فشارهای اروپا ممکن است اپل را به اعمال تغییرات اساسی در iMessage مجبور کند

اتحادیه‌ی اروپا این هفته رسماً قانون بازارهای دیجیتال (DMA) و قانون خدمات دیجیتال (DSA) را که با هدف تغییر سیاست‌های شرکت‌های بزرگ حوزه‌ی فناوری تدوین شده‌اند تصویب کرد تا یکی از مهم‌ترین اتفاقات این صنعت در چند سال اخیر رخ دهد. اروپا با این قوانین در تلاش است رقابت را تقویت و اپل، گوگل و فیسبوک را مجبور به تغییر سیاست‌های پلتفرم‌هایشان کند.

در بخشی از قوانین آمده که سرویس‌های پیام‌رسان این شرکت‌ها نظیر واتساپ و آی‌مسیج باید با سرویس‌های کوچک‌تر سازگاری پیدا کنند و شرکت‌هایی مثل اپل که پلتفرمی اختصاصی در دست دارند باید اجازه‌ی انتشار فروشگاه‌های متفرقه را روی پلتفرم‌های خود صادر کنند. هر دو قانون تصویب‌شده توسط اتحادیه‌ی اروپا تا پیش از پایان سال جاری میلادی وارد مرحله‌ی اجرایی می‌شود.

براساس آنچه دیجیتال ترندز می‌نویسد، تصویب شدن دو قانون DMA و DSA اروپا چندان برایمان تعجب‌برانگیز نبود، چون از ماه‌ها پیش سیاست‌مداران به توافق کلی دست پیدا کرده بودند و صرفاً روی بخشی از جزئیات نهایی اتفاق نظر نداشتند.

کارشناسان می‌گویند شرکت‌های بزرگ حوزه‌ی فناوری اقداماتی انحصارگرایانه انجام می‌دهند و جابه‌جایی در بین پلتفرم‌ها را برای مردم سخت کرده‌اند و هم‌زمان به شکل عمدی یا غیرعمدی در حال تحکیم قدرت بیش از حد خود هستند و باعث شده‌اند شرکت‌های کوچک‌تر نتوانند به‌عنوان رقیب وارد حوزه‌‌ی فعالیت شرکت‌های بزرگ شوند.

یکی از بندهای قانون بازارهای دیجیتال می‌گوید تمامی سرویس‌های پیام‌رسان باید با هم سازگاری پیدا کنند. چگونگی این کار به صاحبان پلتفرم‌ها مربوط می‌شود. اتحادیه‌ی اروپا در حال تشکیل کارگروه جدیدی است تا آن دسته از شرکت‌هایی را که از قوانین DMA و DSA پیروی نمی‌کنند جریمه کند. نقض قانون بازارهای دیجیتال ممکن است به جریمه‌ای معادل حداکثر ۱۰ درصد از گردش مالی سالانه‌ی شرکت‌ها منجر شود. جریمه‌ی درنظرگرفته‌شده برای نقض قانون خدمات دیجیتال ۶ درصد از گردش مالی جهانی سالانه است. کارشناسان نگران‌اند که قوانین پراهمیت DMA و DSA به دلیل عدم دسترسی اتحادیه‌ی اروپا به منابع کافی، به خوبی اجرا نشوند.

آن بخش از قوانین DMA که به سازگاری بین پلتفرم‌های پیام‌رسان ارتباط دارد، بیشتر از همه اپل و گوگل را متأثر می‌کند. فیسبوک درحال‌حاضر دو سرویس پیام‌رسان بزرگ به نام Messenger و WhatsApp دارد که از بیش از دو میلیارد کاربر میزبانی می‌کنند. اپلیکیشن پیام‌رسانی پیش‌فرض آیفون یعنی Apple Messages هم‌زمان با پشتیبانی از SMS از iMessage نیز پشتیبانی می‌کند و بسیاری از کاربران اپل برای ارتباط با هم از iMessage استفاده می‌کنند. سرویس‌های کوچک‌تر نظیر Threema یا Signal از قوانین اتحادیه‌ی اروپا متأثر نمی‌شوند.

هنوز مشخص نیست که سازگاری بین پلتفرم‌ها قرار است به چه نحوی انجام بگیرد. آیا همه‌ی سرویس‌ها مجبور به پشتیبانی از پروتکلی همگانی نظیر RCS می‌شوند؟ آیا اتحادیه‌ی اروپا به یکپارچگی سرویس SMS رضایت می‌دهد؟ یا اینکه قرار است شاهد روی کار آمدن پروتکل جدیدی شبیه XMPP (ابزاری که در Google Talk استفاده شده بود) باشیم؟

به‌نظر می‌رسد فیسبوک اولین قدم‌ها را در راستای برآورده کردن خواسته‌های اتحادیه‌ی اروپا برداشته است. این شرکت خارج از منطقه‌ی تحت مدیریت اتحادیه‌ی اروپا سازگاری بین مسنجر و اینستاگرام را آغاز کرده و هم‌اکنون در حال آزمایش این قابلیت در واتساپ است.

