مدیر سرویس «شکن»: وزارت ارتباطات باید درباره اختلال‌های اینترنت شفاف‌سازی کند
کاربران از وضعیت اینترنت و کیفیت شبکه انتقاد جدی دارند. سرویس دور زننده تحریم «شکن» که در واقع یک نرم افزار قانونی تغییر آی‌پی برای دور زدن تحریم‌ها است هم از دست این اختلالات در امان نیست و مدیرعامل آن با گلایه از وضع موجود، به دیجیاتو می‌گوید که وزارت ارتباطات قطعا از این اختلال‌ها آگاه است و باید درباره آنها شفاف‌سازی کند.
«ابراهیم محمدی» مدیر سرویس شکن با انتقاد از وضعیت حاکم بر شبکه اینترنت کشور، این اختلالات را ناشی از عملکردهای زیرساختی در کشور می‌داند. او تاکید می‌کند که این موارد باعث شده سرویس شکن نتواند به درستی سرویس ارائه دهد و از دغدغه‌ای فراتر از کارکرد سرویس شکن می‌گوید؛ دغدغه‌ای که از دیدگاه او مربوط به کل جامعه و کاربران اینترنت است که یک شبکه با کیفیت را لازم دارند.
با محمدی به گفتگو نشستیم تا نظر او را درباره اختلال‌های پیش آمده در وضعیت اینترنت کشور جویا شویم.
وضعیت اینترنت در هفته‌های اخیر روی کاغذ باید باعث میشد کاربران شما بیشتر شود اما به تازگی گفته‌اید اخیرا ریزش کاربر و ترافیک داشته‌اید. علتش چیست؟ احساس می‌کنید کاربران در حال مهاجرت به وی‌پی‌ان‌های حرفه‌ایی‌تر یا وی‌پی‌ان‌های پولی برای دور زدن تحریم و فیلتر هستند؟
«ابراهیم محمدی» مدیر سرویس شکن: همیشه زمانی که استفاده از اینترنت به هر دلیلی از جمله اختلال یا مسدودی فیلتر شکن برای کاربران سخت‌تر می‌شود، کاربران بیشتری به سمت شکن می‌آیند. در حقیقت می‌توان گفت به سمت شکن هجوم می‌آورند تا مشکل خود را حل کنند.
این موضوع در حالی است که شکن هم از اختلال‌های اینترنتی مستثنی نیست. از همین رو زمانی که دیگر سایت‌ها و وی‌پی‌ان‌ها دچار اختلال می‌شوند، شکن هم این مشکل را تجربه می‌کند. از همین رو افت ترافیک ناگهانی که شکن تجربه کرده به دلیل مراجعه کمتر کاربر به آن نیست، بلکه به دلیل اختلالات اینترنتی شدیدی است که مانع ورود به آن می‌شود.
همین موضوع در نهایت منجر به نارضایتی کاربران هم می‌شود. این موضوع در بین کامنت‌هایی که کاربران در کافه‌بازار و اپ‌استورهای دیگر مبنی بر نارضایتی خود ثبت می‌کنند مشهود است. کاربران از اینکه شکن آنها را به یوتیوب یا توییتر متصل نمی‌کند، ابراز نارضایتی می‌کنند که دلیل آن هم اختلالات وسیع اینترنت است.
البته نباید فراموش کنیم که «شکن» اساسا برای دور زدن تحریم‌ها است و نه فیلتر داخلی و از همین رو انتظار دارند مشکل فیلتر هم با شکن رفع شود. ولی باید گفت حتی کاربرانی که مشکل تحریم دارند هم در زمان اختلال اینترنت امکان دریافت سرویس مناسب از شکن را ندارند.
زمانی که اختلال اینترنت افزایش پیدا می‌کنند، برخی سایت‌ها که به طور تاریخی مشکل تحریم ندارند، مثل فیگما مسدود شده و باز نمی‌شوند. کاربران در مواجهه با این مسئله تصور می‌کنند این عدم دسترسی هم به دلیل تحریم است، اما مشکل پیش آمده همانطور که چند بار گفتم، اختلال در اینترنت است. البته ما همه تلاشمان را می‌کنیم تا این اختلالات را هم دور بزنیم و دسترسی کاربران را فراهم کنیم.
