تکنیک ذخیره‌سازی جدید، نگهداری و درمان کبدهای اهدایی را قبل از پیوند امکان‌پذیر می‌کند

براساس مطالعه‌ای که در مجله‌ی Nature Biotechnology منتشر شد، بیماری که کبد اهدایی‌ای را دریافت کرده بود که به مدت سه روز در دستگاه جدیدی که شرایط بدن انسان را شبیه‌سازی می‌کند، نگه‌داری شده بود، یک سال پس از عمل جراحی سالم است.

نویسندگان ادعا می‌کنند که این فناوری می‌تواند تعداد کبدهای مناسب پیوند را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد؛ هم ازطریق امکان نگه‌داری کبدهای اهدایی به مدت طولانی‌تر از استاندارد کنونی و هم ازطریق ایجاد فرصتی برای ترمیم اعضایی که دردسترس هستند، اما برای پیوند خیلی آسیب دیده‌اند.

تیمی از بیمارستان دانشگاه زوریخ به سرپرستی پیر آلن کلاوین، استاد گروه جراحی، کبد اهدایی را در دستگاهی نگه‌داری کردند که برخی از شرایط درون بدن انسان را بازآفرینی می‌کرد: سطوح مشابهی از فشار و درجه حرارت ۳۷ درجه سانتیگراد. دستگاه مایع باقی‌مانده‌ی درون کبد را شست و تولید صفرا و پروتئین را تحت‌نظارت قرار داد. هچنین کبد تحت آنتی‌بیوتیک‌ها و یک داروی قارچی برای درمان عفونتی قرار گرفت که معمولاً به این معنا است که کبد را نمی‌توان برای پیوند استفاده کرد.

کبد اهدایی به زنی ۲۹ ساله تعلق داشت که به دلیل داشتن ضایعه توسط مراکز پیوند دیگر رد شده بود. بررسی ضایعه برای تعیین اینکه آیا خوش‌خیم است یا نه، ۲۴ ساعت، یعنی بیشتر از حداکثر فاصله کنونی بین اهدا و پیوند، طول می‌کشد.

تکنیک توصیف‌شده در این مطالعه به پزشکان فرصت نمونه‌برداری و درمان موفقیت‌آمیز ضایعه را داد. این روش می‌تواند به پزشکان اجازه دهد تا کبدهای دارای بافت‌های مشابه را به بیماران پیوند بزنند و به‌طور بالقوه جان افراد بیشتری را نجات دهند. کلاوین می‌گوید:

در ایالات متحده، ۷۰ درصد از کبدهای اهدایی استفاده نمی‌شود. نمی‌دانم که می‌توانیم آن ۷۰ درصد را نجات دهیم. اما تلاش و نجات اعضایی که استفاده نمی‌شوند یا اعضایی که مشکلاتی دارند که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، هیجان‌انگیز است.

کبدها معمولاً پس از جدا شدن از فرد اهداکننده حداکثر به مدت ۱۲ ساعت روی یخ نگه‌داری می‌شوند. افزایش مدت زمان نگه‌داری احتمال آسیب‌دیدن سلول‌ها دراثر سرما را افزایش می‌دهد و شانس موفقیت پیوند را کاهش می‌دهد. این فرصت محدود، تطابق دادن اعضای پیوندی را با افرادی که به کبد اهدایی نیاز دارند، دشوار می‌کند، یعنی بسیاری از بیماران قبل از اینکه بتوانند کبد اهدایی پیدا کنند، از دنیا می‌روند.

اگرچه به پژوهش‌های بیشتری نیاز است، پژوهشگران مطالعه جدید بر این باورند که روش جدید، نگه‌داری کبدهای اهدایی را به مدت ۱۲ روز پیش از پیوند ممکن می‌سازد. اگر این روش کارآمد باشد، احتمال درمان کبدهای اهدایی با داروها پیش از عمل جراحی نیز افزایش پیدا می‌کند.

فرد دریافت‌کننده مرد ۶۲ ساله‌ی دچار چند بیماری کبدی جدی ازجمله سیروز پیشرفته و پرفشاری ورید باب بود (افزایش در فشار خون یکی از رگ‌های اصلی که خون را از روده و طحال به کبد می‌برد). پس از پیوند به بدن بیمار، کبد در عرض سه روز عملکرد طبیعی خود را بازیابی کرد. بیماری برای دفع خطر عفونت پس از جراحی داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی دریافت کرد و ۱۲ روز پس از عمل جراحی از بیمارستان مرخص شد. در ارزیابی که یک سال پس از عمل جراحی انجام شد، نشانه‌ای از آسیب، جراحت یا رد کبد دیده نشد.

تقاضا برای پیوند کبد درحال افزایش است و تعداد بیشتری از مردم براثر بیماری‌های کبدی می‌میرند اما تعداد کبدهای دردسترس کم است. به‌گزارش وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، درحال‌حاضر بیش از ۱۱ هزار نفر در این کشور در انتظار پیوند کبد هستند. کلاوین می‌گوید: «فکر می‌کنم بتوان گفت این دستاورد درمان بیماری‌های کبدی را متحول خواهد کرد. مدرک این موضوع بیماری است که پس از استفاده از این رویکرد، هنوز زنده است.»