چرا برخی افراد دریافت واکسن را به تأخیر می‌اندازند یا تظاهر می‌کنند کووید وجود ندارد؟
واکسن‌ها جان انسان را نجات می‌دهند و از زمان ساخت واکسن آبله، یعنی از بیش از ۲۰۰ سال پیش، در حال انجام همین کار بوده‌اند؛ اگرچه برای اینکه واکسن‌ها کل جوامع را ایمن نگه دارند، باید نسبت بزرگی از جمعیت آن‌ها را تزریق کنند. تنها در این صورت است که واکسینه‌شده‌ها در فرایندی که ایمنی جمعی نامیده می‌شود، می‌توانند از افراد واکسینه‌نشده محافظت کنند.
متأسفانه این حالت غالبا اتفاق نمی‌افتد. برای مثال، تردید درباره واکسن سرخک از عوامل افزایش ۳۰ درصدی موارد سرخک در سراسر جهان در سال ۲۰۱۹ بود؛ بنابراین، چرا مردم به واکسن‌ها تردید دارند؟ دلایل زیادی وجود دارد و این دلایل بین افراد گوناگون متفاوت است؛ اما روان‌شناسان بالینی که اضطراب و اجتناب را مطالعه می‌کنند، فکر می‌کنند یکی از عوامل اصلی ترس و خصوصا ترس از مرگ و نحوه مدیریت آن ترس است.
نرخ واکسیناسیون در حال افزایش است؛ اما هنوز ترس وجود دارد
بنا‌بر اعلام سازمان جهانی بهداشت، تردید درباره واکسن‌ها یکی از دَه تهدید اصلی برای سلامت جهانی است. درباره کووید، امتناع یا به‌تأخیر‌انداختن واکسیناسیون مشکل مهمی بوده است و راهپیمایی‌های ضدواکسن در ماه‌های اخیر در گزارش‌های خبری غالب بوده است.
در استرالیا با وجود برخی گزارش‌های مخالف، مسئله تردید درباره واکسن‌ها همچنان اهمیت دارد. نرخ واکسن در مسیر رسیدن به ۸۵ درصد یا حتی در مناطقی از کشور استرالیا بیش از ۹۰ درصد است. ماه گذشته، نظرسنجی‌ای در این کشور نشان داد فقط ۹ درصد از افراد بزرگ‌سالان می‌گویند بعید است واکسن را دریافت کنند. همچنین، این مقاله ادعا کرد ترس از واکسن به کمترین حد خود رسیده است. اگرچه این داده‌ها واقعی بودند، به‌نظر برخی دانشمندان تفسیرشان ناقص بود.
ترس کاهش چشمگیری پیدا نکرده است و درعوض، واکسیناسیون اجباری گروه‌های خاصی در جامعه و مشکلات زیادی که افراد خودداری‌کننده از تزریق واکسن در جامعه با آن روبهرو خواهند شد، موجب می‌شود افراد بیشتری واکسن بزنند. در چندین ایالت استرالیا، واکسیناسیون اجباری برای بسیاری از مشاغل ازجمله کارکنان قرنطینه، کارکنان بهداشت، معلمان، کارگران ساختمانی، کارکنان مراقبت از سالمندان و گروه‌های دیگر وجود دارد. هنگامی که برای تهیه هزینه زندگی خود نیاز دارید کار کنید، تصمیم برای تزریق‌نکردن واکسن می‌تواند غیرممکن باشد.
علاوه‌بر‌این، سیاست‌مداران از آزادی‌های مختلفی برای افراد واکسینه‌شده خبر داده‌اند. برای مثال، اکنون آزادی‌هایی برای ساکنان واکسینه‌شده سیدنی فراهم شده است که مشمول افراد واکسینه‌نشده نمی‌شود؛ مانند دسترسی به سالن‌های ورزشی، استخرها، خُرده‌فروشی‌ها، آرایشگاه‌ها، سالن‌های ناخن، باغ‌وحش‌ها، سینماها، تئاترها، موزه‌ها و گالری‌ها. اگر مردم درباره واکسن تردید نداشتند، واکسیناسیون اجباری و مشوق‌ها لازم نبود. بخش زیادی از جامعه نمی‌خواهند واکسن بزنند و اگر به‌ور دولت نباشد، واکسینه نخواهند شد.
چرا مردم واکسینه‌شدن را به تأخیر می‌اندازند یا از آن امتناع می‌کنند؟
مقاله‌های مرتبط:
سازمان جهانی بهداشت رضایت از خود را به‌عنوان یکی از دلایل اصلی تردید درباره واکسن ذکر می‌کند؛ اما چگونه می‌تواند چنین باشد؟ هرچه باشد، کووید درحال‌حاضر در سراسر جهان نزدیک به پنج‌میلیون نفر را کُشته و بیش از ۲۴۰ میلیون نفر را مبتلا کرده است.
