طرح نوسازی ناوگان تجاری فرسوده نتیجه عکس داد؛ قیمت‌ کامیون‌های قدیمی میلیاردی شد!

طرح نوسازی ناوگان فرسوده سنگین کشور تیرماه 1399 با حضور محمد اسلامی وزیر سابق  راه و شهرسازی آغاز شد. قرار بود تا در این طرح به ازای اسقاط هر دستگاه کامیون فرسوده، یک کامیون کارکرده اروپایی با سه سال سن وارد کشور شود. با این حال به نظر می‌رسد طرح نوسازی ناوگان فرسوده پس از سه سال عملکرد مثبتی نداشته است، چرا که طبق آمارها تنها چهار هزار دستگاه کامیون دست دوم وارداتی در این طرح جایگزین کامیون‌های فرسوده شده‌اند و قیمت کامیون های فرسوده نیز طی سه سال اخیر آنچنان بالا رفته است که خود به گزینه هایی دست نیافتنی و غیر قابل جایگزینی برای رانندگان بدل شده اند.

کامیون‌های وارداتی در گمرک خاک می‌خورند!

براساس اعلام مدیرکل دفتر حمل و نقل کالای سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، از آغاز طرح نوسازی کامیون‌های فرسوده، 18 هزار دستگاه کامیون ثبت سفارش شده‌اند. از این تعداد، 15 هزار دستگاه به گمرکات کشور وارد شده‌اند. ده هزار دستگاه کامیون تاکنون ترخیص شده‌اند. پنج هزار دستگاه کامیون فرسوده اسقاط شده‌اند. چهار هزار دستگاه کامیون سه سال کارکرده اروپایی نیز پلاک دریافت کرده‌اند.

براساس آئین نامه طرح نوسازی ناوگان فرسوده، قرار بود تا در ازای اسقاط هر دستگاه کامیون فرسوده یک دستگاه کامیون سه سال کارکرده اروپایی به بازار وارد شود. با این حال افزایش قیمت کامیون‌های قدیمی سبب شده است تا مالکان کامیون‌ها در مورد اسقاط آن‌ها مردد شوند. با وجود ترخیص بسیاری از کامیون‌ها، مالکان آن‌ها هنوز گواهی اسقاط کامیون فرسوده را ارائه نداده‌اند. براساس آمارهای سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، یک سوم کامیون‌ها و کشنده‌های موجود در سطح کشور فرسوده هستند.

قانون ناکارآمد و مشکل‌ساز طرح نوسازی ناوگان فرسوده

قانون ساماندهی صنعت خودرو که مبنای قانون ساماندهی ناوگان فرسوده است، فروش هر دستگاه کامیون جدید تولید داخل یا وارد کردن کامیون‌های کارکرده اروپایی منوط به ارائه گواهی اسقاط خودرو فرسوده است. گواهی اسقاط خودروهای فرسوده در ابتدای آغاز این طرح یعنی سال 1399 حدود 300 میلیون تومان بوده است.اما با افزایش تقاضا و کمبود گواهی، قیمت آن اکنون به حدود یک میلیارد و دویست میلیون تومان رسیده است!

همین مساله سبب شده است تا بسیاری از کامیون‌های خارجی وارد شده به کشور، اکنون فاقد پلاک ایرانی باشند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که مالکان این کامیون‌ها تمامی هزینه‌های مربوطه از جمله حقوق گمرک، استاندارد، آلایندگی، دارایی، مالیات و غیره را از جیب خود پرداخت کرده‌اند.

نمایندگان رانندگان در جلسه خود با نمایندگان عضو کمیسیون عمران مجلس، به آن‌ها پیشنهاد داده‌اند تا هزینه اسقاط بر مبنای محاسبات کارشناسی توسط دولت تعیین شود. سپس صندوقی را برای واریز این هزینه به آن‌ها معرفی کنند. انجام این کار سبب خواهد شد تا نیازمندی رانندگان به گواهی اسقاط از بین برود و شاهد افزایش روزافزون بهای گواهی اسقاط خودرو فرسوده نباشیم.

با این حال به نظر نمی‌رسد که مشکلات رانندگان و کامیون‌داران به آسانی حل شود.به گفته رئیس ستاد سوخت: «مشکلات رانندگان واردکننده کامیون‌های اروپایی، پیچیده شده است. بنابراین تا زمان حل مشکلات کامیون‌داران، می‌توان گفت که طرح نوسازی ناوگان فرسوده به طور کامل با شکست مواجه شده است.»