رایج شد به دام افتادهاند یا از ماسک به هنگام لانهسازی استفاده میکنند.
مسئولان پروژهی پرندگان و زبالهها در تلاش هستند آثار زبالهها و بهخصوص آلودگی پلاستیکی را بر دنیای پرندگان به تصویر بکشند.
این تصویر که در ایالات متحده گرفته شده است مرغابی سرسبز را با ماسکی در دور گردنش نمایش میدهد
دکتر الکس باند، از اعضای موزهی تاریخ طبیعی لندن و یکی از پژوهشگرانی که در پروژهی پرندگان و زبالهها نقش داشته است، میگوید: «اساساً اگر پرندهای با استفاده از مواد رشتهای طویل نظیر جلبک دریایی، شاخه یا گیاه قمیش بهدنبال ساختن لانه باشد، این احتمال وجود دارد که در بخشی از لانهاش از زبالههای انسانی استفاده کند.»
پروژهی مورد اشاره که از چهار سال پیش توسط دکتر باند و همکارانش راهاندازی شده در تلاش است توجهات را به وجود زبالههای پلاستیکی در محیط زیست که به مشکلی گسترده در سراسر دنیا تبدیل شده است جلب کند.
این تصویر کبوترهایی را در شهر ساسکس ایالت نیوجرسی آمریکا نشان میدهد که با استفاده از کابلهای رهاشده در طبیعت مشغول لانهسازی هستند
دکتر باند میگوید: «وقتی بهدنبال این چیزها میگردید، آنها را در همهجا پیدا میکنید. این پروژه، گسترهی جغرافیایی عظیم زبالههای پلاستیکی را به نمایش گذاشته است؛ ما در این زمینه گزارشهایی از ژاپن، استرالیا، سریلانکا، بریتانیا و آمریکای شمالی دریافت کردیم. واقعاً با معضلی جهانی روبهرو هستیم.»
اعضای تیم پروژهی پرندگان و زبالهها در مطالعهی جدیدی بررسی کردند که چه تعداد از تصاویر ارسالی به زبالههای مربوط به دنیاگیری ویروس کرونا که نتیجهی استفاده از تجهیزات حفاظت فردی است، ارتباط دارند. پژوهشگران متوجه شدند تجهیزات حفاظت فردی نظیر ماسک در تقریباً یکچهارم از کل تصاویر ارسالی دیده میشود.
ماسکهای بهداشتی نظیر ماسکی که در تصویر بالا دور منقار پرندهی بوتیمار سیاه پیچیده شده، رایجترین زبالهی مربوط به کرونا در تصاویر هستند. این تصویر در سنگاپور ثبت شده است
دکتر باند میگوید: «تقریباً همهی زبالهها ماسک هستند و مواد اولیهی مختلفی در ماسک استفاده شده است. در برخی از تصاویر بند ماسک را میبینیم که به دور پای پرندهها پیچیده شده است. همچنین ممکن است پرندگانی را مشاهده کنیم که با تلاش برای بلعیدن قسمت پارچهایِ ماسک یا قطعهی پلاستیکی سفتی که ماسک را روی بینی محکم میکند، مجروح میشوند. ما از اصطلاح کلی پلاستیک استفاده میکنیم، بااینحال پلاستیک شامل گسترهی متنوعی از انواع پلیمر است و ماسکها مثال خوبی برای نمایش این موضوع هستند.»
بسیاری از پرندگان نظیر این سهرهی سینهسرخ آمریکایی که در سال ۲۰۲۰ پیدا شد، در بندهای کشسان ماسکهای صورت به دام میافتند.
پژوهشگران میگویند بهدنبال برجسته کردن «مشکلی ساختاری» هستند که باعث وارد شدن این حجم از زباله به محیط زیست میشود.
جاستین آمندولیا، پژوهشگر ارشد پروژه و از اعضای دانشگاه دالاهو کانادا، به بیبیسی میگوید مشاهدهی وسعت اثرگذاری زبالههای پلاستیکی روی گونههای مختلف در سراسر دنیا بسیار غمانگیز بود: «اولین بار در آوریل ۲۰۲۰ تصویر پرندهای که روی یک درخت از بند ماسک حلقآویز شده بود در کانادا ثبت شد و پس از آن مشاهدات اتفاقات اینچنینی در سطح بینالمللی افزایش پیدا کرد. این بهوضوح آسیبهایی را نشان میدهد که انسانها میتوانند در بازهی زمانی بسیار کوتاهی در سراسر جهان به محیط زیست وارد کنند.»
حجم زبالههای موجود در لانهی این پرندهی چنگر در هلند به حدی زیاد است که خودِ پرنده به سختی دیده میشود.
دکتر باند میگوید: «تهیهی مسواک بامبو یا استفاده از پاکت خرید برزنتی در فروشگاهها قرار نیست دنیا را نجات دهد، چون امروزه بیشتر تولیدات پلاستیکی در مقیاس بزرگ نتیجهی فعالیت تجاری و صنعتی است. ترکیبی از سیاستهای بالا به پایین و فشار از پایین به بالا برای ما کافی است تا نسبت به وضعیت موجود اعتراض کنیم.»
جاستین آمندولیا میگوید: «این را خطاب به افرادی میگویم که برای اولین بار است چنین تصاویری میبینند؛ اشکالی ندارد که غمگین شوید. بااینحال لازم است از رنجهای بیمورد و غالباً ناپیدایی که بخشهایی از حیات وحش در طول دنیاگیری کرونا متحمل شد درس بگیریم. امیدوارم مردم از ناراحتیشان با هدف افزایش تقاضا برای اقدام عملی [بهمنظور مقابله با وضعیت موجود] استفاده کنند.»
پژوهشگران میگویند که باید از رنج ناپیدایی که به حیات وحش تحمیل شده است درس بگیریم.
دکتر باند اقدام همگانی لازم برای رفع مشکل آلودگی پلاستیکی را به پیمان مونترال تشبیه میکند. این پیمان باعث شد استفاده از موادی که لایهی ازون را تخریب میکنند ممنوع شود. بسیاری از تحلیلگران میگویند پیمان مونترال یکی از موفقترین تعهدنامههای امضاشده در سطح جهان محسوب میشود. دکتر باند میگوید: «در رابطه با آلودگی پلاستیکی نیز به چنین چیزی نیاز داریم. در حال حرکت در همین مسیر هستیم، ولی با سرعت بسیار کم.»