اختلالات روی سرویس شما از چه زمانی آغاز شد؟ این اختلالات از چه نوعی هستند؟ گفته می‌شود وزارت ارتباطات در حال تغییراتی در DNS Server وی‌پی‌ان‌هاست. این تغییرات و اختلال‌های ایجاد شده چقدر روی کیفیت اینترنت به شکل کلی برای همه اثر گذاشته؟
ما نمی‌توانیم زمان مشخصی برای شروع این اختلال‌ها اعلام کنیم. البته بیشتر از یک ماه است که اطمینان پیدا کرده‌ایم که این اختلالات از سمت زیرساخت اینترنت کشور است و باید بگویم افت ترافیک را چندین ماه است که تجربه می‌کنیم.
از همین رو بعد از اطمینان از اختلال در زیرساخت‌های اینترنت کشور در یک ماه گذشته، احتمال وجود اختلال به شکل خفیف در ماه‌های گذشته را هم مورد توجه قرار دادیم. از همین رو بیشترین و قوی‌ترین احتمال برای کاهش ترافیک در چند ماه گذشته، اختلال پیش آمده در زیرساخت‌های اینترنت کشور است.
در مورد کیفیت کلی اینترنت و مدیریت اینترنت هم ارزیابی دقیقی نداریم و نمی‌توانیم داشته باشیم، اما از تعداد کاربرانی که به سراغ شکن می‌آیند و میزان سایت‌هایی که مشکل تحریم ندارند و به ما گزارش می‌شوند، می‌توان متوجه نوسان در اختلالات اینترنت شویم. البته با همه این شرایط نمی‌توان ارزیابی کامل و دقیقی از این موضوع ارائه داد.
ظاهرا تلاش وزارت ارتباطات این است که وی پی ان‌های بیشتری را ببندد و فضای اینترنت را «پاک» نگه دارد. آیا این کار از نظر فنی انجام شدنی است؟ یعنی وزارت ارتباطات روزی می‌تواند بیاید بگوید من همه وی‌پی‌ان‌ها را بسته‌ام؟ رسیدن به این هدف چه اثری روی شبکه اینترنت می‌گذارد؟
موضوع وی پی ان موضوعی حاشیه‌ساز برای ما است و امکان دارد اصل موضوع را به حاشیه ببرد. البته هر مهندس کامپیوتری در ایران این را می‌داند که فیلترشکن‌ها برای دور زدن تحریم خودشان را شبیه پروتکل‌های دیگر می‌کنند.
در این روند پروتکل وی پی ان با پروتکل‌های معمول و استانداردی که به راحتی از بقیه ترافیک اینترنتی قابل تفکیک هستند، متفاوت به نظر می‌رسند. در حقیقت خاصیت پروتکل‌ها این است که خود را شبیه ترافیک‌های مجاز می‌کنند تا از مسدودسازی عبور کنند؛ از این جهت مسدودسازی‌شان همیشه یک چالش است و با میزانی از خطا همراه است.
درباره این مشکلات با وزارت ارتباطات صحبت کرده‌اید؟
ما مطمئن هستیم فعالان در وزارت ارتباطات نسبت به اختلالات پیش آمده آگاه هستند. آنها در توییتر هم حضور دارند و نسبت به این مشکلات آگاه هستند. رفع این اختلالات از مطالبات جدی ما است و در راستای رفع مشکلات پیش آمده هر همکاری که لازم باشد انجام خواهیم داد.
اهمیت رفع این اختلالات فقط برای تغییر و بهبود شرایط شکن نیست و ما خواستار آنیم که این اختلالات در سطح گسترده حل شود و مشکل دسترسی به اینترنت، دسترسی به فیلتر شکن و راه‌های دور زدن تحریم به زودی حل شود.
یکی دیگر از مشکلات اساسی این است که ریشه اختلالات اینترنت خیلی شفاف نیست. در حقیقت ما اطلاعات دقیقی در اختیار نداریم که این اختلال دقیقا از کجا آغاز شده است. در حال حاضر مشکل اینجاست که شفاف‌سازی دقیقی درباره دلایل اختلالات پیش آمده وجود ندارد. بنابراین انتظار می‌رود در راستای اختلالات هم گام برداشته شود.
از همین رو اطلاع رسانی شفاف درباره اینکه اگر قرار است با فیلترشکن‌ها برخورد شود یا نرم‌افزاری مسدود شود، بهتر است که اطلاع‌رسانی شفاف‌تری انجام شود.