در رویارویی با این ارقام، چگونه فرد می‌تواند از خودراضی و بی‌خیال باشد؟ چرا ما معترضان بدون ماسکی را می‌بیینیم که ظاهرا به این تهدید بی‌توجه هستند؟
نظریه روان‌شناختی که این رفتارها را به بهترین شکل توضیح می‌دهد، «نظریه مدیریت وحشت» است. براساس این نظریه، انسان‌ها نمی‌توانند با حقیقت سخت مرگ روبهرو می‌شوند و اغلب درگیر اشکال مختلف انکار می‌شوند.
ما خودمان را بهتر از حیوانات می‌بینیم و فکر می‌کنیم دربرابر بسیاری از مشکلاتی که آن‌ها با آن مواجه هستند، مصون هستیم و به‌نوعی زندگی ابدی داریم. همان‌طورکه گروهی از پژوهشگران می‌گویند، انسان‌ها اگر بر این باور بودند که ذاتا از کپی‌ها یا مارمولک‌ها یا گیاه لوبیا مهم‌تر و جاودانه‌تر نیستند، نمی‌توانستند با آرامش و صبوری رفتار کند.
صدها مطالعه در آزمایشگاه‌های روان‌شناسی اجتماعی نشان داده است یادآوری مرگ موجب می‌شود شرکت‌کنندگان به‌شدت از باورهای مذهبی و فرهنگی و آزادی‌های خود دفاع کنند. با یادآوری مرگ، شرکت‌کنندگان حتی دربرابر افراد دارای ایدئولوژی‌های مذهبی یا سیاسی متفاوت پرخاشگری می‌کردند. ما برای کمک به تسکین وحشت خود از مرگ به «سزاواربودن» و «خاص‌بودن» خود چنگ می‌زنیم. در این فرایند، ممکن است خود را متقاعد کنیم که بهتر هستیم و بدین‌ترتیب، دربرابر هشدارهای پزشکی مدرن ایستادگی کنیم.
پژوهشگران دانشکده الهیات دانشگاه شیکاگو گزارش کردند نیمی از شرکت‌کنندگان آن‌ها که همه تا حدودی وابستگی مذهبی داشتند، با این جمله موافق بودند که «خدا از من دربرابر ابتلا محافظت می‌کند». ما برای مقابله با ترس خود از مرگ، خود را فریب می‌دهیم و فکر می‌کنیم شکست‌ناپذیر هستیم: مرگ ممکن است برای دیگران اتفاق بیفتد؛ اما برای من نه.
اگر گروه‌های اجتماعی‌ای که به آن‌ها تعلق داریم، از دیدگاه‌های مشابهی حمایت کنند، این تأثیر حتی بیشتر می‌شود. یادآوری مرگ موجب می‌شود مردم به‌شدت از ارزش‌ها و باورهای گروه خود دفاع کنند. در شرایط کووید، این بدان‌معنا است که اگر فرهنگ یا زیرگروه ما برای این نگرش‌ها ارزش قائل شود و از آن‌ها حمایت کند، ممکن است بیشتر به علم یا دولت بی‌اعتماد شویم یا بیشتر به قدرت خدای خود برای حفاظت از خویش اعتماد کنیم.
زندگی در دوران کووید باعث شده است همه ما در آزمایش روان‌شناسی اجتماعی بزرگی شرکت کنیم. شمار مرگ‌و‌میر روزانه و موارد ابتلا یادآورهای منظم مرگ است که همه موجب بروز رفتارهایی شده است که در آزمایشگاه شاهد آن هستیم. این رفتارها شامل انکار خطر و پرخاشگری به کسانی است که با ما فرق دارند. برای مثال، نژادپرستی دربرابر مردمی با ظاهر آسیایی همراه با آغاز دنیاگیری ظاهر شد. مرگ‌های اولیه مرتبط با خودواکسن‌ها به عامل تداعیگر مرگ دیگری تبدیل شد که موجب احتیاط و اجتناب بیشتر شد.
تردید درباره واکسن تا زمانی که نمی‌خواهیم واقعیت خود را آن‌طورکه هست ببینیم، همچنان مشکل حادی در سراسر جهان خواهد بود. همان‌طورکه ویروس عامل کووید همچنان جهش پیدا می‌کند، پذیرش سریع واکسن‌ها ممکن است در سال‌های آینده همچنان مشکل حادی باقی بماند. تردید درباره واکسن تا زمانی که ریشه‌های آن را کاملا بشناسیم و با آن مقابله کنیم، همچنان جان دَه‌ها هزار نفر را در سراسر جهان خواهد گرفت.