قانون خدمات دیجیتال پلتفرم‌هایی نظیر اپ استور اپل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. درحال‌حاضر توسعه‌دهندگان سیستم‌عامل iOS به‌طور کامل تابع قوانین سرسختانه‌ی اپ استور هستند. توسعه‌دهندگان اندروید در صورت موافق نبودن با سیاست‌های پلی استور به‌راحتی می‌توانند اپلیکیشن و بازی خود را در خارج از این فروشگاه آنلاین برای اندروید منتشر کنند اما توسعه‌دهندگان iOS چنین توانایی‌ای ندارند؛ این توسعه‌دهندگان مجبور به تبعیت از قوانین اپل هستند، در غیر این صورت مشتریان اپل را از دست می‌دهند.

نهادهای تنظیم مقررات در ایالات متحده، کره‌ی جنوبی و ژاپن تلاش کرده‌اند به روش‌‌های مختلف به سمت سیاست‌های اپ استور هجوم ببرند، اما قانون DSA اتحادیه‌ی اروپا جدی‌تر از هر نهاد دیگری اپ استور را هدف قرار می‌دهد. اپل در صورتی که بخواهد در اروپا به فعالیتش ادامه دهد، موظف است اجازه‌ی فعالیت فروشگاه‌های متفرقه را در اپ استور صادر کند.

به موجب قوانین اروپا، اپل همچنین موظف به فراهم‌سازی امکان استفاده از درگاه پرداخت متفرقه برای توسعه‌دهندگان است. درحال‌حاضر تمامی پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای ازطریق سیستم پرداخت اپ استور انجام می‌گیرد؛ البته با فشار از سوی دولت کره‌ی جنوبی، اپل استفاده از درگاه پرداخت متفرقه را با یک‌سری قوانین محدودکننده در این کشور فراهم کرده است. شرکت کوپرتینویی از پرداخت‌های این چنینی ۲۶ درصد کارمزد می‌گیرد.

اپل بارها گفته سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی اپ استور به نفع کاربران است و امنیت و حریم خصوصی آن‌ها را تضمین می‌کند. واکنش این شرکت به قوانین جدید اروپا جالب خواهد بود.

مارگارت وستاگر، کمیسر رقابت در اتحادیه‌ی اروپا، می‌گوید اقدامی که پارلمان اروپا برای هدف قراردادن شرکت‌های فناوری انجام داده در سطح جهان بی‌سابقه است و تاکنون هیچ نهادی نتوانسته پلتفرم‌های آنلاین را به‌شکلی قوی و جاه‌طلبانه قاعده‌مند کند. وستاگر می‌گوید قانون خدمات دیجیتال روی حمایت از حقوق کاربران در فضای آنلاین متمرکز است و به ایجاد بازارهایی عادلانه منتهی می‌شود.

در ادامه‌ی سخنان مارگارت وستاگر آمده است: «پلتفرم‌های بزرگ باید از اولویت‌دهی به منافع‌شان خودداری کنند، داده‌های خود را با سایر کسب‌و‌کارها به اشتراک بگذارند و اجازه‌ی انتشار فروشگاه‌های اپلیکیشن‌محور بیشتر را صادر کنند. هرچه ابعاد شرکت بزرگ‌تر باشد مسئولیت بیشتر است؛ به‌عنوان پلتفرمی بزرگ، موظفید یک‌سری اقدامات انجام دهید و از انجام یک‌سری کارها خودداری کنید.»

تیری برتون در ادامه اضافه می‌کند: «۱۰ سال پیش سراغ قوانین متمرکز بر بانک‌هایی رفتیم که برای ورشکسته شدن بیش از حد بزرگ بودند. اکنون ازطریق DMA و DSA سراغ پلتفرم‌هایی می‌رویم که بیش از حد بزرگ هستند. سرانجام در حال ایجاد یک بازار دیجیتالی واحد هستیم که مهم‌ترین چیز در دنیایی آزاد است. قوانینی یکسان در همه‌جای اتحادیه‌ی اروپا و برای تمامی ۴۵۰ میلیون شهروندمان اعمال می‌شود تا همه‌ی مردم به فضای دیجیتالی امن‌تر و عادلانه‌تر دسترسی داشته باشند.»